Năng lực đóng tàu chiến của Mỹ bị hoài nghi

Trang mạng Breaking Defense đưa tin, phát biểu trước Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ Kurt Campbell khẳng định năng lực đóng tàu chiến của Mỹ “gây quan ngại sâu sắc” khi đặt lên bàn cân với các đối thủ. Ông Campbell nêu rõ, nếu không cải thiện tình hình, Mỹ “sẽ không phải là cường quốc hải quân mà chúng ta cần trong thế kỷ 21”.

Trong một báo cáo mới được công bố, Ủy ban Chiến lược quốc phòng do Đồi Capitol thành lập cũng đánh giá ngành công nghiệp đóng tàu chiến của Mỹ đang gặp vấn đề “đặc biệt nghiêm trọng”. Theo báo cáo, bên cạnh năng lực đóng tàu chiến, Mỹ cũng không thể bảo trì, sửa chữa tàu chiến “với tốc độ cần thiết”. Báo cáo nêu rõ, năng lực đóng, bảo trì, sửa chữa tàu chiến của Mỹ “về cơ bản là gây hoài nghi”. Việc thay thế các tàu chiến của Mỹ bị thiệt hại trong trường hợp xảy ra xung đột cường quốc sẽ rất khó khăn vì “ngành công nghiệp đóng tàu chiến của chúng ta đã bị thu hẹp trong khi các đối thủ mở rộng năng lực sản xuất của họ”.

Các tàu chiến của hải quân Mỹ trong một đợt bảo trì, sửa chữa tại nhà máy đóng tàu Norfolk, bang Virginia. Ảnh: Breaking Defense

Trong một động thái được xem là hiếm hoi, hải quân Mỹ đã công khai thừa nhận tốc độ sản xuất của ngành công nghiệp đóng tàu chiến trong nước không đáp ứng các mục tiêu đề ra giữa lúc lực lượng này những năm gần đây chú trọng tăng quy mô hạm đội tàu chiến. Theo báo cáo được hải quân Mỹ công bố hồi tháng 4 năm nay, 9 chương trình tàu chiến “quan trọng nhất và đắt đỏ nhất” dự kiến đều chậm tiến độ, trong đó có chương trình bị chậm tiến độ lên tới 3 năm. Tổng thời gian chậm tiến độ của các chương trình này dự kiến là hơn 11 năm. Một số cái tên được hải quân Mỹ nêu đích danh như chương trình tàu ngầm lớp Columbia dự kiến chậm tiến độ khoảng 12-16 tháng, chương trình tàu ngầm lớp Virginia là khoảng 24-36 tháng, chương trình tàu hộ vệ lớp Constellation là 36 tháng, chương trình tàu sân bay Enterprise là khoảng 18-26 tháng... Hải quân Mỹ “nhận thấy có những vấn đề cần được giải quyết nhưng vẫn chưa hoàn toàn xác định được tất cả vấn đề”.

Về nguyên nhân chính đằng sau bức tranh xám màu của ngành công nghiệp đóng tàu chiến, trước tiên phải kể đến thực tế là ngành này đã bị thu hẹp đáng kể do hải quân Mỹ “nghỉ” mua sắm như là một hệ lụy tất yếu sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc. Việc “nghỉ” mua sắm được thể hiện qua con số hơn 290 tàu chiến mà hải quân Mỹ sở hữu hiện nay so với gần 600 chiếc vào cuối Chiến tranh lạnh theo số liệu của Tạp chí Popular Mechanics. Một nguyên nhân khác là do nhu cầu “thất thường” của Chính phủ Mỹ.

Trang mạng Defense News cho biết, việc Chính phủ Mỹ liên tục thay đổi kế hoạch phát triển hạm đội tàu chiến đã khiến ngành công nghiệp đóng tàu chiến của nước này không biết đâu mà lần. Cũng không thể bỏ qua tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực có trình độ và việc phụ thuộc quá nhiều vào nguồn nguyên vật liệu của nước ngoài, nhất là giai đoạn trong và hậu đại dịch Covid-19 như chính hải quân Mỹ và ngành công nghiệp đóng tàu chiến nước này thừa nhận, theo Breaking Defense.

Trước thực trạng u ám nói trên, Bộ trưởng Hải quân Mỹ Carlos Del Toro tuyên bố "sẵn sàng xem xét" ý tưởng mời các hãng đóng tàu nước ngoài tham gia hợp tác nhằm tăng tốc độ sản xuất tàu chiến. Tuy nhiên, ngành công nghiệp đóng tàu chiến của Mỹ đã ngay lập tức phản đối, cho rằng ý tưởng là "một sai lầm tai hại". "Đây sẽ là một sai lầm tai hại đối với cả hải quân và ngành công nghiệp đóng tàu chiến của Mỹ vì chúng ta hoàn toàn có thể làm tốt hơn với chính lực lượng lao động trong nước của mình. Nếu chúng ta cần thêm tàu chiến hoặc hạm đội tàu chiến của chúng ta cần được bảo trì, sửa chữa nhiều hơn thì việc thuê bên ngoài không phải là câu trả lời. Chính phủ Mỹ cần tập trung đầu tư dài hạn vào ngành công nghiệp đóng tàu chiến trong nước", ông Matthew Paxton, Chủ tịch Hội đồng các hãng đóng tàu Mỹ viết trên Breaking Defense.

HOÀNG VŨ