Nga tung UAV Shahed-238 vào chiến đấu, Ukraine thêm gặp khó

Theo Military Watch, Không quân Nga đã bắt đầu triển khai một loại máy bay không người lái mới của Iran trên chiến trường Ukraine, những bằng chứng đầu tiên về loại máy bay mới hoạt động tại chiến trường này xuất hiện vào ngày 8/1.

Những bức ảnh được tung ra trên mạng xã hội ngày hôm đó cho thấy phần còn lại của chiếc UAV Shahed-238 sau khi phóng tới một mục tiêu ở Ukraine, với một tuabin phản lực nhỏ giúp phân biệt chiếc máy bay này với phiên bản tiền nhiệm là chiếc Shahed-136 chạy bằng cánh quạt.

UAV Shahed-238.

UAV Shahed-238

Ra mắt vào ngày 19/11/2023 tại triển lãm thành tựu hàng không vũ trụ của Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Iran, máy bay không người lái Shahed-238 gây chú ý với nhiều tính năng mới như khả năng dẫn đường đa dạng hơn, động cơ khỏe hơn cho phép nó tiếp cận mục tiêu nhanh hơn, làm giảm thời gian phản ứng và khiến nó khó bị đánh chặn hơn.

Ba biến thể của máy bay không người lái Shahed-238 đã được trưng bày, với các tùy chọn dẫn đường khác nhau được tối ưu hóa cho từng loại mục tiêu đặc thù, bao gồm một biến thể có đầu tìm kiếm chống bức xạ cho phép máy bay được sử dụng cho các nhiệm vụ áp chế phòng không.

Nó được ra mắt chưa đầy một tháng trước khi nhóm dân quân Hezbollah tiến hành các cuộc tấn công hạn chế, nhằm vào các hệ thống phòng không Iron Dome của Israel. Điều này cho thấy giá trị mà những chiếc máy bay như vậy có thể mang lại không chỉ đối với các khách hàng ngoài khu vực như Nga, mà còn đối với các đối tác chiến lược của Iran ở Trung Đông.

UAV Shahed-136.

UAV Shahed-136

Shahed-136 ra mắt chiến đấu tại chiến trường Ukraine từ tháng 9/2022 và chỉ sau một thời gian ngắn chiếc UAV này đã trở thành một trong những phương tiện tấn công quan trọng của quân đội Nga.

Shahed-136 chỉ được sử dụng một lần, chiếc UAV này được thiết kế để có thể mang theo chất nổ làm vũ khí, nên nó cũng được gọi với biệt danh là “kamikaze” hoặc máy bay không người lái “tự sát”, vì về mặt khái niệm Shahed-136 là sự kết hợp giữa máy bay không người lái và tên lửa hành trình.

Khi lực lượng phòng không Ukraine ngày càng suy yếu nghiêm trọng, các cuộc tấn công bằng tên lửa và không kích của Nga nhằm vào Ukraine vào ngày 29 và 31/12/2023, cho thấy tỷ lệ đánh chặn máy bay không người lái của Ukraine giảm đáng kể.

Máy bay không người lái Shahed-136 bắt đầu được cấp phép lắp ráp ở Nga từ năm 2023. Bên cạnh đó, việc nhập khẩu từ Iran được cho là vẫn tiếp tục song song nhằm tối đa hóa hơn nữa năng lực chiến đấu cho quân đội Nga trong việc thực hiện các cuộc tấn công. Shahed-136 được đặt tên là Geran-2 trong Lực lượng Vũ trang Nga. Tuy nhiên, Shahed-238 mới hơn dường như chỉ được sử dụng ở quy mô rất hạn chế, với các nhiệm vụ áp chế phòng không là chủ yếu.

UAV Shahed-238 của Iran.

Khả năng của Shahed-238

Một câu hỏi nổi bật liên quan đến Shahed-238 là việc nó được trang bị động cơ phản lực, do đó tín hiệu hồng ngoại của chiếc UAV này sẽ lớn hơn nhiều trên thực tế. Việc sử dụng động cơ phản lực sẽ giúp UAV tăng thêm tốc độ tấn công mục tiêu những cũng sẽ khiến nó dễ bị tổn thương trước hệ thống phòng không của đối phương - dù là của Ukraine hay Israel.

Nhiều chuyên gia quân sự cho rằng, Shahed-238 rất có thể được trang bị động cơ phản lực TJ100, một loại động cơ cung cấp năng lượng cho máy bay chiến đấu sản xuất từ những năm 1940 đến những năm 1970. Mặc dù kém hiệu quả hơn động cơ phản lực cánh quạt nhưng rẻ hơn đáng kể và ít phức tạp hơn. Do đó động cơ này phù hợp hơn cho một chiếc máy bay đơn giản và chi phí thấp như kiểu thiết kế của máy bay không người lái.

Tuy nhiên, Shahed-238 dự kiến sẽ có giá gần gấp đôi so với Shahed-136, chủ yếu do sự chênh lệch chi phí giữa động cơ cánh quạt và động cơ phản lực. Do đó, máy bay này có thể được phát triển đặc biệt để xuất khẩu sang Nga, nơi có yêu cầu cao hơn và ngân sách lớn hơn cho những tài sản đó. Đồng thời Shahed-238 cũng sẽ được ưu tiên cho các mục tiêu có giá trị cao hơn hoặc các mục tiêu được phòng không Ukraine bảo vệ chặt chẽ hơn.

Những khó khăn về đạn dược và vũ khí, đặc biệt là tên lửa phòng không đã hạn chế nghiêm trọng khả năng phòng thủ của Ukraine. Theo lý thuyết, để bắn hạ một mục tiêu trên không cần phải phóng ít nhất hai tên lửa đánh chặn, tuy nhiên trong điều kiện hiện nay thì đối với Ukraine là rất khó.

Shahed-238 được kỳ vọng sẽ đẩy nhanh quá trình suy yếu của hệ thống phòng không Ukraine, bằng cách buộc Ukraine phải sử dụng nhiều tên lửa hơn cho mỗi mục tiêu hoặc buộc các đơn vị Ukraine phải chấp nhận hứng chịu các cuộc tấn công để tiết kiệm tên lửa đánh chặn.

Rất có khả năng máy bay không người lái Shahed-238 đang được Nga sử dụng thử nghiệm trên chiến trường, trước khi mua trên quy mô lớn hơn hoặc có thể là một thỏa thuận sản xuất theo giấy phép.

Vào thời điểm các lực lượng Ukraine ngày càng gặp bất lợi về hỏa lực, các đơn vị từ pháo binh đến các lữ đoàn cơ giới tinh nhuệ phải chịu nhiều tổn thất do các cuộc không kích và tên lửa của Nga. Vì vậy, việc Nga bổ sung thêm loại UAV mới sẽ càng khiến Ukraine gặp thêm nhiều khó khăn trong thời gian tới.

Lê Hưng (Nguồn: Military Watch)