Nga tung át chủ bài siêu thanh Su-57M1 khiến phương Tây lo ngại
Việc Nga trình làng tiêm kích tàng hình Su-57M1 đánh dấu một bước ngoặt quyết định trong kế hoạch phát triển tiêm kích thế hệ thứ năm của nước này.
Lợi thế vượt trội của Su-57M1
Trước đây, phiên bản đầu tiên của Su-57 từng bị chê tụt hậu so với F-22 Raptor và F-35 Lightning II của Mỹ, cũng như J-20 và J-35 của Trung Quốc. Mẫu máy bay này từng bị đặt dấu hỏi về khả năng tàng hình, động cơ và cả hệ thống hỗ trợ phi công. Hiện giờ, với khung thân mới, động cơ mạnh hơn, radar cải tiến và tên lửa siêu thanh được chế tạo riêng, Su-57M1 được kỳ vọng sẽ trở thành đối thủ lợi hại hơn nhiều trong cuộc chiến trên không đầy căng thẳng hiện nay.
Tiêm kích Su-57M1. Ảnh: Wikipedia
Tiêm kích Su-57M1 được trang bị động cơ Saturn AL-51F1 (còn gọi là Izdeliye 30), nâng cấp từ loại AL-41F1 trước đây. Động cơ thế hệ mới này có lực đẩy ước tính là 11.000 kgf (khoảng 107,9 kN) khi không đốt sau và 18.000 kgf (khoảng 166,8 kN) khi đốt sau, cao hơn lực đẩy của động cơ AL-41F1S.
Su-57M1 có các cánh dẫn khí bằng sợi thủy tinh, số lượng bộ phận chuyển động tối giản và cánh điều hướng có răng cưa giúp giảm diện tích phản xạ radar (RCS) và tín hiệu nhiệt. Quan trọng hơn cả, sự nâng cấp này cho phép máy bay bay duy trì hành trình bay liên tục với tốc độ trên Mach 2, cùng tầm tác chiến khoảng 1.500 km - vượt trội so với F-35.
Radar mảng pha quét điện tử chủ động (AESA) N036 Belka của Su-57M1, với hơn 1.500 mô-đun phát/thu, cho phép máy bay theo dõi 60 mục tiêu trên không cùng lúc và có thể bắn hạ 16 mục tiêu trong số này.
Thách thức sức mạnh tiêm kích Mỹ F-35
Su-57M1 có thể tấn công đồng thời 4 mục tiêu trên mặt đất. Kết hợp cùng hai radar AESA quét ngang và các cảm biến tích hợp dọc theo khung thân, hệ thống radar này giúp tăng khả năng nhận diện tình huống và tấn công đa hướng, vượt trội so với radar AN/APG-81 của F-35 cả về tầm phát hiện lẫn khả năng nhận dạng mục tiêu.
Hệ thống điện tử hàng không của Su-57M1 được phát triển dựa trên nền tảng trí tuệ nhân tạo, cho phép kiểm tra trước chuyến bay và chuẩn bị nhiệm vụ chỉ bằng một nút bấm. AI tích hợp dữ liệu từ các cảm biến để đưa ra gợi ý chiến thuật, giảm tải công việc cho phi công - tương tự như ý tưởng buồng lái thông minh “cognitive cockpit” trong chương trình NGAD của Mỹ và Tempest của Anh. Mục tiêu là tối đa hóa khả năng sống sót của máy bay trong môi trường tác chiến điện tử dày đặc và mối đe dọa từ các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái.
Để tiêm kích có thể tấn công mục tiêu với tốc độ cao mà vẫn giữ tính năng tàng hình, Nga đã phát triển tên lửa Izdeliye 810 đặt trong khoang trong của Su-57M1. Tên lửa này dài 4 mét, nặng 400 kg, nhẹ hơn so với tên lửa R-37M nhưng đạt tốc độ siêu thanh khoảng Mach 7 đến Mach 9, mang đầu đạn nặng 40 đến 60 kg và tầm bắn khoảng 300 km. Dù Izdeliye 810 có tầm bắn hạn chế hơn so với R-37M (khoảng 400 km), nhưng lại rất khó bị phát hiện.
Kế thừa thiết kế của Sukhoi, Su-57M1 vẫn giữ nguyên họng phun điều khiển lực đẩy 3D, cho phép máy bay thực hiện các thao tác phức tạp sau khi mất lực nâng, vốn hữu ích trong chiến đấu tầm gần. Sự cơ động này mang lại lợi thế chiến thuật cho Su-57M1 trong giao chiến cự ly gần, đặc biệt khi kết hợp với các tên lửa tầm ngắn có khả năng khóa mục tiêu ở góc lệch lớn.
Su-57M1 được thiết kế để bay kết hợp với máy bay chiến đấu không người lái S-70 Okhotnik-B, giúp gia tăng khả năng áp chế các hệ thống phòng không đối phương. Sự kết hợp giữa các phương tiện có người lái và không người lái này gợi nhớ các dự án như Skyborg và Ghost Bat của phương Tây, cho thấy mong muốn của Nga trong việc giành được vị thế trong mạng lưới chiến đấu trên không.
Với giá khoảng 50 triệu USD mỗi chiếc, chỉ bằng một nửa so với giá trung bình của F-35, Su-57M1 có thể là lựa chọn hấp dẫn cho những quốc gia không muốn hoặc không thể mua máy bay phương Tây. Trên thực tế Nga chỉ có khoảng 15 chiếc Su-57, trong đó bao gồm cả những chiếc đang trong giai đoạn phát triển hoặc được đưa vào hoạt động bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây đang tạo ra rào cản lớn đối với việc mở rộng sản xuất của Moscow. Nga dường như tránh đưa Su-57 vào sử dụng thường xuyên ở Ukraine, một phần do lo ngại công nghệ nhạy cảm bị đối phương tiếp cận.
Nhờ tích hợp động lực học cải tiến, radar tiên tiến, hệ thống điện tử hàng không hỗ trợ bởi AI và khả năng tấn công siêu thanh, Su-57M1 là phiên bản máy bay "thế hệ thứ năm" tiên tiến theo cách nhìn của Nga - không hướng tới năng lực tàng hình hoàn hảo, mà tập trung vào tầm hoạt động, tốc độ và sức mạnh sát thương trong vùng không phận tranh chấp.
