Nga phản ứng về việc người Ấn Độ bị lôi kéo tham gia chiến sự tại Ukraine

Báo Washington Post hôm 16.1 cho biết vụ việc này không chỉ khơi lại những tranh cãi về vai trò của các công dân Ấn Độ tại chiến trường mà còn đặt ra một thách thức lớn đối với mối quan hệ đang phát triển giữa New Delhi và Moscow.

Babu là công dân Ấn Độ thứ 10 tử trận trong cuộc xung đột Nga-Ukraine. Theo các tuyên bố chính thức và lời kể từ gia đình, gần 100 công dân Ấn Độ đã bị dụ dỗ đến Nga bởi những lời hứa hẹn về việc làm hoặc tham gia các chương trình giáo dục, sau đó họ phát hiện ra mình bị ép buộc tham gia quân đội.

Người thân cầm bức ảnh của một binh sĩ Ấn Độ chiến đấu cho Nga - Ảnh: AFP

Tuyển dụng trá hình

Hầu hết những người bị lôi kéo đều không hề biết rằng công việc mà họ được hứa hẹn sẽ dẫn đến việc phải tham gia chiến đấu. Một mạng lưới các đại lý việc làm quốc tế và những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để quảng bá những công việc như lái xe, nấu ăn, sửa ống nước và sửa điện với mức lương cao.

Chia sẻ với The Washington Post, hai người đàn ông Ấn Độ tiết lộ rằng khi họ đến Nga, họ bị tịch thu hộ chiếu và buộc phải ký vào các tài liệu tiếng Nga mà họ không hiểu. Sau đó, họ được gửi ra chiến trường với rất ít lần huấn luyện quân sự.

"Thật đau đớn khi thấy những người Ấn Độ vô tội vẫn bị cuốn vào cuộc xung đột ở đó. Chính phủ Ấn Độ đã không ngăn chặn được điều này bằng cách bắt giữ những kẻ lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để dụ họ vào những công việc nguy hiểm", Ashwin Mangukiya, người con trai 23 tuổi của ông, Hemil Mangukiya - người Ấn Độ đầu tiên thiệt mạng trong cuộc chiến tại Ukraine, cho biết.

Phản ứng của Ấn Độ và Nga

Chính phủ Ấn Độ đã nhiều lần kêu gọi Nga giải ngũ ngay lập tức các công dân Ấn Độ đang phục vụ trong quân đội nước này. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết vấn đề đã được đưa ra thảo luận ở cấp cao nhất, bao gồm cả trong các cuộc họp giữa Thủ tướng Narendra Modi và Tổng thống Vladimir Putin.

“Vấn đề này đã được thảo luận mạnh mẽ với chính quyền Nga tại Moscow cũng như với đại sứ quán Nga tại New Delhi ngày hôm nay. Chúng tôi cũng đã nhắc lại yêu cầu của mình về việc xuất ngũ sớm những công dân Ấn Độ còn lại”, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết hôm 14.1

Trong khi đó, phía Moscow bác bỏ mọi cáo buộc về việc ép buộc người nước ngoài tham gia chiến đấu, khẳng định rằng chính phủ Nga không hề tham gia vào bất kỳ hoạt động tuyển dụng gian lận nào.

“Chính phủ Nga chưa bao giờ tham gia vào bất kỳ chiến dịch công khai hoặc bí mật nào, đặc biệt là các âm mưu gian lận để tuyển dụng công dân Ấn Độ phục vụ trong quân đội Nga”, Đại sứ quán Nga tại New Delhi cho biết trong một tuyên bố và nhấn mạnh rằng chương trình tuyển dụng công dân Ấn Độ vào lực lượng vũ trang Nga đã chính thức chấm dứt từ tháng 4.2024.

Mặc dù có những tuyên bố cam kết từ phía Nga, quá trình giải ngũ vẫn gặp nhiều trở ngại, chủ yếu do Bộ Quốc phòng Nga chưa tiến hành hủy bỏ các hợp đồng nghĩa vụ quân sự. Theo thống kê, 85 công dân Ấn Độ đã được xuất ngũ, nhưng vẫn còn 19 người khác đang phục vụ trong quân đội Nga. Dù chính quyền Nga tuyên bố đang nỗ lực tìm cách đẩy nhanh việc giải ngũ cho những người tự nguyện tham gia nhưng nay muốn rút lui, tiến độ của quá trình này vẫn diễn ra rất chậm.

Trong bối cảnh này, chính phủ Ấn Độ tiếp tục duy trì các nỗ lực ngoại giao để đạt được sự giải phóng cho tất cả công dân của mình, coi đây là một ưu tiên cấp bách nhằm chấm dứt hoàn toàn tình trạng bất ổn này.

Căng thẳng quan hệ song phương

Mối quan hệ giữa Ấn Độ và Nga đã phát triển đáng kể trong những năm gần đây, đặc biệt là trong lĩnh vực thương mại. Sau khi Nga phát động cuộc chiến tại Ukraine, Ấn Độ trở thành nước nhập khẩu dầu thô lớn thứ hai của Nga, với tổng giá trị mua lên đến 46 tỉ USD trong năm tài chính gần nhất. Tuy nhiên, vấn đề liên quan đến công dân Ấn Độ bị lôi kéo vào cuộc chiến đã trở thành một điểm nhạy cảm, làm phức tạp thêm mối quan hệ vốn đang chịu nhiều áp lực từ cộng đồng quốc tế.

Babu, trước khi qua đời, đã nhiều lần cầu xin Đại sứ quán Ấn Độ tại Moscow can thiệp để anh được xuất ngũ. Tuy nhiên, chỉ huy của anh đã từ chối yêu cầu, nói rằng anh chỉ có thể rời đi sau khi hoàn thành hợp đồng một năm. Những trường hợp như vậy khiến dư luận Ấn Độ bức xúc, đồng thời tạo áp lực lên chính quyền để hành động quyết liệt hơn trong việc bảo vệ công dân của mình.

Ấn Độ mở cuộc điều tra

Tại Ấn Độ, Cục Điều tra Trung ương (CBI) đã mở cuộc điều tra vào năm ngoái về hành vi buôn người, nhắm vào 19 cá nhân và tổ chức bị cáo buộc dụ dỗ người lao động đến Nga. Bốn người đã bị bắt giữ vào tháng 5 với các tội danh gian lận, buôn người và âm mưu tội phạm, nhưng sau đó được tại ngoại và không có động thái đáng kể nào trong vụ án kể từ đó.

Ngoài việc nhắm vào những người tìm kiếm việc làm, các mạng lưới này còn dụ dỗ sinh viên Ấn Độ thông qua các chương trình giáo dục tại các trường đại học tư nhân ít tên tuổi ở Nga. Các nhà điều tra cho rằng đây là một phần trong chiến lược tuyển dụng người nước ngoài, tận dụng tình hình kinh tế khó khăn và sự kém hiểu biết của nạn nhân.

Việc công dân Ấn Độ bị lôi kéo vào cuộc xung đột Nga-Ukraine không chỉ là một thảm kịch cá nhân mà còn là bài học về những hệ lụy của việc lạm dụng lòng tin và kẽ hở pháp lý. Đối với New Delhi, đây là một bài kiểm tra về khả năng bảo vệ công dân của mình ở nước ngoài, trong khi đối với Moscow, nó phơi bày những hạn chế trong việc kiểm soát các mạng lưới tuyển dụng bên ngoài.

Hoàng Vũ