Nâng cao nhận thức sức khỏe tâm thần cho thanh thiếu niên

Dự án “Không gian Thể thao tăng cường Sức khỏe Tâm thần” được hỗ trợ bởi Sáng kiến “Being” do Grand Challenges Canada khởi xướng và được tài trợ bởi Quỹ Fondation Botnar cùng văn phòng Plan International Canada. Dự án giới thiệu một phương pháp tiếp cận sáng tạo nhằm tăng cường sức khỏe tâm thần cho thanh thiếu niên dân tộc thiểu số trong độ tuổi từ 11 – 15 tại hai tỉnh Tuyên Quang và Lai Châu thông qua mô hình "Không gian Thể thao" (KGTT). Bằng việc kết hợp các môn thể thao đồng đội với kiến thức về sức khỏe tâm thần, mô hình hướng tới mục tiêu giảm bạo lực và xung đột trong gia đình, củng cố mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái, đồng thời nâng cao hiểu biết về sức khỏe tâm thần cho thanh thiếu niên.

Quang cảnh lễ khởi động dự án “Không gian thể thao tăng cường sức khỏe tâm thần” (Ảnh: Minh Thắng)

Khác với các mô hình thể thao truyền thống, KGTT được phát triển dựa trên nhận định rằng sức khỏe tinh thần của thanh thiếu niên không chỉ được hình thành bởi những trải nghiệm cá nhân mà còn chịu ảnh hưởng sâu sắc từ môi trường gia đình và cộng đồng. Vì vậy, dự án không chỉ tập trung vào việc nâng cao thể chất, mà còn sử dụng các môn thể thao đồng đội như một phương tiện thu hút sự tham gia của cả thanh thiếu niên và cha mẹ, từ đó tạo ra môi trường tích cực nhằm giảm thiểu bạo lực và xung đột, tăng sự kết nối, cải thiện giao tiếp trong gia đình. Chính vì vậy, mô hình được thiết kế với nhiều hoạt động cụ thể phù hợp với cả hai nhóm đối tượng chính là thanh thiếu niên và cha mẹ của các em.

Trong giai đoạn đầu, học sinh sẽ tham gia các buổi sinh hoạt Câu lạc bộ Thể thao, nơi các em vừa rèn luyện thể chất vừa được trang bị kiến thức về sức khỏe tâm thần, kỹ năng giao tiếp và giải quyết vấn đề. Song song với đó, cha mẹ các em sẽ tham dự các buổi tập huấn về kỷ luật tích cực, kỹ năng nuôi dạy con cái và nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần. Tiếp đó, các sự kiện thể thao chung tại trường học và cộng đồng sẽ tạo cơ hội để cha mẹ và con cái cùng thực hành những kiến thức đã học. Thông qua những hoạt động chung này, thể thao đóng vai trò là cầu nối, giúp tạo dựng một không gian cởi mở và hỗ trợ củng cố mối quan hệ cha mẹ - con cái trong gia đình.

Thông qua thời gian triển khai kéo dài 15 tháng, dự án đặt mục tiêu hỗ trợ 6.000 học sinh và 5.700 cha mẹ nhằm cải thiện sức khỏe thể chất, tăng cường kết nối xã hội và cải thiện mối quan hệ giữa học sinh, cha mẹ và giáo viên – góp phần phòng ngừa sớm các rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và thể chất của thanh thiếu niên.

Phát biểu tại sự kiện, Phó Bí thư Tỉnh Đoàn Tuyên Quang Hoàng Tường Vi nhấn mạnh,“Sáng kiến này thể hiện một cam kết sâu sắc đầy ý nghĩa đối với công tác Đoàn và phong trào thanh niên tỉnh Tuyên Quang. Chúng tôi hy vọng mô hình này sẽ góp phần tạo ra một môi trường thể thao bền vững, an toàn, và công bằng để cải thiện sức khỏe tâm thần cho thanh thiếu niên, đặc biệt là các nhóm trẻ dễ bị tổn thương. Hơn nữa, chúng tôi đặt mục tiêu chuyển đổi mô hình này thành một trung tâm cộng đồng thường xuyên để rèn luyện thể chất, nâng cao kỹ năng sống và thúc đẩy tinh thần đoàn kết."

Theo bà Phan Thu Hiền, Quản lý các dự án nguồn Tài trợ của Plan International Việt Nam, sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên có mối tương quan chặt chẽ với gia đình và cộng đồng. Bằng cách trang bị đồng thời cho cả trẻ em và cha mẹ những kỹ năng thiết yếu, chúng ta sẽ tạo ra sự thay đổi toàn diện. Trong mô hình này, thể thao không chỉ giúp các em rèn luyện thể chất mà còn là một cầu nối quan trọng để giải quyết bạo lực giới, thúc đẩy kỷ luật tích cực và xây dựng nền tảng sức khỏe tâm thần vững chắc cho thanh thiếu niên tỉnh Tuyên Quang.

Không dừng lại ở một lễ khởi động đơn thuần, sự kiện còn tạo ra không gian cho các em học sinh chia sẻ những kỳ vọng của mình. Em Sùng Yến Nhi, 15 tuổi, đại diện các em học sinh của 6 trường THCS tham gia vào dự án bày tỏ sự hào hứng: “Khi biết dự án sẽ được triển khai tại trường em, chúng em cảm thấy rất phấn khích. Chúng em sẽ không chỉ chơi bóng thể thao cùng nhau mà còn được học về sức khỏe tâm thần và cách nói chuyện với cha mẹ dễ dàng hơn, và cha mẹ chúng em cũng sẽ hiểu chúng em hơn. Em hy vọng KGTT này sẽ tạo thành một sân chơi an toàn để chúng em cùng nhau học hỏi, chia sẻ, phát triển khỏe mạnh cả về thể chất và tinh thần.”

Dự án "Không gian Thể thao tăng cường Sức khỏe Tâm thần" không đơn giản là một sáng kiến thể thao mà đó còn là một can thiệp xã hội mang tính toàn diện nhằm giải quyết các thách thức về sức khỏe tâm thần và mối quan hệ gia đình mà cộng đồng dân tộc thiểu số ở khu vực miền núi phía Bắc đang phải đối mặt. Với cam kết mạnh mẽ của Tỉnh đoàn Tuyên Quang, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Tuyên Quang, và tổ chức Plan International Việt Nam, dự án được kỳ vọng sẽ mang lại các thay đổi tích cực và bền vững, góp phần tạo nên một thế hệ thanh niên khỏe mạnh, tự tin và hạnh phúc.

Cũng trong tuần này, dự án đã được đồng thời khởi động tại tỉnh Lai Châu.

Nguyễn Ngân