Nâng cao nhận thức về liêm chính học thuật cho giảng viên

Toàn cảnh hội thảo.

Hội thảo được tổ chức nhằm mục đích nâng cao nhận thức về năng lực công bố quốc tế cho cán bộ, giảng viên, người học về liêm chính học thuật. Theo TS Nguyễn Minh Phương - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Mở Hà Nội, công bố quốc tế không chỉ là thước đo quan trọng để đánh giá năng lực nghiên cứu của nhà khoa học hay cơ sở giáo dục đại học, mà còn góp phần nâng cao vị thế và uy tín của khoa học đất nước trên trường quốc tế.

Để đạt được những thành tựu bền vững và có giá trị thật sự, TS Nguyễn Minh Phương nhấn mạnh, cần đặc biệt quan tâm đến liêm chính học thuật – nền tảng đạo đức và chuẩn mực trong nghiên cứu khoa học. Những vấn đề như: đạo văn, ngụy tạo dữ liệu, gian lận trong trích dẫn, công bố trùng lặp hoặc công bố kém chất lượng đang là những thách thức lớn đối với cộng đồng nghiên cứu.

TS Nguyễn Minh Phương - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Mở Hà Nội phát biểu tại hội thảo.

TS Nguyễn Minh Phương nhấn mạnh, hội thảo không chỉ là cơ hội để chia sẻ kinh nghiệm, kỹ năng công bố quốc tế, mà còn là diễn đàn trao đổi thẳng thắn về các giá trị cốt lõi của liêm chính học thuật, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ cũng như sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI). Từ đó, hướng đến xây dựng môi trường nghiên cứu minh bạch, chuẩn mực và sáng tạo.

Đề cập đến liêm chính trong đào tạo, nghiên cứu khoa học và công bố, TS Lê Thị Minh Thảo – Phòng Quản lý khoa học và Đối ngoại (Trường ĐH Mở Hà Nội) chia sẻ, từ kết quả của nhóm nghiên cứu cho thấy, trong khi cộng đồng học thuật khẳng định tầm quan trọng của liêm chính học thuật, việc hiểu biết và thực thi các quy định cụ thể vẫn còn hạn chế đáng kể; dẫn đến tình trạng vi phạm diễn ra phổ biến qua các hình thức như: Đạo văn, trích dẫn sai, bịa đặt dữ liệu và vi phạm quyền tác giả.

TS Lê Thị Minh Thảo – Phòng Quản lý khoa học và Đối ngoại (Trường ĐH Mở Hà Nội) tham luận tại hội thảo.

TS Lê Thị Minh Thảo và nhóm nghiên cứu khuyến nghị, cần triển khai giải pháp đồng bộ trên ba cấp độ: Cơ quan quản lý Nhà nước cần hoàn thiện khung pháp lý và hướng dẫn thống nhất; các trường đại học cần xây dựng văn hóa liêm chính và cải cách hệ thống đánh giá; cộng đồng học thuật cần nâng cao ý thức trách nhiệm cá nhân; đồng thời thích ứng với những thay đổi do công nghệ và AI mang lại trong môi trường học thuật hiện đại.

“Hãy dành thời gian để nghiên cứu kỹ về tạp chí trước khi gửi bài. Tham khảo ý kiến của đồng nghiệp có kinh nghiệm và sử dụng các nguồn thông tin đáng tin cậy để đánh giá chất lượng tạp chí. Việc công bố trên tạp chí uy tín sẽ nâng cao giá trị của nghiên cứu và danh tiếng của bạn” - TS Lê Thị Minh Thảo khuyến nghị.

TS Lê Đức Trọng – Khoa công nghệ thông tin, Trường ĐH Công nghệ (ĐH Quốc gia Hà Nội) chia sẻ tại hội thảo.

Sử dụng AI có trách nhiệm trong hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học và công bố trong các cơ sở giáo dục đại học là chủ đề tham luận của TS Lê Đức Trọng – Khoa công nghệ thông tin, Trường ĐH Công nghệ (ĐH Quốc gia Hà Nội). Ông cho rằng, cần thay đổi phương pháp, không thể dùng công cụ cũ cho bối cảnh mới.

Theo TS Lê Đức Trọng, đảm bảo chất lượng không chỉ là kiểm soát, mà còn là nuôi dưỡng tư duy và đạo đức người học. Ngoài việc sớm ban hành hướng dẫn sử dụng AI trong đào tạo và nghiên cứu, cần thay đổi, cập nhật các hình thức kiểm tra đánh giá thích ứng với AI. Mặt khác, nâng cao nhận thức sử dụng AI có trách nhiệm vào chương trình đào tạo. AI là thách thức, cũng là cơ hội để nâng cấp chất lượng giáo dục đại học.

Trao đổi về kinh nghiệm khi công bố quốc tế, PGS.TS Lê Đình Hải – Trường ĐH Kinh tế (ĐH Quốc gia Hà Nội) chia sẻ: lựa chọn tạp chí phù hợp; viết bài theo chuẩn quốc tế; viết bằng tiếng Anh học thuật; gửi bài và phản hồi phản biện; tránh tạp chí “ăn tiền”, thiếu uy tín; đạo đức học thuật; hợp tác nghiên cứu quốc tế; xây dựng chiến lược, nhất là với người bắt đầu công bố.

PGS.TS Lê Đình Hải – Trường ĐH Kinh tế (ĐH Quốc gia Hà Nội) tham luận tại hội thảo.

Theo PGS.TS Lê Đình Hải, công bố quốc tế không phải là “cuộc chơi” dễ dàng nhưng hoàn toàn khả thi nếu chúng ta xây dựng năng lực nghiên cứu bài bản, tôn trọng quy chuẩn học thuật, biết lựa chọn đúng tạp chí, đúng cách viết và kiên trì trước những lần bị từ chối.

Bên cạnh các tham luận nêu trên, Hội thảo được lắng nghe các bài tham luận được trình bày trực tiếp như: Kinh nghiệm và các vấn đề cần lưu ý khi công bố bài báo trên các tạp chí quốc tế; Nâng cao năng lực viết bài và công bố quốc tế; Liêm chính trong nghiên cứu khoa học và một số khuyến nghị.

PGS.TS Phạm Thị Tâm - Trưởng phòng Quản lý Khoa học và Đối ngoại (Trường ĐH Mở Hà Nội) cùng PGS.TS Lê Đình Hải, TS Lê Đức Trọng chủ trì phiên thảo luận hội thảo.

Các nhà khoa học thảo luận tại hội thảo

Hội thảo thu hút đông đảo các nhà khoa học, cán bộ, giảng viên, sinh viên trong và ngoài Trường ĐH Mở Hà Nội.

Minh Phong