Năng lượng sạch hút đầu tư khủng

Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cho biết, đầu tư vào các công nghệ năng lượng sạch đang vượt xa đáng kể so với chi tiêu cho nhiên liệu hóa thạch, do khả năng chi trả và những lo ngại về an ninh năng lượng sau cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu gần đây.

Cụ thể, dự kiến toàn cầu sẽ đầu tư khoảng 2,8 nghìn tỷ USD cho ngành năng lượng vào năm 2023, trong đó, hơn 1,7 nghìn tỷ USD sẽ dành cho các loại công nghệ sạch, bao gồm năng lượng tái tạo, xe điện, điện hạt nhân, lưới điện, lưu trữ, nhiên liệu ít phát thải, cải thiện hiệu quả và máy bơm nhiệt.

Phần còn lại, hơn 1 nghìn tỷ USD, sẽ dành cho than, khí đốt và dầu mỏ.

Đầu tư toàn cầu vào ngành năng lượng giai đoạn 2015 – 2023 (tỷ USD). (Xanh lá – năng lượng sạch, xanh lam – năng lượng hóa thạch). Nguồn: IEA.

IEA dự báo tăng trưởng đầu tư năng lượng sạch hàng năm ở mức khoảng 24% từ năm 2021 đến 2023, nhờ vào sự thúc đẩy từ năng lượng tái tạo và xe điện. Con số này cao hơn gấp rưỡi mức 15% tăng trưởng của đầu tư vào năng lượng hóa thạch trong cùng giai đoạn.

Tuy nhiên, hơn 90% mức tăng trong đầu tư năng lượng sạch đến từ các nền kinh tế tiên tiến và Trung Quốc, cho thấy nguy cơ đáng chú ý về sự phân chia mới trong năng lượng toàn cầu.

Theo IEA, các công nghệ điện phát thải thấp, dẫn đầu là năng lượng mặt trời, dự kiến sẽ chiếm gần 90% dòng đầu tư vào sản xuất điện.

Gói tài chính mới 15,5 tỷ USD giúp Việt Nam chuyển dịch năng lượng

Nhiều yếu tố thúc đẩy đầu tư vào năng lượng sạch, bao gồm sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ trong các giai đoạn gần đây, cùng giá nhiên liệu hóa thạch không ổn định dấy lên lo ngại về an ninh năng lượng, đặc biệt là sau cuộc xung đột giữa Nga vào Ukraine.

Sự hỗ trợ từ chính sách như tại Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Trung Quốc, và nhiều nơi khác, cũng đóng vai trò nhất định.

Trong khi đó, chi tiêu cho dầu và khí đốt dự kiến tăng 7% trong năm nay, đưa mức đầu tư quay trở lại ngưỡng của năm 2019.

Một số công ty dầu mỏ đang đầu tư nhiều hơn trước đại dịch Covid-19 hầu hết là các công ty dầu khí quốc gia lớn ở Trung Đông. Nhiều nhà sản xuất nhiên liệu hóa thạch đã kiếm được lợi nhuận kỷ lục vào năm ngoái do giá nhiên liệu cao hơn, nhưng phần lớn dòng tiền này được dùng để chi trả cổ tức, mua lại cổ phần và trả nợ – thay vì quay trở lại nguồn cung truyền thống.

IEA nhấn mạnh rằng, sự thiếu hụt lớn nhất trong đầu tư năng lượng sạch nằm ở các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển. Mặc dù đã có vài điểm sáng, việc đầu tư loại năng lượng này ở nhiều quốc gia đang bị cản trở bởi các yếu tố bao gồm lãi suất cao hơn, khung chính sách và thiết kế thị trường không rõ ràng, cơ sở hạ tầng lưới điện yếu kém, các tiện ích căng thẳng về tài chính và chi phí vốn cao.

"Cộng đồng quốc tế cần phải làm nhiều hơn nữa, đặc biệt là để thúc đẩy đầu tư vào các nền kinh tế có thu nhập thấp hơn - nơi mà khu vực tư nhân đã miễn cưỡng mạo hiểm", IEA nhấn mạnh.

Nhật Minh