Nâng cao chất lượng dân số vùng dân tộc thiểu số, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội
Việc triển khai hiệu quả công tác chăm sóc sức khỏe, nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số góp phần quan trọng trong thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội vùng khó khăn, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.
A Lưới là huyện vùng cao, biên giới của tỉnh Thừa Thiên Huế. Dân số toàn huyện tính đến cuối năm 2022 ước khoảng 53.828 người, trong đó người dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm trên 77,09%. Cuối năm 2022, hộ nghèo DTTS là 5.137 hộ chiếm 95,1%. Với đặc thù là huyện miền núi, người đồng bào DTTS chiếm tỉ lệ cao nên chất lượng dân số còn ở mức thấp.
Theo số liệu được đưa ra tại Hội nghị triển khai Chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ khám sức khỏe, sàng lọc một số bệnh thường gặp ở người cao tuổi; Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống do UBND huyện A Lưới vừa tổ chức, trong 8 tháng đầu năm 2023, toàn huyện có 13 trường hợp tảo hôn, giảm 4 trường hợp so với cùng kỳ và không xảy ra trường hợp kết hôn cận huyết thống.
Tuy nhiên, tỷ lệ tảo hôn vẫn còn cao so với mặt bằng chung của toàn tỉnh và có xu hướng gia tăng đột biến tại một số xã như Trung Sơn, Hồng Hạ.
Ông Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện A Lưới cho rằng, để giải quyết tình trạng này, cần tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác dân số. Tăng cường hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động về khám sức khỏe người cao tuổi, chú trọng công tác tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn và xóa bỏ hôn nhân cận huyết thống.
Hội nghị triển khai chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ khám sức khỏe, sàng lọc một số bệnh thường gặp ở người cao tuổi năm 2023; Lồng ghép tổ chức Hội nghị bàn giải pháp về giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống được tổ chức tại huyện A Lưới thuộc nội dung 2 “Nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi” của Dự án 7, Chương trình MTQG phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Theo Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế, tại các vùng đồng bào DTTS và miền núi, các chỉ số, dân số, tuổi thọ thấp hơn bình quân cả nước, sự chênh lệch này một phần do điều kiện đời sống khó khăn, chế độ dinh dưỡng khả năng tiếp cận dịch vụ sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình còn hạn chế.
Để cải thiện tình hình sức khỏe người DTTS, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Quyết định để triển khai các nội dung nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào DTTS và miền núi của Dự án 7 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (sau đây gọi tắt là Chương trình).
Theo UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, năm 2023, vốn kế hoạch thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh là 263.973 triệu đồng, trong đó Dự án 7 (Chăm sóc sức khỏe nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em), Sở Y tế được giao 2.037 triệu đồng và tính đến tháng 7/2023, đã giải ngân được 712 triệu đồng, đạt 34,9%.
Chi cục Dân số KHHGĐ tỉnh Thừa Thiên Huế tập huấn kỹ năng về Nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại xã Bình Tiến, thị xã Hương Trà.
Lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế chia sẻ, để triển khai có hiệu quả nội dung dung Chương trình, Sở đã phối hợp với các ban, ngành liên quan, chỉ đạo các đơn vị trực thuộc đẩy mạnh đầu tư cũng như củng cố mạng lưới y tế. Đẩy mạnh tuyên truyền nhằm ngăn chặn, đẩy lùi các hủ tục lạc hậu như tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
Theo Sở Y tế Thừa Thiên Huế, sau thời gian triển khai các chính sách, dự án đầu tư, vùng đồng bào DTTS và miền núi, 87,5% xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế, 100% trạm y tế cấp xã có đủ điều kiện khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế; 100% xã có mạng lưới trường mầm non, phổ thông, trung tâm học tập cộng đồng đủ để đáp ứng nhu cầu học tập và phổ biến kiến thức cho người dân; 100% hộ gia đình sử dụng nước hợp vệ sinh, trên 55% số hộ gia đình sử dụng nước sạch…
Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế cho rằng, thời gian tới đơn vị sẽ tiếp tục tăng cường công tác y tế để đồng bào DTTS được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện đại. Khống chế, tiến tới loại bỏ dịch bệnh ở vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ngoài ra, nâng cao tỷ lệ đồng bào DTTS tham gia bảo hiểm y tế. Tăng số phụ nữ có thai được khám thai định kỳ, sinh con ở cơ sở y tế hoặc có sự trợ giúp của cán bộ y tế; giảm tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng thể nhẹ cân và thấp còi tại địa bàn dự án.
Cùng với đó là sẽ tiếp tục đầu tư, củng cố mạng lưới y tế cấp huyện, xã; đào tạo đội ngũ cán bộ y tế cơ sở, y tế và cộng tác viên dân số thôn, bản đạt chuẩn; nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân.
Đặc biệt, đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm ngăn chặn, đẩy lùi các hủ tục lạc hậu trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, như tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; Phấn đấu đến năm 2025 cơ bản ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS…
Theo Ban Dân tộc tỉnh Thừa Thiên Huế, giai đoạn 2016-2022, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách đầu tư cho vùng đồng bào DTTS, trọng tâm là Chương trình 135, Chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2017-2020 và mới đây nhất Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025.
Kết quả thực hiện chính sách dân tộc và công tác dân tộc là đáng ghi nhận và đem lại hiệu quả nhất định, giúp đồng bào DTTS cũng như vùng miền núi của tỉnh ổn định cuộc sống và vươn lên thoát nghèo....Tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống giảm, so với giai đoạn 2010-2015 trên địa bàn giảm được 119 trường hợp tảo hôn, 22 trường hợp hôn nhân cận huyết thống. Nhiều hộ gia đình và cá nhân đã nhận thức được tầm quan trọng của công tác bình đẳng giới trong phát triển kinh tế, xã hội và giữ gìn hạnh phúc gia đình.
