Mỹ yêu cầu Iran hành động ngay lập tức, IAEA cảnh báo 'đòn giáng mạnh' vào việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân

Theo IAEA ước tính, kho dự trữ uranium làm giàu của Iran đã tăng hơn 18 lần so với giới hạn quy định trong thỏa thuận năm 2015, với khoảng 3.809,3 kg đang được lưu trữ. (Nguồn: Abbonews)

Trong một cuộc điện đàm ngày 30/5, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và người đồng cấp Hy Lạp Nikos Dendias nhất trí rằng, “Iran phải trả tự do ngay lập tức cho các tàu thuyền, hàng hóa và thủy thủ đoàn”.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nêu rõ: “Việc Iran liên tục quấy rối tàu thuyền và can thiệp vào các quyền và tự do hàng hải đang là mối đe dọa đối với an ninh hàng hải và nền kinh tế toàn cầu".

Theo đó, Mỹ khẳng định sát cánh với Hy Lạp - một đối tác và đồng minh quan trọng trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) - trong "vụ bắt giữ phi lý này”.

Trước đó ngày 27/5, Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) thông báo bắt giữ 2 tàu chở dầu của Hy Lạp tại vùng Vịnh. Vụ việc diễn ra chỉ vài ngày sau khi Athens xác nhận sẽ chuyển cho Washington số dầu của Iran tịch thu được từ một tàu của Nga.

Trong một diễn biến khác liên quan chương trình hạt nhân Iran, cùng ngày, Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho biết, nước cộng hòa Hồi giáo có rất ít hành động để giải đáp các câu hỏi của cơ quan này liên quan nguồn gốc uranium được phát hiện tại 3 địa điểm chưa được công bố.

Theo báo cáo của IAEA, “Iran chưa đưa ra lời giải thích đáng tin cậy về mặt kỹ thuật liên quan tới những phát hiện của IAEA tại các địa điểm này. Vấn đề bảo đảm an toàn liên quan tới 3 địa điểm trên vẫn chưa được giải quyết”.

Hạn chế trong tiến triển giải quyết vấn đề này có thể dẫn tới một cuộc xung đột ngoại giao mới với phương Tây khi Ban Giám đốc IAEA nhóm họp vào tuần tới.

Trong trường hợp phương Tây muốn chỉ trích mạnh mẽ Tehran thì điều này có thể trở thành một đòn giáng vào các nỗ lực nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015, vốn đang bị đình trệ.

Thông tin trong báo cáo của IAEA về việc Iran tiếp tục không cung cấp câu trả lời thỏa đáng làm gia tăng áp lực khiến Mỹ và đồng minh phải có hành động chống Tehran trong cuộc họp sắp tới của IAEA.

Một báo cáo khác của cơ quan trên cho biết, họ ước tính kho dự trữ uranium làm giàu của Iran đã tăng hơn 18 lần so với giới hạn quy định trong thỏa thuận năm 2015, với khoảng 3.809,3 kg đang được lưu trữ tính đến ngày 15/5.

Giới hạn trong thỏa thuận năm 2015 được đặt ra là 300 kg một hợp chất cụ thể, tương đương với 202,8 kg uranium.

Báo cáo cũng nói rằng, Iran đang tiếp tục làm giàu uranium ở mức cao hơn giới hạn 3,67% trong thỏa thuận.

Dự trữ uranium được làm giàu tới 20% hiện ước tính là 238,4 kg, tăng 56,3 kg kể từ báo cáo cuối cùng vào tháng 3, trong khi lượng uranium được làm giàu tới 60% là 43,1 kg, tăng 9,9 kg. Mức làm giàu khoảng 90% là cần thiết để sử dụng trong vũ khí hạt nhân.

Một nguồn tin ngoại giao cho biết, lượng uranium được làm giàu tới 60% đã đạt tới một "số lượng đáng kể" đủ để chế tạo một thiết bị nổ hạt nhân.

Iran luôn khẳng định chương trình hạt nhân của nước này là hòa bình.

(theo AFP)

Bảo Hà