Mỹ quyết định tái gia nhập UNESCO sau 5 năm từ bỏ

Tổng giám đốc Audrey Azoulay nói với các đại diện của UNESCO tại Paris rằng Mỹ dự định gia hạn tư cách thành viên, mô tả động thái này là "hành động tin tưởng mạnh mẽ vào UNESCO và chủ nghĩa đa phương". Kế hoạch gia nhập của Mỹ sẽ phải trải qua một cuộc bỏ phiếu của 193 thành viên của tổ chức.

Logo của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO). Ảnh: UNESCO

Vì sao Mỹ rời bỏ UNESCO?

Là một thành viên sáng lập của UNESCO, Mỹ bắt đầu bất đồng với cơ quan này vào năm 2011, khi cơ quan này thừa nhận Palestine là một quốc gia thành viên, khiến cả Mỹ và Israel tức giận.

Palestine không được nhiều quốc gia phương Tây, bao gồm Mỹ, Anh, Đức và các nước khác công nhận là một nhà nước, mà chỉ ủng hộ giải pháp hai nhà nước. Các quốc gia này lập luận rằng việc trở thành nhà nước của các vùng lãnh thổ Palestine cần phải đạt được từ các cuộc đàm phán trực tiếp giữa hai bên: Palestine và Israel.

Động thái này lần đầu tiên dẫn đến việc chấm dứt các khoản đóng góp của Mỹ cho cơ quan này, cho đến thời điểm đó, nước này đã đóng góp khoảng 22% vào ngân sách của UNESCO. Năm 2017, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Mỹ rút hoàn toàn khỏi cơ quan này cùng với Israel.

Vì sao Mỹ quay lại UNESCO?

Vào tháng 3, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết: "Tôi rất tin rằng chúng ta nên quay trở lại UNESCO - một lần nữa, không phải như một món quà cho UNESCO, mà bởi vì những điều đang diễn ra tại UNESCO thực sự quan trọng", Blinken nói với một ủy ban Thượng viện khi trình bày ngân sách.

"Họ đang nghiên cứu các quy tắc, chuẩn mực và tiêu chuẩn cho trí tuệ nhân tạo. Chúng tôi muốn có mặt ở đó", ông nói thêm.

Hôm thứ Hai, Đại sứ UNESCO của Trung Quốc Jin Yang cho biết nước ông đánh giá cao những nỗ lực của UNESCO nhằm khôi phục tư cách thành viên của Mỹ, thừa nhận "tác động tiêu cực" của sự vắng mặt của Mỹ đối với công việc của cơ quan.

“Là thành viên của một tổ chức quốc tế là một vấn đề nghiêm túc và chúng tôi hy vọng rằng sự trở lại của Mỹ lần này có nghĩa là họ thừa nhận sứ mệnh và mục tiêu của tổ chức”, Đại sứ nói.

Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ rời khỏi cơ quan văn hóa của Liên hợp quốc. Năm 1984, Washington rút lui dưới thời tổng thống Ronald Reagan, với lý do quản lý yếu kém, tham nhũng...

Tổ chức này được tái gia nhập muộn hơn nhiều vào năm 2003, dưới thời chính quyền của George W. Bush để "nhấn mạnh thông điệp hợp tác quốc tế" khi Mỹ phát động cuộc chiến ở Iraq.

Bùi Huy (theo AFP, AP)