Ndrangheta - Băng đảng đe dọa an ninh nước Ý

Nguồn gốc của Ndrangheta

Ndrangheta có nguồn gốc từ Calabria, một vùng ở miền Nam nước Ý, một trong những vùng nghèo nhất trong Liên minh Châu Âu. Nguồn gốc của tổ chức tội phạm này khá bí ẩn và các thành viên của nó luôn tìm cách duy trì bí ẩn này. Cách giải thích phổ biến nhất và cũng có nhiều khả năng đúng nhất là thuật ngữ "'Ndrangheta" xuất phát từ trong phương ngữ Hy Lạp cổ đại, "andraghatos", có nghĩa là "người dũng cảm".

Công tố viên trưởng Nicola Gratteri đang dẫn đầu phiên tòa xét xử chống Mafia lớn nhất từng được tổ chức ở Calabria, với 355 bị cáo và 900 nhân chứng.

Ban đầu thuật ngữ này dùng để chỉ các lực lượng dân quân bí mật hoạt động trong các ngôi làng Calabria. Vào thời điểm đó, mỗi ngôi làng được chia thành hai phần: một hướng ra biển và một hướng vào núi. Vào thế kỷ 16-17, khu vực này là điểm khá thu hút lớn đối với cướp biển Địa Trung Hải. Việc thành lập dân quân là một phương tiện để người dân bảo vệ lãnh thổ của mình. Theo thời gian, những nhóm dân quân này dân trở thành những tổ chức tội phạm.

Trong nhiều năm, người dân Calabria đã không tìm cách can thiệp vào vấn đề của mafia. Ngược lại, họ nhẫn nại chịu đựng sự tồn tại của băng đảng này. Giống như bất kỳ tổ chức mafia nào, Ndrangheta mang lại công việc cho người dân địa phương và tìm cách cung cấp các dịch vụ mà nhà nước không thể cung cấp nữa. Điều này có thể giải thích thái độ khoan dung này đối với Ndrangheta, ít nhất là trong một bộ phận dân cư.

Đám đông bày tỏ sự bi phẫn khi dự lễ tang thẩm phán Paolo Borsellino tại Nhà thờ lớn Palermo năm 1992.

Trở thành thế lực Mafia mạnh nhất thế giới

Có thể nói Ndrangheta là một tổ chức bí mật theo nghĩa chân thực nhất của từ này. Các thành viên của nó luôn tìm cách hoạt động bí mật, tránh bị phát hiện. Trong nhiều năm, người ta quan niệm là Ndrangheta chủ yếu được coi là một tổ chức mafia trong nông nghiệp, kém phát triển, v.v. Nhưng trong mười năm qua, nhiều sự kiện đã chỉ ra điều ngược lại với quan niệm bấy lâu nay, Ndrangheta có một hệ thống tổ chức rất tinh vi, mạnh mẽ và đã lan rộng khắp thế giới. Đối mặt với những thực tế này, người dân Ý, cũng như chính quyền Ý nhận ra rằng họ đã đánh giá quá thấp sức mạnh của Ndrangheta.

Người Calabria đã di cư từ nhiều thế hệ. Thông qua cộng đồng những người Calabria đã định cư ở những những vùng khác nhau ở Ý và trên thế giới - ở Canada, Úc, Đức hoặc Pháp- Ndrangheta đã có thể phát triển thành một mạng lưới quốc tế và tạo dựng nên “sức mạnh” hiện tại của tổ chức tội phạm này.

Ở đây cần phải làm rõ ý nghĩa thực sự của khái niệm "quyền lực". Nếu nói về quyền lực kiểm soát và quản lý lãnh thổ, thì các băng đảng Mexico hoặc Nam Mỹ mạnh hơn Ndrangheta. Nhưng nếu nói đến quy mô phát triển của một mạng lưới và khả năng độc quyền đối với một lưu lượng hàng hóa đặc thù - đó là trường hợp của Ndrangheta trong hoạt động buôn bán cocaine ở châu Âu, nhằm tạo ra nguồn thu tài chính đáng kể thì các chi nhánh của Ndrangheta có lẽ là một tổ chức tội phạm mạnh nhất thế giới hiện nay.

Cảnh sát đang điều tra một vụ giết người được cho là do Ndrangheta tiến hành ở Napoli vào năm 2017.

Trước đây Cosa Nostra là tổ chức mafia hùng mạnh một thời. Nhưng tổ chức này đã phạm một sai lầm chí tử dẫn đến sự suy tàn của nó. Vào những năm 1990, đám mafia Sicilia này đã quyết định tấn công trực tiếp vào nhà nước Ý. Việc bổ nhiệm Thẩm phán Giovanni Falcone vào đội chống mafia của Văn phòng công tố Palermo (năm 1979) đã khiến Cosa Nostra nổi giận và gia tăng các các chiến dịch khủng bố, bao gồm cả các vụ đánh bom nhắm vào các quan chức nhà nước.

Thẩm phán Falcone bị ám sát ngày 23/5/1992 trong vụ thảm sát Capaci, giống như đồng nghiệp Paolo Borsellino hai tháng sau đó. Hành động này đã dẫn đến những sự phẫn nộ trong dân chúng và những phản ứng cực kỳ kiên quyết từ chính quyền Ý bằng việc việc thiết lập một chế độ giám sát đặc biệt trong các nhà tù và khởi động các cuộc điều tra quy mô lớn. Những biện pháp trấn áp mạnh tay này đã dẫn đến sự suy yếu đáng kể của Cosa Nostra.

Còn đối với tổ chức tội phạm Camorra, ở vùng Napoli, tình hình lại khác. Camorra là một tổ chức hùng mạnh và bạo lực, nhưng cấu trúc bên trong của nó không quá phức tạp. Sự thay đổi các thế hệ lãnh đạo thường xuyên diễn ra trong tổ chức này và các thủ lĩnh của Camorra ngày càng trẻ hơn. Điều này tạo ra những rào cản để các thủ lĩnh trong tổ chức này có thể củng cố quyền lực của mình.

Cosa Nostra, luôn có một capo de tutti capi, một "thủ lĩnh của tất cả các thủ lĩnh", người có toàn quyền quyết định mọi vấn đề liên quan đến tất cả các chi nhánh. Camorra, có mối liên kết giữa các bộ phận khá lỏng lẻo. Về phần mình, Ndrangheta đã áp dụng một cấu trúc có thứ bậc và linh hoạt hơn. Băng nhóm này có một loại “tòa án hiến pháp” có nhiệm vụ quản lý chặt chẽ việc thi hành các quy tắc nội bộ của tổ chức. Mỗi nhóm có thể tự quản lý lãnh thổ của mình nếu thấy phù hợp, nhưng phải tôn trọng các quy tắc của tổ chức để được hòa nhập hoàn toàn vào Ndrangheta.

Europol ước tính hiện nay 80% lượng cocain vận chuyển vào Châu Âu là qua mạng lưới của băng nhóm tội phạm Ndrangheta.

Các lĩnh vực hoạt động và nguồn thu nhập chính của Ndrangheta

Vào những năm 1970- 1980, Ndrangheta nổi tiếng với các vụ bắt cóc. Nhờ vào những ngọn núi đặc biệt khó tiếp cận trong khu vực - tổ chức thường xuyên thực hiện các vụ bắt cóc và đưa con tin lên núi. Cảnh sát rất khó có thể tìm ra những những nạn nhân. Bên cạnh các vụ bắt cóc, Ndrangheta cũng tích cực thâm nhập vào nền kinh tế địa phương, đặc biệt là trong các công trình công cộng.

Thời kỳ sau đó, vào những năm 1990, Ndrangheta hiểu rằng thị trường ma túy đang trải qua một số thay đổi quan trọng. Chớp thời cơ, họ đã đầu tư mạnh vào thị trường cocaine, nhờ vào sự hiện diện từ nhiều thế hệ của cộng đồng người Calabria ở Mỹ Latinh. Sử dụng các mạng lưới này, họ bắt đầu vận chuyển số lượng cocaine ngày càng lớn hơn vào châu Âu. Sự phát triển của hoạt động này đánh dấu một bước ngoặt, góp phần vào sự gia tăng theo cấp số nhân về sức mạnh kinh tế của Ndrangheta.

Đồng thời, tổ chức Calabrian cũng đã tăng cường xâm nhập vào thị trường ở công trình công cộng ở miền bắc Ý, cũng như các nơi khác trên thế giới. Nhờ có một “đội quân” đông đảo gồm các chuyên gia tư vấn, luật sư và kế toán viên, Ndrangheta ngày càng có khả năng thao túng các quỹ công của châu Âu, tạo nên một nguồn thu nhập đáng kể. Vụ ám sát nhà báo Slovakia Jan Kuciak vào tháng 2/2018, người đang điều tra mối liên hệ giữa Ndrangheta và các chính trị gia Slovakia, minh họa rõ ràng cho sự bành trướng của mafia vùng Calabria bên ngoài nước Ý .

Cuối cùng, rửa tiền là một hoạt động rất quan trọng của Ndrangheta. Nền kinh tế hợp pháp rõ ràng là mục tiêu của tổ chức Calabrian, tổ chức đang tìm cách quản lý một phần nền kinh tế này. Một số lĩnh vực được đặc biệt nhắm tới như là những mục tiêu lâu dài: phân phối, hậu cần hoặc bất động sản.

Vòi bạch tuộc của Ndrangheta vươn ra ngoài nước Ý

Mặc dù đã có mặt ở nhiều quốc gia, nhưng địa bàn trọng điểm của Ndrangheta ở bên ngoài nước Ý là ở Đức. Theo Frank Lippert, chuyên gia phụ trách tội phạm có tổ chức của cảnh sát Đức (BKA), vào năm 2020, trong số 770 thành viên mafia Ý hoạt động trên lãnh thổ Đức, thì hơn 500 người thuộc về Ndrangheta. Nước Đức có một cộng đồng người Calabria đông đảo và có tiềm lực, hệ thống tư pháp và hình phạt của Đức lại không phù hợp lắm cho cuộc chiến chống lại các tổ chức mafia, vì thế đây là mảnh đất màu mỡ để phát triển các hoạt động của Ndrangheta.

Mafia Calabria cũng hoạt động mạnh mẽ ở Canada và Úc, nơi những người nhập cư từ Calabriađã có mặt rất sớm. Các thành viên Ndrangheta địa phương vẫn có mối quan hệ với tổ chức mẹ ở Calabria và quản lý việc buôn bán ma túy cũng như xâm nhập vào nền kinh tế tại thị trường địa phương của họ, đặc biệt là thông qua hoạt động rửa tiền.

Ndrangheta cũng có mặt ở một số nước Đông Âu như Slovakia hay Cộng hòa Séc. Trên đảo Malta, Ndrangheta chủ yếu đầu tư vào các trò chơi cá cược. Thụy Sĩ cũng là một quốc gia mà Ndrangheta đã từng quan hệ khăng khít trong lịch sử, thể hiện qua các vụ rửa tiền vào những năm 1980-1990 nhờ vào các mối liên hệ của tổ chức này với các ngân hàng Thụy Sĩ.

Hiện nay Ndrangheta đang phát triển sự hợp tác rất chặt chẽ với các tổ chức tội phạm khác. Nguyên tắc số 1 là tìm cách thiết lập các liên minh tội phạm mà không gây ồn ào. Đây là cái được gọi ở Ý là “Strategia dellinabissamento” có nghĩa là hành động dưới mặt nước, trong tàu ngầm. Cuộc điều tra mang tên “Pollino” tiến hành vào năm 2019 cho thấy Ndrangheta hiện đang mua cocaine với số lượng lớn từ các băng đảng ở Mỹ Latinh sau đó vận chuyển đến châu Âu.

Khi cocain đã đến đích thông qua các cảng Rotterdam, Antwerp, Lìege hoặc Gioia Tauro, người Albania và người Thổ Nhĩ Kỳ sẽ thu gom hàng hóa và đảm nhận việc phân phối nhỏ, đặc biệt là ở Bỉ, Hà Lan hoặc Đức. Đó là một sự hợp tác kiểu dây chuyền rất chặt chẽ, nơi mọi người đều có vai trò của mình.

Dương Thắng (Tổng hợp)