Ngân hàng đặt trọng tâm vào bảo đảm an ninh, dữ liệu và quyền lợi khách hàng

Hội thảo và Triển lãm cấp cao thường niên ngành Ngân hàng – Smart Banking 2025 với chủ đề "Đột phá chuyển đổi số ngành ngân hàng: Dữ liệu là nền tảng, khách hàng là trung tâm" - Ảnh: VGP/HT

Dữ liệu là nền tảng, khách hàng là trung tâm

Ngày 25/9, tại Hội thảo và Triển lãm cấp cao thường niên ngành Ngân hàng – Smart Banking 2025 với chủ đề "Đột phá chuyển đổi số ngành ngân hàng: Dữ liệu là nền tảng, khách hàng là trung tâm", Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Phạm Tiến Dũng nhấn mạnh: Bảo đảm an ninh, duy trì hoạt động an toàn, liên tục là vấn đề trọng yếu của toàn ngành Ngân hàng.

Theo Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng, dữ liệu và khách hàng tuy độc lập nhưng không thể tách rời. Không có khách hàng thì không có dữ liệu; dữ liệu nếu không được khai thác sẽ không mang lại giá trị. Đây chính là câu chuyện cốt lõi của ngành Ngân hàng trong giai đoạn hiện nay.

Về khía cạnh pháp lý, NHNN là một trong số ít các bộ, ngành ban hành hệ thống Thông tư điều chỉnh toàn bộ quá trình thu thập, tổng hợp và phân tích dữ liệu. Trong ngành Ngân hàng, mọi dữ liệu đều nằm trong khuôn khổ pháp lý: từ báo cáo thống kê, giám sát tín dụng, hệ thống CIC, phòng chống rửa tiền cho đến các ứng dụng nghiệp vụ.

Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng phát biểu tại Hội thảo - Ảnh: VGP/HT

Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng khẳng định phương châm xử lý dữ liệu là "Đúng - đủ - sạch - sống". Song song với đó, dữ liệu phải đáp ứng hai yêu cầu then chốt: khai thác hiệu quả và xây dựng ứng dụng thông minh, tích hợp thuận tiện, dễ sử dụng cho khách hàng.

Đến nay, ngành Ngân hàng đã tích hợp sâu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và là đơn vị đầu tiên ban hành Thông tư về Open API, cho phép các bên kết nối dữ liệu ngành Ngân hàng.

Ông Phạm Tiến Dũng nhấn mạnh: dữ liệu là tài nguyên quý giá nhưng khách hàng mới là trung tâm. Do đó, ngành Ngân hàng cần tạo ra các ứng dụng thông minh, tiện ích, bảo đảm an toàn và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng.

Phó Thống đốc cũng cho biết, NHNN đã yêu cầu tất cả các ngân hàng phát triển ứng dụng tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế để phục vụ khách hàng tốt hơn. Hiện 98% khách hàng đã giao dịch qua kênh số. Chỉ trong một ngày, hệ thống ngân hàng ghi nhận trên 30 triệu giao dịch với giá trị khoảng 900.000 tỷ đồng, tương đương 40 tỷ USD.

"Với quy mô giao dịch khổng lồ, việc bảo đảm an ninh, an toàn và duy trì hoạt động liên tục được xác định là ưu tiên trọng yếu. Không chỉ bàn lý thuyết, chúng ta cần giải pháp cụ thể để bảo vệ khách hàng, giúp họ hạnh phúc và an toàn khi sử dụng dịch vụ ngân hàng", Phó Thống đốc nói.

Các chuyên gia, nhà quản lý, lãnh đạo ngân hàng trao đổi tại Hội thảo - Ảnh: VGP/HT

Bảo đảm an ninh, an toàn và tính liên tục trong hoạt động ngân hàng

Ông Nguyễn Quốc Hùng – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng cho biết, đến nay hầu hết dịch vụ ngân hàng cơ bản đã được số hóa trên các kênh điện tử. Nhiều ngân hàng ghi nhận trên 95% giao dịch thực hiện qua kênh số thay vì tại quầy.

Hệ sinh thái ngân hàng số ngày càng đa dạng và thông minh, cung cấp tiện ích từ chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, gửi tiết kiệm đến vay vốn trực tuyến ngay trên điện thoại. Hiện gần 87% người Việt Nam trưởng thành có tài khoản ngân hàng; tổng giá trị giao dịch thanh toán qua hệ thống ngân hàng hiện nay gấp khoảng 25 lần GDP.

Trong 7 tháng đầu năm 2025, giao dịch qua mã QR tăng 66,73% về số lượng và 159% về giá trị so với cùng kỳ 2024. Việt Nam cũng tiên phong kết nối thanh toán bán lẻ xuyên biên giới qua mã QR với Thái Lan, Lào, Campuchia.

Tuy nhiên, để đạt đột phá trong giai đoạn tới, ngành Ngân hàng cần giải quyết đồng thời nhiều bài toán: chuẩn hóa dữ liệu, xây dựng kiến trúc hợp nhất, thiết lập khung quản trị dữ liệu – bảo mật – quyền riêng tư – đạo đức sử dụng dữ liệu nhất quán; tăng cường liên thông dữ liệu có kiểm soát; nâng cao năng lực phân tích thời gian thực để phục vụ ra quyết định trong cấp tín dụng, quản lý rủi ro và giám sát gian lận.

"Khách hàng phải là trung tâm về giá trị, trải nghiệm, an toàn và niềm tin – không chỉ là khẩu hiệu", ông Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh.

Trong tham luận, ông Phạm Anh Tuấn – Vụ trưởng Vụ Thanh toán NHNN – đã tổng kết kết quả chuyển đổi số ngành Ngân hàng và đề ra định hướng chiến lược 2026–2030. Trong khi đó, Tiến sĩ Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia, trình bày báo cáo về khung pháp lý dữ liệu và AI trong lĩnh vực ngân hàng, đưa ra nhiều kiến nghị cho cơ quan quản lý: đẩy nhanh hoàn thiện thể chế, ban hành hướng dẫn kịp thời với Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, có cách tiếp cận chủ động với AI, Cloud, Blockchain, tiến tới Luật AI vào 2026.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị tổ chức tín dụng cần chủ động xây dựng chiến lược AI, đầu tư cho hạ tầng CNTT và an ninh mạng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực dữ liệu – AI, đẩy mạnh hợp tác với BigTech và Fintech.

Triển lãm Công nghệ trong Ngành Tài chính - Ngân hàng được tổ chức với sự tham gia của gần 30 nhà cung cấp giải pháp công nghệ thông tin hàng đầu - Ảnh: VGP/HT

Ở góc nhìn quản lý ngân hàng thương mại, ông Nguyễn Hưng – Tổng Giám đốc TPBank chia sẻ kinh nghiệm quản trị dữ liệu tại ngân hàng: từ xây dựng trung tâm dữ liệu riêng, làm sạch dữ liệu, ngăn chặn thất thoát, đảm nguyên tắc bảo mật.

Ông Hưng nhấn mạnh: dữ liệu chỉ thực sự có giá trị khi được khai thác đúng cách, mài dũa thành "kim cương" phục vụ hiệu quả cho hoạt động kinh doanh và huấn luyện AI.

Đặc biệt, việc tuân thủ Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân và các quy định pháp luật liên quan đến dữ liệu được xem là thách thức mới. Điều này đòi hỏi ngân hàng phải có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu khi khai thác thông tin cá nhân, qua đó tăng cường minh bạch và bảo vệ quyền lợi khách hàng.

Các đại biểu thống nhất rằng chuyển đổi số ngân hàng không chỉ là câu chuyện công nghệ mà còn là quá trình tái cấu trúc toàn diện: từ quản trị dữ liệu, bảo mật, đào tạo nhân lực đến hoàn thiện khung pháp lý. Tất cả nhằm mục tiêu chung: dữ liệu đúng – sạch – hợp pháp, khách hàng là trung tâm, an toàn – an ninh được bảo đảm, hoạt động ngân hàng được duy trì liên tục, hiệu quả.

Anh Minh