Ngăn chặn, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường
Sau một tháng triển khai đợt cao điểm theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành các kế hoạch hành động cụ thể, tổ chức nhiều đoàn công tác, tăng cường kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ...
Công an thành phố Lào Cai bắt vụ buôn lậu hơn 500 kg trứng gà non nhập lậu qua biên giới.
Tăng cường chỉ đạo, kiểm tra thực tiễn tại các địa bàn trọng điểm
Thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Kế hoạch số 02/KH-BNNMT ngày 21/5/2025, triển khai toàn diện , gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Năm Cục chuyên ngành gồm Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường; Cục Chăn nuôi và Thú y; Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm; Cục Thủy sản và Kiểm ngư; Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã ban hành các kế hoạch cụ thể, phân công rõ trách nhiệm.
Đồng thời, các Sở Nông nghiệp và Môi trường địa phương cũng tích cực triển khai kế hoạch hành động. Trong đợt này, Bộ đã thành lập hai đoàn kiểm tra do Thứ trưởng làm Trưởng đoàn, làm việc trực tiếp tại các địa bàn trọng điểm là Lào Cai (ngày 30/5) và Kiên Giang (ngày 6/6).
Các đoàn công tác tập trung kiểm tra, đánh giá tình hình chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả đối với các sản phẩm, hàng hóa thuộc phạm vi quản lý của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Cùng với đó, 13 đoàn công tác của các đơn vị thuộc Bộ đã tiến hành kiểm tra đột xuất tại nhiều địa phương. Các nội dung kiểm tra trọng tâm gồm: an toàn thực phẩm, thực phẩm giả, độc hại, không rõ nguồn gốc; sản phẩm lâm sản, thủy sản; giống cây trồng, vật nuôi, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giả; tình trạng dùng chất kích thích tăng trưởng và hóa chất quá mức nhằm gian lận về khối lượng, giảm chất lượng nông sản sau rã đông.
Qua kiểm tra, đã phát hiện và xử lý 14 vụ việc vi phạm, trong đó có các vụ vi phạm kiểm dịch, an toàn thực phẩm liên quan đến thịt lợn tại Bắc Giang, Quảng Trị; xúc xích, trứng non đông lạnh tại cửa khẩu Lào Cai; tôm hùm giống nhập lậu tại Thành phố Hồ Chí Minh; thức ăn chăn nuôi vi phạm chất lượng tại Nghệ An.
Đặc biệt, Bộ đã xác minh việc đóng dấu kiểm dịch với lợn bệnh của Công ty cổ phần C.P Việt Nam và chuyển hồ sơ đề nghị cơ quan điều tra xử lý theo thẩm quyền.
Ngoài ra, đang tiến hành xác minh đơn tố cáo về hành vi giả mạo mã số đăng ký lưu hành đối với sản phẩm thức ăn bổ sung cho thủy sản.
Đề xuất hoàn thiện thể chế và tăng cường năng lực kiểm soát từ cơ sở
Cùng với công tác kiểm tra, công tác tuyên truyền cũng được chú trọng. Báo Nông nghiệp và Môi trường đã đăng tải 20 bài và 56 tin về các hoạt động đấu tranh chống hàng giả, hàng lậu, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, phóng sự điều tra vi phạm trong sản xuất, kinh doanh nông sản, loạt bài về vi phạm trong giống cây trồng và sản phẩm chế biến.
Các đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng thường xuyên cập nhật thông tin trên website nhằm nâng cao nhận thức, tạo sự chuyển biến về hành vi trong xã hội.
Tuy nhiên, việc triển khai cũng gặp nhiều khó khăn. Một số tổ chức, cá nhân sử dụng thủ đoạn tinh vi để tránh né kiểm tra; tình trạng lạm dụng hóa chất, chất cấm trong sản xuất vẫn tồn tại, nhất là trong chăn nuôi nhỏ lẻ; địa bàn quản lý rộng, sản xuất phân tán; lực lượng kiểm tra tại cơ sở còn mỏng, trình độ chưa đáp ứng yêu cầu; một bộ phận người dân, đặc biệt ở vùng biên giới, còn bị lôi kéo, tiếp tay cho buôn lậu.
Công tác kiểm tra bước đầu cho thấy, các hành vi vi phạm vẫn diễn ra phổ biến: buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; sản xuất hàng không đạt tiêu chuẩn công bố; làm giả con dấu, mã số lưu hành; vi phạm an toàn thực phẩm và vệ sinh dịch bệnh. Dù hệ thống văn bản pháp luật tương đối đầy đủ, nhưng cần rà soát, điều chỉnh phù hợp thực tiễn, nhất là với các hình thức sản xuất, kinh doanh mới như thương mại điện tử, mạng xã hội, trao đổi cư dân biên giới.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị Chính phủ ban hành Thông tư hướng dẫn thực thi hai Nghị định mới (số 131/2025/NĐ-CP và 136/2025/NĐ-CP) nhằm làm rõ phân cấp, phân quyền quản lý Nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Đồng thời, phối hợp sửa đổi Luật An toàn thực phẩm và Nghị định số 15/2018/NĐ-CP theo hướng phân loại mức độ nguy cơ của sản phẩm, áp dụng tiền kiểm/hậu kiểm phù hợp, tăng cường quản lý các sản phẩm có nguy cơ cao.
Bộ cũng tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định kiểm soát chất lượng toàn chuỗi sản xuất theo từng nhóm ngành hàng; kiểm soát từ vật tư đầu vào đến chế biến, phân phối; siết chặt cấp mã số vùng trồng, cơ sở bao gói; giám sát chặt nhập khẩu động vật, thủy sản. Đặc biệt, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với hỗ trợ nguồn lực và tăng cường hướng dẫn, kiểm tra thực thi ở cấp cơ sở.
Bên cạnh đó, Bộ sẽ tiếp tục xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, không có ngoại lệ, kể cả cán bộ tiếp tay cho sai phạm. Đồng thời, phối hợp với Thanh tra Chính phủ, Công an, Biên phòng, Quản lý thị trường để nâng cao hiệu quả đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
