Nền kinh tế Saudi Arabia từ bùng nổ đến ảm đạm do cắt giảm dầu thô?

Các nhà phân tích cho biết những nỗ lực của Saudi Arabia nhằm đẩy tăng giá dầu sẽ làm chậm lại nền kinh tế của nước này. Thậm chí có thể bị thu hẹp trong năm nay và trở thành một trong những nền kinh tế hoạt động kém nhất trong G20, Oilprice mô tả.

Trong tháng này và tháng tới, quốc gia Vùng Vịnh sẽ bơm khoảng 9 triệu thùng dầu thô mỗi ngày (bpd), một trong những mức thấp nhất trong thập kỷ qua.

Ảnh minh họa: OIlprice.

Saudi Arabia cho biết vào đầu tháng 6 sẽ tự nguyện giảm sản lượng 1 triệu thùng/ngày trong tháng 7 xuống còn khoảng 9 triệu thùng/ngày. Tuần trước, nước này cũng đã kéo dài thời gian cắt giảm sang tháng 8.

Mức sản xuất trong tháng 7 và tháng 8 sẽ thấp hơn 1,5 triệu thùng/ngày so với mức 10,5 triệu thùng/ngày.

Với việc giá dầu không thể tăng lên 80 USD/thùng - chỉ bằng mức giá ước tính để cân bằng ngân sách, nền kinh tế dầu mỏ sẽ chậm lại và đè nặng lên nền tài chính của quốc gia.

Trong năm 2023, tăng trưởng kinh tế phi dầu mỏ dự kiến vẫn mạnh mẽ. Nhưng tỷ trọng lớn của dầu mỏ trong doanh thu xuất khẩu sẽ đè nặng lên nền kinh tế và nguồn thu ngân sách.

Nền kinh tế Saudi Arabia dự kiến giảm 0,1% vào năm 2023 nếu Vương quốc này dỡ bỏ việc cắt giảm tự nguyện vào tháng 9. Nhưng nếu Saudi Arabia tiếp tục thúc đẩy thắt chặt thị trường bằng cách duy trì cắt giảm vào cuối năm nay, nền kinh tế năm 2023 sẽ giảm 1%, theo ước tính từ Bloomberg Economics.

Để so sánh, Saudi Arabia là nền kinh tế G20 tăng trưởng nhanh nhất vào năm 2022, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết vào tháng trước, ngay sau khi nhà sản xuất hàng đầu của OPEC cho biết họ sẽ đơn phương giảm sản lượng dầu trong tháng Bảy.

Việc cắt giảm của OPEC+ được công bố vào tháng 4 dự kiến làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế của Saudi Arabia xuống 2,1% trong năm nay, từ mức tăng trưởng 3,1% mà IMF dự kiến trong các dự báo kinh tế tháng 5 cho các nền kinh tế Trung Đông.

Trở lại vào đầu tháng 5, IMF cho biết quốc gia này cần giá dầu ở mức 80,9 USD/thùng để cân bằng ngân sách trong năm nay.

Nhưng ước tính đó dựa trên sản lượng dầu là 10,5 triệu thùng/ngày và loại trừ chi tiêu cho các dự án lớn. Ở mức sản xuất dầu hiện tại và cùng mức chi tiêu cho các dự án, giá dầu hòa vốn của Vương quốc này tăng lên 95 USD/thùng, Bloomberg Economics ước tính.

Doanh thu và sản lượng dầu thấp hơn đã dẫn đến tăng trưởng chậm hơn trong nền kinh tế trong năm nay.

Trong quý đầu tiên của năm 2023, nền kinh tế của Saudi Arabia đã giảm tốc độ tăng trưởng 3,8% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn một chút so với ước tính sơ bộ là 3,9%, ngân hàng Emirates NBD cho biết trong một bài bình luận vào tháng trước.

Ngân hàng lưu ý: "Trên cơ sở điều chỉnh theo mùa, sản lượng thực tế giảm -1,4% so với quý trước, phần lớn là do sản lượng dầu thô và khí đốt tự nhiên giảm".

Tăng trưởng phi dầu mỏ vẫn mạnh trong Q1, được thúc đẩy bởi chi tiêu của Chính phủ.

Khatija Haque, Trưởng phòng Nghiên cứu và Nhà kinh tế trưởng tại Emirates NBD cho biết, nếu quốc gia tiếp tục cắt giảm hiện tại cho đến cuối năm nay, nền kinh tế sẽ bị thu hẹp.

"Trong kịch bản này, sản lượng dầu tổng thể của vương quốc sẽ thấp hơn gần -9% so với năm 2022, khiến tăng trưởng GDP toàn phần giảm xuống 0,5% ngay cả khi chúng tôi kỳ vọng các lĩnh vực phi dầu mỏ sẽ đạt mức tăng trưởng mạnh mẽ 4,8%”, chuyên gia nhận định.

Khánh Vy (Oilprice)