Mỹ 'vá lỗ hổng', ngăn kim loại giá rẻ của Trung Quốc

Mức thuế mới sẽ tập trung vào thép và nhôm nhập khẩu từ Mexico, nơi đã trở thành điểm trung chuyển cho nhiều sản phẩm có nguồn gốc từ Trung Quốc khi Mỹ đã rời một số chuỗi cung ứng trực tiếp khỏi Trung Quốc sau đại dịch.

Những động thái trong mùa bầu cử của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đánh dấu nỗ lực mới nhất nhằm ngăn chặn tình trạng dư thừa năng lực công nghiệp ở Trung Quốc, điều mà Washington nhiều lần cảnh báo có thể mang theo làn sóng hàng hóa được định giá không công bằng đến các thị trường khác.

Một nhân viên tại một công ty thép ở tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. (Ảnh: EPA-EFE/Xinhua)

Thông báo của Nhà Trắng nêu rõ, theo chính sách mới do Tổng thống Joe Biden ban hành, sản phẩm thép nhập khẩu từ Mexico sẽ phải chịu mức thuế 25% theo "Mục 232" của Mỹ trừ khi thép được chứng minh là đã được “nấu chảy và đổ” tại Mexico, Mỹ hoặc Canada.

Tương tự như vậy, để sản phẩm nhôm nhập khẩu từ Mexico thoát khỏi mức thuế 10% theo Mục 232, chúng không được chứa nhôm nguyên chất được nấu chảy hoặc đúc tại Trung Quốc, Nga, Belarus hoặc Iran.

Phát biểu trước báo giới, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia (NEC) của Nhà Trắng Lael Brainard cho hay: "Những hành động này nhằm vá một lỗ hổng lớn mà chính quyền trước đã không giải quyết được và các quốc gia như Trung Quốc đã lợi dụng để tránh thuế quan của Mỹ bằng cách vận chuyển sản phẩm của họ qua Mexico".

Bà cáo buộc rằng “thép và nhôm Trung Quốc xâm nhập thị trường Mỹ thông qua Mexico sẽ trốn thuế, làm suy yếu khoản đầu tư của doanh nghiệp Mỹ và gây hại cho người lao động Mỹ tại các tiểu bang như Pennsylvania và Ohio”.

Tổng thống Mỹ Biden và người đồng cấp Mexico Andres Manuel Lopez Obrador cho biết trong một tuyên bố chung rằng Mexico đã đồng ý yêu cầu các nhà nhập khẩu sản phẩm thép qua biên giới nước này cung cấp thêm thông tin về quốc gia xuất xứ của các sản phẩm này.

“Cả hai nước sẽ thực hiện các chính sách chung để ngăn chặn tình trạng trốn thuế đối với thép và nhôm, đồng thời củng cố chuỗi cung ứng thép và nhôm của Bắc Mỹ”, hai tổng thống cho biết trong tuyên bố do Nhà Trắng công bố.

Chặn “cửa sau”

Các yêu cầu nhập khẩu mới được đưa ra trong bối cảnh lo ngại ngày càng tăng về việc năng lực công nghiệp dư thừa trong bối cảnh nhu cầu nội địa yếu của Trung Quốc khiến hàng hóa nước này tràn ngập thị trường toàn cầu.

Một công nhân sản xuất các sản phẩm kết cấu thép tại một xưởng ở Hợp Phì, tỉnh An Huy, miền Đông Trung Quốc. (Ảnh: Getty Images)

Trước đó vào tháng 5, chính quyền Tổng thống Biden đã tăng thuế đối với một loạt mặt hàng chiến lược từ Trung Quốc, bao gồm thép và nhôm, xe điện, pin, chất bán dẫn và khoáng sản quan trọng.

Nhưng các quan chức Mỹ ngày càng lo ngại rằng Mexico có thể trở thành "cửa sau" để Trung Quốc thâm nhập thị trường Mỹ, tận dụng quyền miễn thuế của Mexico thông qua hiệp định thương mại Bắc Mỹ.

Reuters đưa tin vào tháng 4 rằng các quan chức Mỹ đã cảnh báo những người đồng cấp Mexico về việc đưa ra các ưu đãi cho các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đang tìm kiếm địa điểm nhà máy tiềm năng ở Mexico.

Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai cho biết: "Những hành động chung với Mexico này sẽ giúp đảm bảo khả năng tồn tại lâu dài cho ngành công nghiệp thép và nhôm của chúng tôi".

Kim loại được phát hiện có nguồn gốc từ Trung Quốc cũng sẽ phải chịu mức thuế 25% theo Mục 301.

Theo dữ liệu của Cục Thống kê Dân số Mỹ, khối lượng thép nhập khẩu từ Mexico có nguồn gốc từ những nơi khác rất nhỏ vào năm 2023, chỉ chiếm khoảng 13% trong tổng số 3,8 triệu tấn thép nhập khẩu từ Mexico.

Nhưng một quan chức chính quyền ông Biden cho biết các yêu cầu mới này mang tính "hướng tới tương lai", nhằm ngăn chặn làn sóng nhập khẩu dự kiến tăng mạnh khi các ngành tiêu thụ thép của Trung Quốc như bất động sản gặp khó khăn.

Viện Sắt thép Mỹ hoan nghênh bước đi đóng cửa con đường cho thép Trung Quốc vào thị trường Mỹ, nhưng cho biết hiệu quả của nó phụ thuộc vào việc Mexico cung cấp thông tin chính xác về kim loại mà nước này nhập khẩu hay không.

Nhóm này cho biết: "Chúng tôi kêu gọi chính phủ Mỹ tiếp tục thúc đẩy các hành động bổ sung để giải quyết nhiều âm mưu của các nhà buôn thép nhằm lách luật thương mại Mỹ, đồng thời đảm bảo thỏa thuận mới này được thực thi mạnh mẽ và đầy đủ".

Trong tuyên bố của mình, ông Biden và ông Lopez Obrador đã cam kết tăng cường hợp tác giữa Mỹ và Mexico trong những tuần và tháng tới “để bảo vệ thị trường thép và nhôm Bắc Mỹ khỏi các hoạt động thương mại không công bằng”.

Mộc An