Nâng cao hiệu quả hoạt động 'Về nguồn, đến địa chỉ đỏ' nhằm góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng không chỉ là việc đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch, mà còn là quá trình bồi đắp lòng tin, lý tưởng, tình cảm cách mạng cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Hành trình về nguồn, đến địa chỉ đỏ chính là hoạt động vô cùng ý nghĩa, thiết thực để cụ thể hóa quá trình bồi đắp ấy. Đây là một hình thức sinh hoạt chính trị - văn hóa đặc biệt được các tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể, cơ sở giáo dục…trong tỉnh Khánh Hòa tổ chức trong thời gian qua.
Từ mạch nguồn lý tưởng đến “liều vắc-xin tinh thần”
“Về nguồn" không chỉ là đi lại về mặt địa lý, mà là trở về với cội rễ tư tưởng, đạo đức, bản sắc cách mạng. Đây là cách để ôn lại truyền thống, gợi nhớ công lao các thế hệ cha anh, và học tập tinh thần cách mạng một cách sâu sắc, trực tiếp. Địa chỉ đỏ là “chứng tích sống” của lý tưởng cách mạng, là nơi lưu giữ ký ức, là minh chứng sinh động cho vai trò lãnh đạo của Đảng trong lịch sử dân tộc. Mục đích chính của hoạt động về nguồn, đến địa chỉ đỏ là giáo dục truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc; bồi dưỡng lý tưởng sống, đạo đức cách mạng, ý thức trách nhiệm công dân; tăng cường niềm tin vào Đảng, chế độ xã hội chủ nghĩa.
Hoạt động về nguồn, đến địa chỉ đỏ của học sinh Trường THCS Thái Nguyên, phường Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Trong công tác giáo dục lý luận chính trị hiện nay, một trong những thách thức lớn là làm sao để các nội dung lý luận vốn trừu tượng, khái quát có thể được tiếp nhận dễ dàng, hấp dẫn và thuyết phục người học; giúp người học không chỉ hiểu đúng, mà còn biết vận dụng lý luận vào giải quyết những vấn đề thực tiễn đang đặt ra ở cơ sở. Các hoạt động về nguồn, đến địa chỉ đỏ đã góp phần làm cho lý luận chính trị trở nên “gần”, “thật” và “sống động” hơn, cung cấp những minh chứng làm sáng tỏ sự thật lịch sử, chống lại sự xuyên tạc, bóp méo của các thế lực phản động; tạo “liều vắc-xin tinh thần” trong mỗi cá nhân, đặc biệt là thế hệ trẻ, góp phần làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” về tư tưởng - văn hóa.
Thông qua những trải nghiệm thực tế, mỗi chúng ta không chỉ được “học bằng mắt - cảm bằng tim - thấm bằng ý thức”, mà còn được truyền cảm hứng để hành động đúng, hành động tốt, hành động có trách nhiệm với Đảng, với dân tộc. Đó chính là con đường để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng một cách vững chắc và bền lâu, góp phần xây dựng thế trận tư tưởng “tự phòng vệ”, củng cố “thế trận lòng dân” trong Nhân dân, đặc biệt là giới trẻ, lực lượng dễ bị ảnh hưởng bởi chiến tranh thông tin và mạng xã hội.
Tăng cường “lá chắn mềm” trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Hoạt động về nguồn, đến địa chỉ đỏ sẽ thực sự tạo nên “lá chắn mềm” - nội lực tinh thần trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng khi và chỉ khi cả hệ thống chính trị có những giải pháp kết hợp các nguồn lực một cách đồng bộ và hiệu quả. Hoạt động này trên cả nước đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận; tuy nhiên, vẫn còn đó những hạn chế, bất cập cần khắc phục. Đầu tiên phải nói đến chính là, một số hoạt động thiếu chiều sâu về nội dung chính trị - tư tưởng trong lồng ghép giáo dục lý luận chính trị khi tiến hành về nguồn, đến địa chỉ đỏ. Hoạt động về nguồn, về địa chỉ đỏ chưa được tích hợp có hệ thống trong chương trình giáo dục lý luận chính trị, học tập nghị quyết, sinh hoạt chi bộ; chưa được lồng ghép vào kế hoạch đào tạo một cách bài bản, lâu dài; chưa có sự kết nối chặt chẽ giữa nội dung học lý luận chính trị và điểm đến thực tế. Nhiều hoạt động còn hình thức, nặng phần lễ nghi (dâng hương, chụp ảnh, tham quan), chỉ dừng lại ở tham quan di tích mà chưa thực sự trở thành buổi học chính trị - tư tưởng sinh động. Bên cạnh đó, một số hoạt động chưa đa dạng hóa đối tượng và phương thức tổ chức; thiếu học liệu phong phú và đội ngũ hướng dẫn chuyên sâu; chưa áp dụng phương pháp “kể chuyện lịch sử” (storytelling) - một phương pháp giáo dục hiện đại giúp nhân cách hóa các sự kiện, anh hùng, hiện vật thành câu chuyện sinh động, giàu cảm xúc; gắn các chi tiết lịch sử với bài học đạo đức, tư tưởng, bản lĩnh chính trị hôm nay... Các hình thức này vẫn còn hạn chế tại đa số địa phương, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, nơi thiếu kinh phí và nhân lực công nghệ; thiếu công cụ và tiêu chí đánh giá rõ ràng…
Để hoạt động về nguồn, đến địa chỉ đỏ thực sự trở thành công cụ hiệu quả trong việc giáo dục lý luận chính trị và góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, cần triển khai đồng bộ các giải pháp sau:
Thứ nhất, đổi mới cách tổ chức hoạt động về nguồn, đến địa chỉ đỏ theo hướng gắn kết chặt chẽ với chương trình đào tạo lý luận chính trị. Đưa nội dung hoạt động vào kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị một cách chính thức, khoa học, theo hướng “3 sâu” nhằm giúp cán bộ, đảng viên và Nhân dân có chiều sâu: Sâu về lý luận: Nắm vững nền tảng tư tưởng của Đảng; Sâu về trải nghiệm: Cảm xúc chân thực, truyền cảm chính trị; Sâu về kết nối: Chuyển hóa thành hành động rèn luyện, vận dụng vào thực tiễn của cá nhân và tạo tính kết nối cộng đồng. Cần thay đổi và xuất phát từ nhận thức: chuyển từ “đi thăm” sang “đi học”; từ “nghe kể” sang “suy ngẫm và tranh luận”; từ “tri ân quá khứ” sang “hành động trong hiện tại” để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Tổ chức các buổi sinh hoạt tư tưởng, sinh hoạt chi bộ tại địa chỉ đỏ hoặc tổ chức các buổi sinh hoạt chi bộ, chi đoàn, lớp bồi dưỡng nhận thức Đảng... về tổ chức ngay tại di tích cách mạng. Tích hợp hoạt động phản bác quan điểm sai trái vào chương trình về nguồn, đến địa chỉ đỏ qua các hoạt động như: Tổ chức cuộc thi “Phản bác luận điệu xuyên tạc lịch sử”, tập huấn kỹ năng nhận diện thông tin xấu độc trên mạng xã hội, tổ chức tọa đàm “Sự thật lịch sử và âm mưu xuyên tạc Đảng ta”. Mỗi chuyến đi cần được thiết kế như một phần bổ trợ cho các chuyên đề cụ thể. Sau mỗi chuyến đi, tổ chức tọa đàm “Tôi học được gì từ hành trình về nguồn, về địa chỉ đỏ?” hoặc viết thu hoạch có định hướng tư tưởng.
Thứ hai, xây dựng bộ tài liệu, hướng dẫn giáo dục lý luận lồng ghép trong hành trình về nguồn, đến địa chỉ đỏ; chú trọng bồi dưỡng đội ngũ hướng dẫn viên, thuyết minh viên. Mỗi điểm đến cần có bộ tài liệu tích hợp về: Thông tin lịch sử nơi về nguồn, địa chỉ đỏ; Giới thiệu lý luận nền tảng: tóm tắt các nội dung cốt lõi của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các nghị quyết của Đảng có liên quan đến địa danh; Gợi ý thảo luận – liên hệ thực tiễn thông qua các câu hỏi định hướng. Bên cạnh đó, chú trọng bồi dưỡng đội ngũ hướng dẫn viên, thuyết minh viên để chuẩn hóa kiến thức và phương pháp. Có thể đưa cán bộ trẻ, đoàn viên thanh niên làm thuyết minh viên “tình nguyện” tại địa chỉ đỏ. Đào tạo đội ngũ hướng dẫn viên trẻ, biết gắn kết câu chuyện lịch sử với bài học lý luận và thời đại. Mỗi buổi thuyết minh là một bài học về tư tưởng, bản lĩnh chính trị, niềm tin vào Đảng.
Thứ ba, tăng cường sự liên kết giữa Ban Tuyên giáo và Dân vận, các trung tâm chính trị với các ban công tác Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trường học, cơ quan khi xây dựng kế hoạch hoạt động. Thành lập bộ phận phối hợp liên ngành theo từng cấp. Mỗi địa phương/thành phố cần có tổ công tác liên ngành về giáo dục chính trị - hoạt động về nguồn, gồm đại diện: Ban Tuyên giáo và Dân vận, trung tâm chính trị, các ban công tác Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở địa phương, phòng giáo dục, các trường học... Tổ công tác liên ngành sẽ xây dựng kế hoạch chung, thống nhất nội dung tư tưởng cần tuyên truyền; chia sẻ nguồn lực (tài chính, học liệu, chuyên gia...); phối hợp tổ chức hoạt động liên kết giữa các nhóm đối tượng; thống nhất chủ đề trọng tâm mỗi năm theo định hướng tuyên truyền của Đảng…
Thứ tư, phát huy công nghệ và truyền thông trong hoạt động về nguồn, đến địa chỉ đỏ. Số hóa hệ thống địa chỉ đỏ: là việc đưa những thông tin, tư liệu, hình ảnh, âm thanh, câu chuyện... về các địa danh cách mạng lên không gian số để mọi người có thể truy cập, tìm hiểu, trải nghiệm và học tập mọi lúc, mọi nơi (Tham quan ảo, Triển lãm số - Bảo tàng số, Ứng dụng di động, Mã QR tại di tích, Bản đồ số hóa các địa chỉ đỏ)... Bên cạnh đó, có thể xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu tập trung về các địa chỉ đỏ theo từng cấp (quốc gia, địa phương). Phối hợp giữa các trường chính trị, bảo tàng, sở văn hóa, ban công tác Đoàn Thanh niên để triển khai giáo dục lịch sử số tại trường học. Khuyến khích cán bộ, đảng viên, đoàn viên chia sẻ, lan tỏa địa chỉ đỏ trên mạng xã hội... Tổ chức các cuộc thi “Hành trình số về địa chỉ đỏ” để kết nối công nghệ với nhận thức chính trị. Xây dựng kênh truyền thông chuyên biệt về địa chỉ đỏ bằng cách tạo các chuyên mục, kênh YouTube,TikTok, Facebook; thực hiện các talkshow, podcast với cựu chiến binh, nhà nghiên cứu, đoàn viên tiêu biểu. Tổ chức các chiến dịch truyền thông chính trị gắn với địa chỉ đỏ; Phát động các phong trào sáng tạo nội dung (viết, vẽ, dựng video...) về địa chỉ đỏ, lồng ghép kiến thức chính trị. Tạo phong trào “Check-in địa chỉ đỏ” trên mạng xã hội; Khuyến khích cán bộ, đảng viên, đoàn viên chụp ảnh, viết cảm nhận, chia sẻ suy nghĩ sau mỗi chuyến đi về nguồn; Kết nối với truyền thông chính thống lan tỏa thông điệp về nền tảng tư tưởng…
Thứ năm, thực hiện các giải pháp gắn với thực tiễn và phong trào hành động nhằm chuyển hóa nhận thức thành hành động, giúp cán bộ, đảng viên và thế hệ trẻ không chỉ “nghe - nhìn” mà còn “làm - cống hiến” thông qua các hoạt động cụ thể gắn với địa danh cách mạng. Tổ chức các phong trào thi đua học tập và làm theo gương danh nhân, địa danh cách mạng. Kết nối hoạt động về nguồn với nhiệm vụ rèn luyện, đánh giá cán bộ, đoàn viên, sinh viên. Tổ chức mô hình “Hậu về nguồn” có chiều sâu. Sau mỗi chuyến đi tiến hành viết nhật ký hành trình, thực hiện dự án nhỏ “Tôi kể chuyện lịch sử”, hoặc cam kết hành động cụ thể. Biến chuyến đi thành hành trình chuyển hóa nhận thức thành việc làm thiết thực.
Thứ sáu, tăng cường công tác sơ kết, đánh giá sau hoạt động về nguồn, đến địa chỉ đỏ. Cần có bước đánh giá sau hoạt động để rút kinh nghiệm tổ chức, đo lường hiệu quả tác động chính trị – tư tưởng, tìm ra mô hình hay, cách làm hiệu quả để nhân rộng, điều chỉnh nội dung, phương pháp phù hợp với từng đối tượng.
Tóm lại, mỗi địa chỉ đỏ là một trang sử sống, một bài học quý giá mà không sách vở nào có thể thay thế. Khi từng bước chân trở về nguồn gắn liền với sự thấm đẫm ý nghĩa của độc lập, tự do và lòng biết ơn sâu sắc, cũng là khi trong mỗi chúng ta càng thêm vững vàng niềm tin, củng cố ý thức trách nhiệm trong việc giữ gìn và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Chính từ những trải nghiệm chân thực ấy, hoạt động về nguồn không chỉ dừng lại ở việc tri ân quá khứ, mà còn trở thành động lực tinh thần mạnh mẽ, hun đúc lý tưởng, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, thế hệ trẻ giàu bản lĩnh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đó cũng là tiền đề quan trọng để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc trong thời kỳ mới.
