Mỹ sẵn sàng đàm phán với Iran để khôi phục thỏa thuận hạt nhân

Động thái này phản ánh sự thay đổi trong phương cách tiếp cận của chính quyền Mỹ dưới thời tổng thống Biden, với việc Ngoại trưởng Mỹ - Antony Blinken nhấn mạnh lập trường của Biden rằng Washington sẽ quay trở lại hiệp định chính thức được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA) nếu Tehran tuân thủ đầy đủ thỏa thuận.

Tuy nhiên Iran đã phản ứng “lạnh nhạt” với ý tưởng này, do Blinken đưa ra trong cuộc họp video với các ngoại trưởng Anh, Pháp và Đức - một nhóm được gọi là E3.

“Nếu Iran trở lại tuân thủ nghiêm ngặt các cam kết của mình theo JCPOA, Mỹ sẽ làm điều tương tự và sẵn sàng tham gia vào các cuộc thảo luận với Iran để đạt được mục tiêu đó” - một tuyên bố chung của bốn quốc gia cho biết.

Iran bắt đầu vi phạm thỏa thuận vào năm 2019, khoảng một năm sau khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump rút lui và áp đặt lại các biện pháp trừng phạt kinh tế của Mỹ. Iran đã đẩy nhanh vi phạm trong những tháng gần đây.

Một quan chức Mỹ nói với Reuters rằng Washington sẽ phản ứng tích cực với bất kỳ lời mời nào của Liên minh châu Âu đến các cuộc đàm phán giữa Iran và sáu cường quốc đã đàm phán thỏa thuận ban đầu: Anh, Trung Quốc, Pháp, Đức, Nga và Mỹ.

"Chúng tôi sẵn sàng tham gia nếu một cuộc họp như vậy diễn ra", quan chức này nói với Reuters, sau khi một quan chức cấp cao của EU đưa ra ý tưởng triệu tập các cuộc đàm phán như vậy. Không rõ liệu có bất kỳ cuộc đàm phán nào có thể xảy ra hay không chứ chưa nói đến thời gian và địa điểm.

Ngoại trưởng Mỹ - Antony Blinken - Ảnh: Reuters

Phản ứng trước tuyên bố của bốn quốc gia, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif nói rằng Washington nên có động thái đầu tiên.

“Thay vì ngụy biện và áp đặt Iran, E3 / EU phải tuân thủ các cam kết của riêng mình và yêu cầu chấm dứt di sản của Trump về việc khủng bố kinh tế chống lại Iran,” Zarif nói trong một tweet đăng trên Twitter.

Zarif trước đó đã ra dấu hiệu cởi mở về đàm phán với Washington và các bên khác về việc khôi phục thỏa thuận.

Một nguồn tin ngoại giao Pháp cho biết sự thay đổi của Washington đánh dấu sự cởi mở dành cho Iran nhưng con đường phía trước vẫn còn đầy rẫy những trở ngại.

Tehran đã đưa ra thời hạn vào tuần tới để Biden bắt đầu đảo ngược các lệnh trừng phạt do Trump áp đặt nếu không họ sẽ thực hiện các bước vi phạm thỏa thuận lớn hơn như cấm các thanh sát viên của cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc.

Anh, Pháp, Đức và Mỹ đã kêu gọi Iran kiềm chế bước đi đó và lặp lại những lo ngại của họ về các hành động gần đây của Iran nhằm sản xuất cả uranium làm giàu lên đến 20% và uranium kim loại.

Nguồn tin Pháp cho biết: “Chúng tôi vẫn ở trong tình trạng bấp bênh và nói thêm rằng nếu Iran phớt lờ những cảnh báo này thì sẽ phải đối mặt với “một phản ứng cực kỳ cứng rắn”.

Tinh chế uranium đến mức độ tinh khiết qua quá trình phân hạch cao là một bước đi tiềm năng để tạo ra bom hạt nhân, mặc dù Iran từ lâu đã cho biết chương trình làm giàu của họ chỉ nhằm mục đích sử dụng loại năng lượng này vì hòa bình.

Các quan chức Mỹ đã đưa ra một số cử chỉ hòa giải đối với Iran, chẳng hạn như nới lỏng các hạn chế đi lại đối với các nhà ngoại giao trong phái bộ của họ tại Liên Hợp Quốc mà chính quyền Trump đã áp đặt vào năm 2019.

Quan chức Mỹ nói với Reuters rằng chính quyền Biden không có liên hệ nào với Iran ngoài việc thông báo cho phái bộ Liên hợp quốc của họ về việc nới lỏng các hạn chế đi lại.

Mỹ cũng đã rút lại một khẳng định của chính quyền Trump rằng tất cả các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đã được áp dụng trở lại đối với Iran vào tháng 9, theo một bức thư của Mỹ gửi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Anh Duy