Nét thanh lịch Hà Nội trong nghệ thuật chơi bonsai

Hà Nội không chỉ nổi tiếng với những di tích lịch sử, những món ăn tinh tế, mà còn là nơi gìn giữ và lan tỏa những thú chơi mang đậm phong cách thanh lịch, tao nhã của người Tràng An.

Người Hà Nội từ xưa đã yêu thiên nhiên, chuộng cái đẹp giản dị mà tinh tế. Việc trồng và chăm sóc bonsai xuất hiện từ thời Thăng Long, gắn với thú chơi cây cảnh trong các gia đình nho sĩ, quan lại. Những làng nghề trồng cây cảnh nổi tiếng như Nghi Tàm, Nhật Tân, Quảng Bá… là minh chứng cho sự bền bỉ của truyền thống này.

Tọa lạc trên tầng 9 trên đường Nguyễn Xiển, vườn bonsai mini “lưng chừng trời” giữa lòng Hà Nội của anh Hoàng Anh đã trở thành địa điểm yêu thích của nhiều người yêu cây, tìm sự bình an và niềm say mê trong từng dáng thế bonsai.

Anh Nguyễn Hoàng Anh, chủ vườn bonsai Phúc Khang chia sẻ: "Điều quan trọng đầu tiên là phải có tình yêu với bonsai. Khi thật sự yêu một điều gì đó, chúng ta mới sẵn sàng dành thời gian, công sức để tìm hiểu và chăm sóc nó. Khó nhất trong nghệ thuật bonsai là phải hiểu được từng cây, từng dòng mình chơi, bởi mỗi cây đều có đặc tính riêng. Quá trình ấy đòi hỏi sự trau dồi liên tục từ kiến thức, kinh nghiệm đến trải nghiệm thực tế. Chỉ khi đó, mình mới có thể chăm sóc và chơi bonsai một cách tốt nhất".

Để có một cây bonsai lên theo đúng ý, nghệ nhân phải kiên nhẫn nhiều năm. Từng đường cắt, từng sợi dây uốn là cả tâm huyết, như chính nhịp sống chậm rãi mà tinh tế của người Hà Nội xưa.

Trong thế giới bonsai, bốn chữ ‘cổ - kỳ - mỹ - văn’ là thước đo của cái đẹp. ‘Cổ’ là dấu ấn thời gian, thân cây gân guốc, rễ sần sùi, như chính nét trầm mặc của Hà Nội nghìn năm văn hiến. ‘Kỳ’ là dáng thế độc đáo, uốn lượn tựa mây bay, gợi nhắc sự sáng tạo, tinh thần dám khác biệt của người Tràng An tài hoa. ‘Mỹ’ là vẻ hài hòa, như phong thái thanh lịch, nhã nhặn trong từng cử chỉ, lời ăn tiếng nói của người Hà Nội xưa. Và ‘Văn’ - chiều sâu văn hóa, cái hồn ẩn trong từng nhánh lá, cũng là khí chất của mảnh đất nghìn năm khoa bảng, nơi con người coi trọng tri thức, trân quý giá trị tinh thần. Dáng cây trầm tĩnh, vững chãi, thể hiện lối sống trọng lễ nghĩa, biết lắng nghe và yêu cái đẹp giản dị.

Giữa nhịp sống hiện đại của thủ đô, những vườn bonsai là những khoảng lặng rất riêng. Ở nơi đây, nghệ thuật bonsai không chỉ là thú chơi cây cảnh, mà còn mở ra nhiều cơ hội cho người trồng.

Anh Nguyễn Hoàng Anh, chủ vườn bonsai Phúc Khang cho rằng: "Bonsai mini hoàn toàn có thể trở thành một mũi nhọn về kinh tế, là ngành nông nghiệp giá trị cao. Liên quan đến bonsai, chúng ta có thể phát triển nhiều sản phẩm đi kèm như đất trồng, phân bón, đôn kệ hay chậu cảnh. Ngoài chậu thông thường, chúng ta còn có thể làm ra những loại chậu mang tính quan sát, trưng bày, có giá trị rất cao.

Trước đây, người chơi thường ưa chuộng những cây lá lớn như sanh, đa, si… Tuy nhiên, hiện nay giới trẻ, thậm chí các bạn học sinh cấp 2, cấp 3, cũng đã bắt đầu chơi bonsai mini, nhiều cây chỉ cao khoảng 5-10 cm. Nếu như trước đây, người chơi thường chuộng dáng cổ thụ, dáng ngũ phúc, dáng long hay dáng thú, thì bây giờ xu hướng là những dáng tự nhiên hơn".

Giữa đô thị sôi động, mỗi tán lá, dáng cành trở thành lời nhắc nhở về sự cân bằng, về cốt cách thanh lịch của Hà Nội - nơi cái đẹp được nuôi dưỡng bền bỉ cùng thời gian.

Phan Quỳnh