Nga và bài toán trở lại vị thế quốc gia xuất khẩu khí đốt hàng đầu thế giới
Thị trường châu Âu trọng yếu đã bị đóng cửa với khí đốt Nga, khiến vị thế của Moskva trên thị trường năng lượng quốc tế bị ảnh hưởng mạnh.
"Nga đang phải đối mặt với một cuộc chiến đầy khó khăn để giành lại vị thế hàng đầu trong số các nhà xuất khẩu khí đốt toàn cầu, bất chấp chi phí sản xuất rất cạnh tranh", hãng tin Anh Reuters cho biết sau khi tham khảo một báo cáo từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA).
Ấn phẩm này lưu ý rằng thị phần khí đốt Nga trên thị trường thế giới, vốn đạt gần 25% vào năm 2021, sẽ khó lòng quay lại mức trên và thậm chí nhiều khả năng giảm xuống còn 10% vào năm 2035.
"Điều này sẽ ảnh hưởng đến doanh thu khí đốt của Nga, dự báo giảm từ mức trung bình 120 tỷ USD một năm trong những năm 2010, xuống còn 28 tỷ USD vào thập niên 2030, cũng như ảnh hưởng của Moskva với tư cách là cường quốc năng lượng toàn cầu", báo cáo của IEA nói rõ.
Tài liệu của IEA nhận xét sản lượng khí đốt của Nga sẽ duy trì ở mức khoảng 680 tỷ mét khối hàng năm cho đến năm 2035, với khối lượng xuất khẩu khoảng 160 tỷ mét khối trong đó.
Vấn đề quan trọng nhất, cần đặc biệt lưu ý đó là dự báo từ các chuyên gia về việc Nga sẽ không thể bù đắp được lượng khí đốt xuất khẩu qua đường ống sang châu Âu khi thị trường này "đóng cửa".
Cho dù lượng khí đốt xuất khẩu sang Trung Á tăng, tổng khối lượng nhiên liệu Nga bán ra nước ngoài dự kiến sẽ giảm 7 tỷ mét khối vào năm 2035, trong khi nguồn cung sang Trung Quốc dự báo ổn định ở mức 50 tỷ mét khối mỗi năm và không tăng thêm.
"Nhu cầu khí đốt ổn định ở Trung Quốc vào cuối những năm 2030 có nghĩa là không cần thêm đường ống dẫn khí quy mô lớn từ Nga sang đất nước này, ví dụ như dự án Power of Siberia 2", các nhà phân tích từ IEA nói rõ.
Theo đánh giá của IEA, sản lượng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga sẽ đạt đỉnh gần 55 tỷ mét khối vào khoảng năm 2040, như vậy là thấp hơn gần 100 tỷ mét khối so với mục tiêu được đặt ra trong Chiến lược Năng lượng 2050.
Đối với những yếu tố ngăn cản Nga đạt được mục tiêu, IEA đặc biệt chú trọng đến các lệnh trừng phạt hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ, tài chính và thị trường, cũng như tình trạng thiếu phương tiện chuyên dụng để đưa khí đốt đến tay khách hàng.
"Hiện tại Nga đang rất nỗ lực phát triển công nghệ và chế tạo các tàu chở khí hóa lỏng của riêng mình, nhưng quá trình này sẽ mất thời gian và không thể sớm hoàn thiện".
"Trong một thị trường có mức độ cạnh tranh cao, những trở ngại thương mại bổ sung sẽ khiến đối tác chú trọng nhập khẩu từ các quốc gia khác, chẳng hạn như Mỹ và Qatar", IEA kết luận.
Như vậy ngành năng lượng Nga sẽ khó phục hồi sau khi bị châu Âu áp đặt hàng loạt biện pháp cấm vận liên quan đến việc Moskva mở chiến dịch quân sự tại Ukraine, tình hình thậm chí còn khó khăn hơn nữa khi nhiều nước đang "xanh hóa" nền kinh tế và từ bỏ dầu khí.
