Nét văn hóa vỉa hè của người Hà Nội

Văn hóa Thăng Long

Cờ tướng vỉa hè trở thành một “đặc sản” trong đời sống tinh thần của người Hà Nội. Ảnh: Cờ tướng Lưu

Cờ tướng được chơi trên những bàn cờ nhỏ, thường không giới hạn về không gian cũng như thời gian, độ tuổi, già, trẻ, lớn, bé, ai đam mê, yêu thích môn thể thao trí tuệ này đều có thể chơi. Cũng bởi sự thoải mái đó nên cờ tướng xưa nay không kén người chơi. Chúng ta có thể biết tới các câu lạc bộ cờ tướng hoạt động chỉn chu, chuyên nghiệp, cũng có thể dễ dàng bắt gặp những nhóm chơi cờ tự phát nơi góc phố, vỉa hè vào những lúc sáng sớm hay chiều tà. Nhất là vào những ngày trời Thu mát mẻ, các bác, các ông cụ cao niên sẽ tìm được “bạn chơi” đồng sở thích.

Chỉ một bàn cờ, đôi khi là một tờ giấy được kẻ ô, cộng với 32 quân cờ, người ta có thể thi đấu bất cứ nơi đâu. Cái hấp dẫn của cờ tướng là sự thiên biến, vạn hóa. Một bàn cờ chỉ có 32 quân bày ra, nhưng ẩn sau đó là hàng vạn nước đi. Mỗi người có một thế mạnh riêng trong khai cuộc, trung cuộc hay tàn cuộc; hoặc bí quyết sử dụng các quân cờ.

Đối với cờ tướng, nhiều người chơi không mang tâm lý thắng – thua, mà đơn giản chỉ là thú vui, thử thách bản thân, là nơi giao lưu, học hỏi. Với 32 quân cờ, quả thật hiếm thấy có một bàn cờ vỉa hè nào lại vắng vẻ người xem. Họ có khi im lặng suy nghĩ nước cờ, có khi trầm trồ thán phục trước nước cờ hay, đôi khi không kiềm chế được lại buột miệng mách nước cờ. Cảm nhận của các vị cao niên quanh bàn cờ thì cờ tướng vỉa hè không chỉ giúp tinh thần họ thoải mái, thư giãn, mà còn là cách để rèn luyện con người bởi khi chơi, người cầm quân không thể vội vàng, qua quýt trong mỗi nước đi, mà cần kiên nhẫn, tính toán trước – sau để có nước đi vẹn toàn nhất. Quanh bàn cờ, có thêm ấm trà nóng để hàn huyên, chia sẻ thì ván cờ càng “viên mãn”. Cứ như vậy, từ bao đời nay, cờ tướng vỉa hè trở thành một “đặc sản” trong đời sống tinh thần của người Hà Nội.

Điều đặc biệt về cờ tướng vỉa hè có lẽ chính là ở không khí tự do và phóng khoáng. Ai cũng có thể tham gia, không kể tuổi tác hay nguồn gốc, miễn là có chung niềm đam mê. Cờ tướng ở đây không chỉ là hành động suy nghĩ và di chuyển quân cờ, mà còn là dịp để thể hiện tính cách và phong cách sống của bản thân.

Ngày nay, khi không gian mạng phát triển, nhiều câu lạc bộ cờ tướng ra đời, các đối thủ thậm chí có những màn tỉ thí trên không gian mạng, có cả những ván đấu xuyên quốc gia. Dù vậy, hình ảnh các bậc cao niên hay già trẻ lớn bé, túm năm tụm ba quanh ô bàn cờ luôn là một điều rất thu hút và mang nét hấp dẫn, trải nghiệm riêng cho cả người chơi lẫn những người xem. Nên dù có nhiều hình thức chơi thuận tiện và hấp dẫn hơn nhưng nhiều người vẫn muốn tìm cảm giác thư thái, bình yên quanh ấm trà nóng, với những người bạn cùng sở thích, để đàm đạo và “dăm ba câu chuyện” quanh các nước cờ hay.

Ghé thăm Thu Hà Nội, nếu có chung sở thích, đam mê, dù chỉ là người qua đường tò mò, mỗi ván cờ tướng trên vỉa hè sẽ đều mở ra cho chúng ta cơ hội để kết nối, học hỏi, chia sẻ những bài học quý giá không chỉ về cờ tướng mà còn về cuộc sống.

Mai Linh