Nâng cao nhận thức bảo vệ dữ liệu trong chuyển đổi số

Trong thời đại công nghệ số, dữ liệu đã trở thành “tài sản vô giá” của mỗi cá nhân, tổ chức và cả quốc gia. Tuy nhiên, khi thế giới ngày càng kết nối, cũng là lúc ranh giới giữa an toàn và rủi ro trở nên mong manh hơn bao giờ hết.

Thời gian qua, liên tiếp những sự cố về bảo mật dữ liệu xảy ra đã khiến nhiều người hoang mang, lo lắng. Sự cố an ninh mạng tại Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC) xảy ra hồi giữa tháng 9 đã gây xôn xao dư luận. Kết quả điều tra cho thấy, có dấu hiệu tội phạm mạng tấn công, chiếm đoạt dữ liệu cá nhân. Ngay sau sự cố, Bộ Công an đã phát đi cảnh báo về thủ đoạn mà các đối tượng lợi dụng để phạm tội khi dữ liệu cá nhân bị lộ lọt. Mới đây, hãng hàng không Vietnam Airline đã gửi thư điện tử đến các khách hàng, thông báo về việc một số thông tin cá nhân của khách hàng như họ tên, email, số điện thoại bị lộ do sự cố bảo mật dữ liệu nền tảng chăm sóc trực tuyến của đối tác.

Hệ thống dữ liệu khách hàng, thông tin tài chính, hồ sơ y tế đang trở thành “mỏ vàng” cho các nhóm tấn công xuyên quốc gia. Ông Phạm Trung Thành - Ban Công nghệ, Hiệp hội An ninh mạng Việt Nam cho biết: “Theo thống kê của Hiệp hội An ninh mạng Việt Nam, cuối năm 2024, hơn 70% người dùng Internet để lộ thông tin cá nhân khi mua sắm trực tuyến; khoảng 60 - 70% để lộ khi thực hiện các giao dịch tại nhà hàng, khách sạn, còn lại bị lộ khi đăng tải trên mạng xã hội".

Một khi dữ liệu rơi vào tay kẻ xấu, hậu quả có thể khó lường: các tài khoản ngân hàng bị chiếm đoạt; hồ sơ y tế, danh tính bị làm giả để lừa đảo; dữ liệu nội bộ doanh nghiệp bị khai thác gây thiệt hại hàng tỷ đồng; thậm chí, các nhóm tội phạm mạng còn bán dữ liệu người dùng trên chợ đen quốc tế để thu lợi bất chính...

Ông Vũ Ngọc Sơn, chuyên gia An ninh mạng cho rằng: “Hiện công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân vẫn chưa tương xứng với quy mô và tầm quan trọng của các hệ thống thông tin. Giải pháp an ninh mạng chỉ là một phần trong tổng thể bảo mật. Để bảo vệ dữ liệu hiệu quả, cần đồng bộ cả ba yếu tố: công nghệ, quy trình và con người”.

Những năm gần đây, lực lượng chức năng Việt Nam đã liên tiếp triệt phá nhiều đường dây tấn công, đánh cắp và mua bán dữ liệu cá nhân quy mô lớn. Tuy nhiên, trong khi cơ quan chức năng nỗ lực đấu tranh, mỗi người dân, mỗi tổ chức cũng cần tự bảo vệ mình, bằng ý thức an toàn dữ liệu, bằng các biện pháp bảo mật thông tin cá nhân; không chia sẻ dữ liệu nhạy cảm, không bấm vào các đường link không rõ nguồn gốc.

Bảo vệ dữ liệu không thể chỉ dựa vào công nghệ hay quy định pháp luật mà cốt lõi vẫn là ý thức và hành động của con người. Cảnh giác, chủ động và trách nhiệm, đó là lá chắn vững vàng giúp mỗi người dân bảo vệ chính mình khỏi những mối nguy ẩn mình sau màn hình máy tính.

Diệu Phú