Nga nói thẳng chuyện vũ khí hạt nhân chiến thuật đến Belarus

Nga công bố tên lửa 9M729, loại đạn phương Tây cáo buộc có tầm bắn lên tới trên 5.000km và mang được phần chiến đấu hạt nhân.

Tất cả về thỏa thuận

Theo TASS, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu và người đồng cấp Belarus Viktor Khrenin đã ký một chuỗi tài liệu tại Minsk vào đầu tuần này để xác định quy trình bảo quản vũ khí hạt nhân phi chiến lược của Nga tại một cơ sở lưu trữ đặc biệt trên lãnh thổ Belarus.

Điều này diễn ra khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố vào cuối tháng 3 rằng Moscow và Minsk đã đồng ý triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga ở Belarus, trong một động thái mà ông nhấn mạnh là không vi phạm các cam kết của Nga về không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Ngay sau đó, Đại sứ Nga tại Minsk Boris Gryzlov nói rằng vũ khí hạt nhân chiến thuật sẽ được bố trí gần biên giới phía tây của Nhà nước Liên minh Belarus và Nga.

Vũ khí hạt nhân chiến thuật là gì?

Vũ khí hạt nhân chiến thuật (TNW), còn được gọi là vũ khí hạt nhân phi chiến lược (NSNW), bao gồm các đầu đạn hạt nhân nhỏ và hệ thống phân phối được thiết kế để sử dụng trên chiến trường hoặc cho một cuộc tấn công hạn chế.

TNW bao gồm bom trọng lực, tên lửa tầm ngắn, đạn pháo, mìn, mìn sâu và ngư lôi được trang bị đầu đạn hạt nhân.

So với vũ khí hạt nhân chiến lược, NSNW kém mạnh mẽ hơn và nhằm mục đích tàn phá các mục tiêu của kẻ thù trong một khu vực cụ thể mà không gây ra sự hủy diệt trên diện rộng và bụi phóng xạ.

Năng suất của TNW thay đổi từ một phần kiloton đến xấp xỉ 50 kiloton, trong khi vũ khí hạt nhân chiến lược có công suất từ 100 kiloton đến hơn megaton.

Điều quan trọng là kể từ năm 2023, không có vũ khí hạt nhân chiến thuật nào được sử dụng trong tình huống chiến đấu.

Moscow chưa công bố số TNW hoặc bất kỳ chi tiết cụ thể nào khác liên quan đến vũ khí, nhưng Washington lập luận rằng con số liên quan đến TNW của Nga nhiều hơn gấp 10 lần so với Mỹ.

Điều gì đằng sau việc triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga ở Belarus?

Thông báo về việc Moscow-Minsk ký kết các văn bản trong tuần này về việc duy trì NSNW của Nga trên lãnh thổ của nước láng giềng trực tiếp, Bộ Ngoại giao Belarus nhắc lại rằng đây là phản ứng đối với các chính sách hiếu chiến đang được các quốc gia không thân thiện theo đuổi.

Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu, cũng đề cập đến việc triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga ở Belarus, nhấn mạnh rằng Moscow và Minsk buộc phải đưa ra quyết định thích hợp về các biện pháp trả đũa trong lĩnh vực quân sự-hạt nhân do "sự leo thang cực kỳ gay gắt của các mối đe dọa" trên biên giới phía tây của cả hai quốc gia.

"Tôi muốn lưu ý rằng tất cả các hoạt động được tổ chức nghiêm ngặt theo các nghĩa vụ quốc tế hiện hành và không vi phạm Hiệp ước về Không phổ biến vũ khí hạt nhân", ông Shoigu nói.

Quan điểm này được chia sẻ bởi người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, người đã nói với các phóng viên rằng Moscow biết Minsk đang phải đối mặt với thái độ "rất không thân thiện và thậm chí là thù địch" từ các quốc gia láng giềng, bao gồm cả "ý định can thiệp vào công việc nội bộ của Belarus".

Ông cho biết tất cả những điều này cho thấy cả Belarus và Nga đang phải đối mặt với một môi trường rất thù địch, từ đó thúc đẩy hai bên tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác, đặc biệt liên quan đến quan hệ song phương trong lĩnh vực quân sự. Ông Peskov không nói rõ liệu Nga đã bắt đầu triển khai TNW ở Belarus hay chưa.

Vào cuối tháng 3, Minsk đã nói rõ rằng họ đã đồng ý để Nga triển khai NSNW trên lãnh thổ của mình sau nhiều năm chịu áp lực từ Mỹ và các đồng minh nhằm thay đổi đường lối chính trị và địa chính trị của Belarus.

"Trong hơn hai năm qua, Cộng hòa Belarus đã phải chịu áp lực chính trị, kinh tế và thông tin chưa từng có từ Mỹ, Vương quốc Anh và các đồng minh NATO, cũng như các quốc gia thành viên của Liên minh châu Âu.

Đối mặt với những tình huống này, cũng như những lo ngại và rủi ro chính đáng trong lĩnh vực an ninh quốc gia phát sinh từ chúng, Belarus buộc phải phản ứng bằng cách tăng cường khả năng an ninh và phòng thủ của chính mình", Bộ Ngoại giao Belarus cho biết trong một tuyên bố.

Tuyên bố của Tổng thống Putin về việc triển khai TNW của Nga tại Belarus

Tổng thống Vladimir Putin nhắc lại trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Nga rằng người đồng cấp Belarus Alexander Lukashenko trước đó đã hối thúc Moscow đặt vũ khí hạt nhân ở Belarus.

Tổng thống Nga nhấn mạnh rằng nguyên nhân ngay lập tức dẫn đến việc triển khai TNW ở Belarus là quyết định của chính phủ Anh cung cấp cho Ukraine đạn xuyên giáp có chứa uranium nghèo, điều mà ông nói là "bằng cách này hay cách khác liên quan đến công nghệ hạt nhân".

Ông Putin nhấn mạnh rằng bằng cách triển khai các NSNW ở Belarus, Nga sẽ làm những gì Mỹ đã làm trong nhiều thập kỷ bằng cách đặt vũ khí hạt nhân chiến thuật của mình ở Bỉ, Đức, Ý, Hà Lan và Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo Tổng thống Nga, Moscow đã giúp Minsk nâng cấp 10 máy bay của Belarus để chúng có thể mang vũ khí hạt nhân. Ông cho biết Nga cũng đã cung cấp cho Belarus các hệ thống tên lửa tầm ngắn Iskander có thể được trang bị đầu đạn thông thường hoặc hạt nhân.

Đồng thời, ông chủ Điện Kremlin cũng tiết lộ thêm rằng việc xây dựng các cơ sở lưu trữ vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Belarus sẽ hoàn thành trước ngày 1/7.

Kiên Bùi