Nga tung 'siêu' radar 3D PKL thụ động phát hiện cả drone cáp quang 'vô hình'
Điểm đột phá của radar 3D PKL nằm ở khả năng phát hiện drone sử dụng cáp quang để điều khiển, loại phương tiện bay không phát ra tín hiệu vô tuyến nên 'vô hình' với radar
Bước đột phá trong phòng thủ không gian mạng-điện tử
Trong một bước tiến đáng chú ý về công nghệ phòng thủ, Tổ hợp công nghiệp quốc phòng Nga, đứng đầu là Tập đoàn nhà nước Rostec, vừa giới thiệu hệ thống radar 3D PKL thụ động (Пассивный Комплекс Локации ba chiều), với khả năng đặc biệt: phát hiện các máy bay không người lái (UAV) sử dụng kết nối cáp quang, loại thường được coi là ‘vô hình’ trước các hệ thống radar truyền thống.
Theo báo Lenta.ru ngày 9/7, radar mới do Viện nghiên cứu khoa học ‘Vector’ (thuộc Tập đoàn Росэл), một nhánh của Rostec chuyên về thiết bị điện tử vô tuyến phát triển.
Đây là một hệ thống radar thụ động 3 tọa độ, có khả năng định vị mục tiêu bay mà không cần phát xung điện tử, nhờ đó tránh bị đối phương phát hiện và gây nhiễu.

Drone cáp quang của Ukraine. Ảnh: War Zone
Phát hiện được cả UAV kết nối bằng cáp quang
Điểm đột phá của radar 3D PKL thụ động nằm ở khả năng phát hiện drone sử dụng cáp quang để điều khiển, loại phương tiện bay không phát ra tín hiệu vô tuyến nên ‘vô hình’ với radar, hệ thống gây nhiễu và tác chiến điện tử thông thường.
Drone cáp quang (fiber-optic tethered UAV) đang nổi lên như một công cụ gián điệp và tấn công bí mật, được sử dụng bởi cả lực lượng chính quy và phi chính quy nhờ tính ổn định, bảo mật cao và miễn nhiễm với nhiễu điện từ.
Tuy nhiên, radar 3D PKL thụ động của Nga được thiết kế để tận dụng các tín hiệu vô tuyến phát ra từ môi trường (như sóng phát thanh, TV, tín hiệu di động) phản xạ lại từ vật thể bay, qua đó phát hiện được cả những mục tiêu tưởng chừng ‘tàng hình’.
Không phát xung, không bị phát hiện
Khác với radar chủ động truyền thống vốn phát ra tín hiệu để đo phản hồi, radar 3D PKL hoạt động hoàn toàn thụ động, thu nhận các tín hiệu vô tuyến từ môi trường và phân tích sự biến đổi của chúng khi bị vật thể phản xạ.
Công nghệ này không chỉ giúp giữ bí mật vị trí radar, mà còn giảm nguy cơ bị đối phương gây nhiễu hoặc tấn công ngược vào hệ thống.
Các chuyên gia quân sự đánh giá radar 3D PKL thụ động có tiềm năng bảo vệ các khu vực đô thị, sân bay, trung tâm dữ liệu và các cơ sở quân sự trước các cuộc tấn công bằng drone hiện đại.
Trong bối cảnh chiến trường ngày càng xuất hiện nhiều UAV cỡ nhỏ, khó phát hiện, nhất là các loại không phát sóng như drone cảm tử, drone giám sát cáp quang, thì các radar thụ động chính là ‘lá chắn’ mới đầy hiệu quả.

Drone với mô-đun cáp quang 'Sholkopyad'. Ảnh chụp màn hình/focus.ua
Khẳng định vị thế công nghệ điện tử quân sự Nga
Sự ra đời của radar 3D PKL thụ động cho thấy Nga vẫn đang duy trì thế mạnh trong lĩnh vực tác chiến điện tử, một trụ cột trong chiến lược phòng thủ hiện đại.
Với khả năng phát hiện cả những mục tiêu tưởng như không thể theo dõi bằng công nghệ truyền thống, radar 3D PKL thụ động được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong tác chiến hiện đại, nơi UAV và các nền tảng không người lái đang trở thành lực lượng tiên phong.