Mỹ - Trung Quốc thúc đẩy đối thoại thương mại trong tuần này

Thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương - Ảnh: Reuters

Ông Lý cũng sẽ có một cuộc gặp với đại diện của cộng đồng doanh nghiệp Mỹ. Ông là người đã tham gia các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ gần đây cùng với Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong.

Người phát ngôn cho biết chuyến công tác của ông không phải nằm trong khuôn khổ các cuộc đàm phán thương mại chính thức giữa hai nước.

Theo một nguồn tin thân cận của hãng tin Reuters, ông Lý chưa có cuộc gặp nào được lên lịch với ông Greer và vị quan chức Trung Quốc cũng không tới Mỹ theo yêu cầu của Washington.

Nguồn tin cũng cho biết Washington không xem ông Lý là người đối thoại chủ chốt để lên kế hoạch cho các cuộc đàm phán thương mại trong tương lai theo kênh do Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thiết lập. Vai trò này thuộc về Phó Thủ tướng Hà Lập Phong và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent.

Chuyến công tác của ông Lý diễn ra trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đã gia hạn thời gian tạm dừng các mức thuế quan cao với hàng hóa của nhau tới đầu tháng 11. Thỏa thuận “đình chiến” được thực hiện sau khi hai bên đồng ý dỡ bỏ các mức thuế quan trả đũa và nới lỏng hạn chế xuất khẩu quan trọng, bao gồm nam châm đất hiếm từ Trung Quốc và một số sản phẩm của nghệ từ Mỹ.

Theo các nhà phân tích, chính quyền ông Trump gần đây dịu giọng hơn khi nói về Trung Quốc trong bối cảnh Washington muốn đạt được một thỏa thuận kinh tế với Trung Quốc nhằm mở cửa hơn nữa nền kinh tế lớn nhất châu Á cho doanh nghiệp Mỹ.

Những tháng gần đây, quan chức cấp cao của hai nước đã thảo luận về một cuộc gặp thượng đỉnh có thể diễn ra giữa ông Trump và ông Tập.

Phát biểu tại Nhà Trắng ngày 26/8 sau cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung, ông Trump cho biết đang cân nhắc một chuyến thăm Trung Quốc trong thời gian tới.

“Vào một thời điểm nào đó, có thể trong năm nay hoặc ngay sau đó, chúng tôi sẽ đến Trung Quốc”, ông Trump nói. “Chúng tôi sẽ có mối quan hệ tuyệt vời với Trung Quốc”.

Tuy nhiên, căng thẳng thương mại vẫn đang phủ bóng hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Đầu tháng này, ông Trump kêu gọi Trung Quốc tăng mua đậu nành Mỹ - yêu cầu đến nay vẫn chưa được đáp ứng bởi Bắc Kinh chưa đặt lô đậu tương Mỹ nào cho vụ thu hoạch sẽ bắt đầu vào tháng 9 tới. Trong khi đó, Washington cũng đang chuẩn bị siết chặt hoạt động nhập khẩu thép, đồng và lithium của Trung Quốc.

Ngày 25/8, ông Trump cảnh báo có thể áp thuế quan hơn lên tới 200% với hàng hóa Trung Quốc nếu Bắc Kinh hạn chế xuất khẩu nam châm đất hiếm.

Theo nguồn tin của Wall Street Journal, trong các cuộc đàm phán tuần này, ông Lý dự kiến thảo luận về việc mua đậu tương. Ông là cựu Đại sứ Trung Quốc tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) với nhiều năm kinh nghiệm sử dụng các quy tắc thương mại toàn cầu để phản đối Mỹ. Một số quan chức Mỹ từng tham gia các cuộc đàm phán mô tả ông là một nhà đàm phán cứng rắn nhưng hiệu quả.

Nguồn tin cũng cho biết trước khi đưa ra bất kỳ cam kết nào về việc mua hàng hóa Mỹ như đậu tương hoặc máy bay Boeing, Bắc Kinh sẽ tiếp tục yêu cầu chính quyền ông Trump xóa bỏ mức thuế quan 20% với hàng hóa Trung Quốc do hoạt động buôn lậu chất gây nghiện fentanyl.

Đến nay, Trung Quốc vẫn chưa đưa ra đề xuất nào nhằm hạn chế tình trạng buôn lậu fentanyl vào Mỹ mà Washington cho là đầy đủ và hiệu quả.

Ông Lý cũng được kỳ vọng sẽ tiếp tục thúc đẩy chính quyền ông Trump nới lỏng các hạn chế xuất khẩu công nghệ cho Trung Quốc dù đến nay ông chưa được lên lịch cuộc họp nào với Bộ Thương mại Mỹ - cơ quan giám sát việc kiểm soát xuất khẩu.

Hồi tháng 7, việc chính quyền ông Trump dỡ bỏ lệnh cấm bán chip H20 của nhà sản xuất chip Nvidia cho Trung Quốc làm dấy lên tranh cãi tại Washington về việc cân bằng lợi ích thương mại của doanh nghiệp trong nước và mối lo về an ninh quốc gia.

Một số nhà phân tích đã đặt câu hỏi về quyết định này và cho rằng đây có thể sẽ trở thành một tiền lệ nguy hiểm khi dùng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu làm quân bài.

Về phía Trung Quốc, sau nhiều năm bị Mỹ hạn chế xuất khẩu công nghệ, Bắc Kinh bất ngờ tỏ ra thờ ơ với H20 - loại chip trí tuệ nhân tạo (AI) quan trọng được thiết kế dành riêng cho thị trường nước này. Nhà chức trách Trung Quốc giờ đây cho rằng H20 là một rủi ro an ninh, yêu cầu Nvidia đưa ra giải thích, đồng thời khuyến cáo các công ty trong nước không nên sử dụng con chip này.

Theo nhiều nhà lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ, giờ đây điều quan trọng là Washington và Bắc Kinh phải cùng tham gia các cuộc thảo luận có ý nghĩa về chính sách kinh tế và công nghiệp của Trung Quốc mà lâu nay Mỹ cho là làm méo mó thị trường toàn cầu và cản trở cạnh tranh công bằng.

“Chúng tôi rất mừng khi thấy hai bên tham gia đàm phán trực tiếp”, ông Sean Stein, chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Mỹ - Trung Quốc (USCBC), đại diện cho hơn 270 công ty Mỹ đang kinh doanh tại Trung Quốc, chia sẻ. “Hai bên có nhiều cơ hội để đạt được tiến triển trong các vấn đề quan trọng và vấn đề thương mại lớn hơn, bên cạnh thuế quan và các biện pháp kiểm soát xuất khẩu”.

Ngọc Trang