Nga và phương Tây trao đổi tù nhân quy mô lớn nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh

Những công dân Nga được trả tự do bước xuống cầu thang máy bay. Ảnh: TASS

Những tù nhân người Nga được trả tự do được chào đón trên thảm đỏ, với sự tham gia của khoảng 40 binh sĩ nghi lễ của Trung đoàn Tổng thống. Ông chủ Điện Kremlin đã chào đón từng người bằng một cái bắt tay hoặc một cái ôm.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrey Belousov và Giám đốc Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) Alexander Bortnikov cũng đến sân bay để chào đón những người Nga được trả tự do.

Tổng thống Vlaidmir Putin sau đó cũng ký sắc lệnh ân xá đối với những người trở về.

"Tổng thống Vladimir Putin đã ký sắc lệnh ân xá cho Paul Nicholas Whelan, Kevin Lik, Evan Gershkovich, Demuri Voronin, Vladimir Kara-Murza, Alsu Kurmasheva, Lilia Chanysheva, Vadim Ostanin, Ksenia Fadeyeva, Alexandra Skochilenko, Ilya Yashin, Andrei Pivovarov, và Oleg Orlov", trang web của Điện Kremlin cho biết.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sulivan xác nhận, có 24 tù nhân được trả tự do trong lần này, với 7 quốc gia tham gia trao đổi. Đây là kết quả của các cuộc đàm phán hậu trường phức tạp giữa Mỹ, Nga, Belarus và Đức.

Theo các điều khoản của thỏa thuận, 12 tù nhân bị giam giữ ở Nga đã được thả về Đức, trong đó có cộng tác viên Vladimir Kara-Murza của Washington Post.

Đổi lại, Nga sẽ nhận được 8 công dân của mình, trong đó có 3 người đang bị giam giữ tại các nhà tù Mỹ: Vadim Konoshchenok, Vladislav Klyushin và Roman Seleznyov.

"Kể từ Chiến tranh lạnh, chưa bao giờ có nhiều cá nhân trao đổi theo cách này và cho đến nay, như chúng tôi biết, chưa bao giờ có một cuộc trao đổi liên quan đến nhiều quốc gia, nhiều đối tác và đồng minh thân cận của Mỹ cùng làm việc với nhau như vậy", đài CNN dẫn lời ông Sullivan cho biết.

Cùng lúc, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng ra tuyên bố gọi vụ trao đổi là một "kỳ tích ngoại giao". Ông cho biết, có 3 công dân và 1 thường trú nhân của Mỹ nằm trong số 16 người được Nga phóng thích. Trong số này có 2 nhà báo Evan Gershkovich, Alsu Kurmasheva và cựu thủy quân lục chiến Mỹ Paul Whelan.

12 người còn lại là người Đức và Nga được Nga phóng thích sẽ được đưa về Đức. Những tù nhân Nga sẽ được thả từ các nước Đức, Slovenia, Na Uy và Mỹ.

Đây là cuộc trao đổi tù nhân lớn nhất kể từ Chiến tranh lạnh. Trong cuộc trao đổi lớn gần đây nhất vào năm 2010 có 14 tù nhân đã được thả.

Các nguồn tin quan chức Mỹ tiết lộ, Tổng thống Joe Biden đã nỗ lực để chốt được thỏa thuận trao đổi con tin khi ông thông báo rút khỏi cuộc tranh cử Tổng thống Mỹ cuối năm nay. Đích thân Giám đốc CIA Bill Burns và các quan chức cơ quan khác trực tiếp tham gia đàm phán.

Trong quá trình đàm phán, Washington cũng đã tìm cách trả tự do cho Marc Fogel, một công dân Mỹ bị kết án 14 năm tại Nga, nhưng không thành công.

Trong khi đó, chính quyền Đức cho biết, việc phải thả tù nhân Nga không phải là quyết định dễ dàng. "Nghĩa vụ bảo vệ công dân Đức và sự đoàn kết của chúng tôi với Mỹ là động lực quan trọng cho quyết định lần này", Chính phủ Đức tuyên bố.

Hoàng Linh