Ngăn 'chân trong, chân ngoài' khi viên chức góp vốn, điều hành doanh nghiệp
ĐBQH đề nghị quy định rõ viên chức không được đầu tư, góp vốn, điều hành hoặc bảo lãnh cho doanh nghiệp, tổ chức hoạt động trong cùng lĩnh vực chuyên môn với đơn vị mình.
Sáng 13/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường dự án Luật Viên chức (sửa đổi). Nội dung quyền của viên chức được góp vốn, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp trong dự thảo luật nhận được nhiều ý kiến góp ý của các ĐBQH tại nghị trường.
Tham gia ý kiến về quyền của viên chức về ký hợp đồng thực hiện hoạt động nghề nghiệp và hoạt động kinh doanh, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Tp.Hải Phòng) cho biết, điểm b khoản 1 Điều 13 cho phép viên chức được góp vốn, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, hợp tác xã, bệnh viện, cơ sở giáo dục, tổ chức nghiên cứu khoa học ngoài công lập, trừ trường hợp pháp luật về phòng, chống tham nhũng hoặc pháp luật chuyên ngành có quy định khác.
Theo đại biểu, đây là quy định mở đối với viên chức, tạo cơ hội cho viên chức khai thác và phát huy năng lực, khuyến khích sử dụng năng lực của mỗi cá nhân để đóng góp cho xã hội, tận dụng chất xám và trình độ chuyên môn của đội ngũ viên chức trong khu vực tư nhân.
Tuy nhiên, song song với việc mở rộng quyền này cần siết chặt các quy định về cơ chế kiểm soát, phòng chống tham nhũng.
ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Ảnh: Media Quốc hội).
Bởi theo đại biểu, quy định này có thể tiềm ẩn một số nguy cơ như sự xung đột lợi ích giữa vị trí công tác trong khu vực công và khu vực tư (đặc biệt là khi viên chức là người giữ chức vụ quản lý của cả 2 đơn vị trong và ngoài công lập hoạt động cùng một lĩnh vực) dẫn tới sự lợi dụng chức vụ trong khu vực công để trục lợi cho đơn vị mình quản lý ở khu vực tư.
"Vì vậy, cần có quy định không cho phép viên chức quản lý tham gia quản lý, điều hành các cơ sở kinh doanh, hoạt động tư nhân thuộc cùng lĩnh vực đang công tác; quy định cơ chế kê khai, minh bạch, giám sát và giải trình hoạt động góp vốn, tham gia quản lý của viên chức tại khu vực tư (đặc biệt là đối với viên chức quản lý)", nữ đại biểu cho hay.
Cùng nêu ý kiến về những việc viên chức không được làm, ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Tp.Hồ Chí Minh) cho rằng dự thảo luật chưa làm rõ phạm vi cấm tham gia hoạt động kinh doanh.
Do đó, ông đề nghị quy định rõ: viên chức không được đầu tư, góp vốn, điều hành hoặc bảo lãnh cho doanh nghiệp, tổ chức hoạt động trong cùng lĩnh vực chuyên môn với đơn vị mình.
"Việc mở rộng phạm vi cấm như vậy là cần thiết để phòng ngừa tình trạng "chân trong, chân ngoài", tránh xung đột lợi ích, nhất là trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, nghiên cứu khoa học – nơi ranh giới giữa công vụ và lợi ích tư nhân rất dễ bị lẫn lộn", ông nói.
ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (Ảnh: Media Quốc hội).
Về quyền của viên chức ký hợp đồng thực hiện hoạt động nghề nghiệp và kinh doanh, dự thảo luật cho phép viên chức được ký hợp đồng lao động, hợp đồng dịch vụ với cơ quan, tổ chức khác nếu pháp luật không cấm.
Song, đại biểu đề nghị ban soạn thảo bổ sung nghĩa vụ kê khai, báo cáo và được phê duyệt bằng văn bản của người đứng đầu trước khi ký kết. Đồng thời, cần quy định thời hạn "làm nguội" ít nhất 24 tháng sau khi thôi giữ chức vụ quản lý mới được tham gia điều hành tổ chức tư nhân cùng lĩnh vực.
Quy định này nhằm bảo đảm minh bạch, ngăn ngừa chuyển hóa lợi ích từ khu vực công sang khu vực tư.
Tranh luận về nội dung này, ĐBQH Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Ninh) lại cho rằng viên chức đang hoạt động rất giỏi ở lĩnh vực nào nên để họ phát huy mở rộng ra bên ngoài ở lĩnh vực đó.
"Nếu yêu cầu viên chức hoạt động kinh doanh ở những lĩnh vực không phải là sở trường, không phải ưu thế thì coi như cho phép cũng gần như là không cho phép", ông nói và nhấn mạnh vấn đề cốt lõi là phải xác lập cơ chế quản lý trong cơ sở công lập để họ không thể lợi dụng, không thể thực hiện được nếu có ý đồ như vậy.
