Năng lượng châu Âu lại sắp đối mặt với mùa đông khắc nghiệt?

Giá khí đốt tự nhiên chuẩn của châu Âu đang tăng, đánh dấu sự bất ổn về nguồn cung đủ và nhu cầu tăng khi khối đang tiến gần đến mùa đông thứ ba kể từ khi xung đột Nga - Ukraine xảy ra. Tuy nhiên, trữ lượng khí đốt tự nhiên cần thiết dường như đã được cung cấp và đảm bảo tại thời điểm này.

Tiến sĩ Yousef Alshammari, Chủ tịch của Cao đẳng Kinh tế Năng lượng London, nói với Euronews Business: "Tình trạng cung vượt cầu vẫn tiếp tục chi phối thị trường mặc dù họ có đủ trữ lượng khí đốt”.

Ảnh minh họa: Euronews.

Ông cho biết thêm rằng công suất lưu trữ khí đốt của EU đạt 90% vào tháng 8, sớm hơn nhiều so với thời hạn và "ngày nay, công suất lưu trữ khí đốt đạt 95%, cao hơn nhiều so với 100 bcm”. Tuy nhiên, nhu cầu sưởi ấm và điện tăng do nhiệt độ thấp hơn đã thử thách công suất trong những tuần đầu tiên của tháng 11.

Trong hai tuần đầu tiên của tháng 11, nhiệt độ thấp đã làm tăng lượng nhu cầu sử dụng khí đốt được lưu trữ ở châu Âu. Ước tính, con số khai thác đạt gần 4% (4,29 bcm) công suất lưu trữ khí đốt đầy đủ của châu Âu, theo dữ liệu từ Cơ sở hạ tầng khí đốt châu Âu.

Theo dự báo của tiến sĩ Alshammari, mức lưu trữ của khối sẽ không cao như năm ngoái. "Có vẻ như mùa đông năm nay, chúng có thể giảm xuống dưới 50%, điều đó có nghĩa là châu Âu sẽ cần mua nhiều khí đốt hơn nữa vào năm tới để khôi phục lại mức lưu trữ khí đốt gần như đầy đủ”, ông nói thêm.

Căng thẳng địa chính trị do Hoa Kỳ và Nga thúc đẩy là yếu tố rủi ro hàng đầu đối với giá năng lượng trên lục địa.

"Mặc dù tôi dự đoán căng thẳng này có khả năng sẽ giảm bớt dưới thời tổng thống đắc cử Trump, nhưng có vẻ như những ngày còn lại của chính quyền Hoa Kỳ hiện tại đang khiến tình hình trở nên phức tạp hơn, điều này sẽ làm tăng thêm sự biến động của giá năng lượng liên quan đến cả dầu và khí đốt", ông Alshammari cho biết.

Trong phiên giao dịch vào ngày 21/10, giá khí đốt tự nhiên đã ở mức cao nhất trong một năm. Trong khi đó, sự bất ổn của ngành năng lượng châu Âu ngày càng gia tăng khi Gazprom của Nga ngừng cung cấp khí đốt tự nhiên cho Áo vào ngày 16/11 do tranh chấp giữa các quốc gia.

Ngành năng lượng châu Âu được dự báo với triển vọng không quá lạc quan. Ảnh: AFP.

Ngoài ra, một hợp đồng lớn cho phép quá cảnh khí đốt của Nga qua Ukraine sắp kết thúc vào ngày 1/1/2025, có nguy cơ một nửa lượng khí đốt xuất khẩu qua đường ống còn lại của Nga sang EU sẽ bị loại khỏi hỗn hợp năng lượng khi nhu cầu đạt đỉnh.

“Bất kỳ sự gián đoạn nào nữa trong việc cung cấp khí đốt của Nga cho châu Âu có thể khiến tình hình trở nên khó khăn hơn đối với các quốc gia châu Âu phụ thuộc vào nguồn cung này, nghĩa là việc lưu trữ của EU sẽ chịu áp lực”, ông Alshammari cho biết, đồng thời nói thêm rằng ông dự kiến giá sẽ tiếp tục tăng trong những tuần tới nếu có thêm sự gián đoạn nguồn cung hoặc bất ổn hơn nữa.

Việc thiếu nguồn cung khí đốt qua đường ống của Nga “có thể thúc đẩy sự trở lại của than đá và dầu mỏ để tạo ra điện, tình hình này có thể tác động rộng hơn đến thị trường năng lượng”, Chủ tịch của Cao đẳng Kinh tế Năng lượng London cho biết.

Việc nhập khẩu khí đốt của Nga giảm cùng với nhu cầu năng lượng tăng sẽ thúc đẩy nhập khẩu LNG nhiều hơn vào châu Âu, điều này cũng có thể đẩy giá năng lượng lên cao ở châu Âu nói chung.

Nhìn vào xu hướng trong năm, nhu cầu khí đốt đang giảm. Năm 2022 là 350 bcm và giảm xuống còn 295 bcm vào năm ngoái. Theo Viện Kinh tế Năng lượng và Phân tích Tài chính, mức tiêu thụ khí đốt của EU đã giảm 3,2% trong sáu tháng đầu năm 2024 so với năm trước.

Sự sụt giảm này dường như là kết quả của việc tăng công suất năng lượng tái tạo và cải thiện các biện pháp hiệu quả năng lượng.

"Tỷ trọng năng lượng tái tạo đã tăng đáng kể trong năm qua, lên tới 44,7% sản lượng điện của EU, tăng 12,4% so với năm 2022", ông Alshammari cho biết, đồng thời nói thêm rằng tỷ trọng nhiên liệu hóa thạch đã giảm 19,7% xuống còn 32,5% tổng sản lượng điện của EU.

Tuy nhiên, theo chủ tịch của Cao đẳng Kinh tế Năng lượng London, khủng hoảng năng lượng và giá điện tăng đột biến không thể tránh khỏi chỉ bằng cách dựa vào năng lượng tái tạo.

"Một số quốc gia ở châu Âu như Áo, Na Uy và Iceland đang ở vị thế thuận lợi để sử dụng thủy điện mà không làm giá năng lượng tăng đột biến. Tuy nhiên, tôi không nghĩ rằng châu Âu có thể hoàn toàn dựa vào năng lượng tái tạo", ông nhấn mạnh thêm.

Theo tiến sĩ, việc cải thiện hiệu quả năng lượng và đa dạng hóa hỗn hợp năng lượng có thể là giải pháp khắc phục.

Một trong những yếu tố chính đã cứu châu Âu trong cuộc khủng hoảng năng lượng năm 2021 và 2022 là sự cải thiện đáng kể về hiệu quả năng lượng, đặc biệt là ở Đức, việc tái sử dụng than làm nguồn năng lượng và việc tái kích hoạt nhiều nhà máy điện hạt nhân ở Pháp. Trong khi đó, điện hạt nhân chiếm 22,8% sản lượng năng lượng của EU vào năm 2023.

An Nhiên (Theo Euronews)