Mỹ - Trung đồng ý nguyên tắc cho Hội nghị thượng đỉnh Biden-Tập vào cuối năm

Thỏa thuận này đã được xác nhận tại cuộc họp giữa cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan và nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, Dương Khiết Trì, tại Zurich hôm thứ Tư (6/10).

Tổng thống Mỹ Joe Biden và người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình vào năm 2013. Hai người đã đồng ý ‘về nguyên tắc’ tổ chức một cuộc gặp trực tuyến trước cuối năm nay - - Ảnh: Getty Images

Nhà Trắng cho biết Washington sẽ tiếp tục làm việc với Bắc Kinh ở cấp cao để đảm bảo "cạnh tranh có trách nhiệm".

Cuộc họp hôm thứ Tư "diễn ra sau cuộc điện đàm ngày 9 tháng 9 giữa Tổng thống Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình, trong đó các nhà lãnh đạo đã thảo luận về tầm quan trọng của việc duy trì các đường dây liên lạc cởi mở để quản lý có trách nhiệm sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc", tuyên bố cho biết.

Ông Sullivan nói rõ rằng mặc dù Mỹ sẽ tiếp tục đầu tư vào sức mạnh quốc gia của mình và hợp tác chặt chẽ với các đồng minh và đối tác, "chúng tôi cũng sẽ tiếp tục tham gia với Trung Quốc ở cấp cao để đảm bảo cạnh tranh có trách nhiệm".

Hãng thông tấn Tân Hoa Xã chính thức của Trung Quốc đưa tin rằng cuộc gặp là "mang tính xây dựng và có lợi cho việc tăng cường hiểu biết lẫn nhau". Hai bên nhất trí tăng cường giao tiếp chiến lược, quản lý đúng đắn những khác biệt, tránh xung đột và cùng nhau nỗ lực để thúc đẩy quan hệ "đi đúng hướng", báo cáo cho biết.

Ông Dương cho biết Bắc Kinh coi trọng "những tuyên bố tích cực" gần đây của Tổng thống Biden, chẳng hạn như Mỹ không có ý định kiềm chế sự phát triển của Trung Quốc và sẽ không tham gia vào một cuộc Chiến tranh Lạnh mới, theo Tân Hoa xã.

Ông Dương cho biết trong báo cáo, Trung Quốc phản đối việc sử dụng "cạnh tranh" để xác định mối quan hệ Trung-Mỹ.

Thuật ngữ "cạnh tranh có trách nhiệm" mà cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Sullivan sử dụng khác với cụm từ "cạnh tranh chiến lược" mà chính quyền đã sử dụng trước đó để mô tả mối quan hệ với Trung Quốc. Từ ngữ mới dường như phản ánh thỏa thuận giữa hai tổng thống trong cuộc gọi ngày 9 tháng 9 để đảm bảo rằng cạnh tranh "không trở thành xung đột".

Cuộc hội đàm kín đánh dấu cuộc gặp trực tiếp đầu tiên của ông Sullivan với ông Dương kể từ cuộc trao đổi nóng bỏng vào tháng 3 năm nay tại Alaska, nơi có sự tham gia của cả Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan rời khách sạn Sân bay Hyatt Regency Zurich, ở Zurich, Thụy Sĩ sau khi gặp nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc Dương Khiết Trì vào ngày 6 tháng 10 - Ảnh: AP

Căng thẳng ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương

Căng thẳng đang gia tăng ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, với việc cả hai bên tiến hành một loạt hành động quyết liệt cùng những tuyên bố mạnh mẽ. Cuối tuần qua, hai nhóm tấn công tàu sân bay của Mỹ đã tổ chức cuộc tập trận với một nhóm tấn công tàu sân bay của Anh do tuần dương hạm HMS Queen Elizabeth dẫn đầu và một tàu boong lớn của Nhật Bản ở vùng biển ngoài khơi Okinawa, Nhật Bản.

Đáp lại, phía Trung Quốc đã tiến hành 149 lần xuất kích vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan trong 4 ngày đầu tháng 10 - tăng 27% so với số chuyến bay được ghi trong cả tháng 9.

Hôm Chủ nhật (3/10), Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố dập tắt các cuộc xâm nhập và nói về việc làm sâu sắc thêm mối quan hệ với một "Đài Loan dân chủ" khiến Bắc Kinh tức giận.

Mỹ "rất lo ngại" trước hoạt động quân sự "khiêu khích" của Trung Quốc gần Đài Loan, "hoạt động gây mất ổn định, có nguy cơ tính toán sai lầm và phá hoại hòa bình và ổn định khu vực", tuyên bố cho biết.

"Chúng tôi sẽ tiếp tục sát cánh với bạn bè và đồng minh để thúc đẩy sự thịnh vượng chung, an ninh và các giá trị của chúng tôi và làm sâu sắc hơn mối quan hệ của chúng tôi với Đài Loan dân chủ", tuyên bố kết luận.

Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đáp lại rằng Mỹ nên ngừng hỗ trợ lực lượng ly khai "Đài Loan độc lập" và thực hiện các hành động cụ thể để duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan.

“Đài Loan thuộc về Trung Quốc và Mỹ không có tư cách gì để đưa ra những nhận xét vô trách nhiệm”, bà Oánh nói. "Các nhận xét có liên quan của phía Mỹ vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc 'một Trung Quốc' và các quy định của thông cáo chung giữa Mỹ - Trung Quốc và gửi đi một tín hiệu cực kỳ sai lầm và vô trách nhiệm".

Tại cuộc họp Zurich, ông Sullivan nêu quan ngại về các hành động của Trung Quốc liên quan đến Tân Cương, Hồng Kông, Biển Đông và Đài Loan, Nhà Trắng cho biết.

"Sullivan cũng nêu ra các lĩnh vực mà Mỹ và Trung Quốc có lợi ích trong việc hợp tác cùng nhau để giải quyết những thách thức xuyên quốc gia quan trọng và cách quản lý rủi ro trong mối quan hệ của chúng ta", họ nói thêm.

Nguyễn Hoàng (Theo Reuters, Nikkei)