Ngân hàng tăng lãi suất: Thời kỳ 'tiền rẻ' đang dần kết thúc?

Tăng trưởng tín dụng dự kiến trên 18%, thanh khoản đang căng thẳng

Theo nghiên cứu của VDSC, tính đến thời điểm cuối tháng 11.2025, tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng trên toàn quốc đã đạt khoảng 16%, cao nhất trong vòng mười năm trở lại đây.

Mặc dù vậy, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vẫn chưa tiến hành điều chỉnh tăng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng thương mại (NHTM) trong các tháng cao điểm cuối năm nay theo thông lệ như mọi năm (thường trong tháng 10, 11) trong bối cảnh một số ngân hàng đã gần cạn room tín dụng.

Theo VDSC, thanh khoản ngân hàng đang căng thẳng, LDR (Loan-to-Deposit Ratio: tỉ lệ cho vay trên tiền gửi) của nhiều ngân hàng lớn đang tiến sát ngưỡng tối đa 85% vào thời điểm cuối quý 4/2025.

Cần biết rằng, NHNN đã một lần điều chỉnh hạn mức tín dụng cho các ngân hàng vào tháng 7.2025. Hiện tại, chưa có dấu hiệu nào cho thấy cơ quan quản lý tiếp tục nới room này. VDSC đưa ra dự báo, khả năng tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống ngân hàng sẽ đạt 18,2% cho cả năm 2025. Nhiều ngân hàng trước mắt buộc phải tối ưu hạn mức tín dụng đang có hoặc tìm giải pháp tự thân cho vấn đề này.

Ngân hàng tăng lãi suất để hút vốn

Áp lực về thanh khoản buộc phía ngân hàng phải đẩy mặt bằng lãi suất lên để thu hút tiền gửi từ người dân và doanh nghiệp. Trên thực tế, một số ngân hàng thương mại thời gian gần đây đã dừng các gói cho vay lãi suất ưu đãi đối với một số đối tượng như những người trẻ mua nhà, mua sắm ôtô, hoặc rút ngắn khoảng thời gian được hưởng ưu đãi.

VDSC cho biết, một số ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) đã tăng lãi suất từ tháng 10.2025. Trong đó, nhóm “Big 4” như MBB, TCB, VPB đã tăng lãi suất huy động từ 40-100 điểm cơ sở (Basis Points-bps) ở kỳ hạn 3 tháng, từ 30-90 bps ở kỳ hạn 6 tháng và 9 tháng, và từ 20-60 bps ở kỳ hạn 12 tháng. VPB được ghi nhận có mức tăng mạnh nhất trong nhóm các NHTMCP, với tức tăng từ 90-100 bps trên quý đối với hình thức tiết kiệm online có kỳ hạn từ 3-9 tháng. Các NHTMCP nhỏ hơn như VIB hay OCB tăng bình quân 30 bps ở các kỳ hạn.

Như vậy, dấu hiệu cho thấy thời kỳ “tiền rẻ” đang dần kết thúc khi các ngân hàng bước vào đợt cao trào tăng lãi suất trong quý 4/2025.

Nợ xấu không đáng ngại, triển vọng lợi nhuận ra sao?

Nợ xấu hình thành ròng trong quý 4/2025 được dự báo ở mức khoảng 1,8-1,9% hoặc giảm thêm 10-20 bps so với mức nợ xấu 2,01% của quý trước (tương đương khoảng 28.000 tỉ đồng). VDSC nhận định rằng, mức nợ xấu quý 4/2025 của hệ thống ngân hàng không đáng ngại. Tuy nhiên, chi phí trích lập dự phòng sẽ đi ngang để củng cố bộ đệm dự phòng, được cho rằng khoảng 35.000 tỉ đồng.

Cho dù đang gặp áp lực về thành khoản và chi phí vốn tăng, nhưng với việc tăng dần lãi suất và kiểm soát chi phí, lợi nhuận của hệ thống ngân hàng trong quý 4/2025 được dự báo vẫn tăng trưởng bứt phá.

Theo VDSC, với danh mục ngân hàng mà công ty chứng khoán này đang theo dõi, nhìn chung lợi nhuận trước thuế khả quan. VDSC dự phóng tổng thu nhập hoạt động và lợi nhuận trước thuế tăng lần lượt 7% và 15% so theo năm.

Cụ thể, tổng lợi nhuận trước thuế của ngân hàng trong danh mục theo dõi đạt hơn 74.000 tỉ đồng. Trong đó, một số ngân hàng đạt mức tăng trưởng lợi nhuận cao trong năm 2025 so với năm 2024 là TCB (57%), HDB (48%), VPB (39%).

Thẩm Hồng Thụy