Ngân hàng Trung Quốc chật vật với chính sách thúc đẩy tín dụng tiêu dùng

Chính sách kích cầu tiêu dùng

Kể từ tháng 3, các cơ quan quản lý tài chính đã ban hành nhiều chỉ thị yêu cầu các ngân hàng cung cấp thêm các khoản vay với lãi suất thấp hơn để kích cầu tiêu dùng, như một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm đối phó với tác động của cuộc chiến thương mại với Mỹ.

Các ngân hàng Trung Quốc chật vật với chính sách thúc đẩy tín dụng tiêu dùng của chính phủ.

Điều này khiến các ngân hàng tung ra các khoản vay cá nhân với lãi suất thấp kỷ lục dưới 3% ban đầu, trước khi tăng trở lại do lo ngại về biên lợi nhuận bị thu hẹp.

Các quản lý khoản vay và lãnh đạo ngân hàng nói họ đang chật vật để tăng tín dụng tiêu dùng, do nhu cầu yếu, cùng với lo ngại về đống nợ xấu của các hộ gia đình đang tăng nhanh và sự bất ổn về thu nhập của khách hàng.

Việc cắt giảm lương gần đây trong ngành tài chính, sản xuất và khu vực nhà nước càng làm suy yếu sức khỏe tài chính của các hộ gia đình, trong khi các mức thuế cao hơn của Mỹ đang làm dấy lên lo ngại về việc làm và ổn định thu nhập.

"Rất khó để tìm người vay cho các khoản vay tiêu dùng. Các ngân hàng bị kẹt giữa việc đáp ứng mục tiêu cho vay và kiểm soát nợ xấu. Nếu nợ xấu tăng, các cán bộ chi nhánh sẽ bị phạt. Nhiều nhân viên tín dụng phải vay lẫn nhau từ các ngân hàng khác để đạt chỉ tiêu cho vay", một giám đốc chi nhánh tại một ngân hàng quốc doanh cho biết, yêu cầu giấu tên do tính nhạy cảm của vấn đề.

Theo số liệu từ ngân hàng trung ương, tín dụng tiêu dùng Trung Quốc tăng 6,1% trong quý đầu tiên, chậm hơn so với mức 8,7% cùng kỳ năm 2024 và 11% trong quý I năm 2023. Dữ liệu cho quý II dự kiến sẽ được công bố trong vài tuần tới.

Tỷ lệ nợ xấu (NPL) tổng thể của các ngân hàng thương mại Trung Quốc là 1,51% tính đến cuối tháng 3, ổn định so với 1,50% vào cuối năm 2024, theo dữ liệu chính thức. Các ngân hàng thương mại nông thôn nhỏ có tỷ lệ NPL cao hơn, đạt 2,86% trong quý đầu tiên, so với 1,22% tại các ngân hàng quốc doanh lớn.

Dữ liệu chính thức không công bố tỷ lệ NPL của tổng các khoản vay tiêu dùng, nhưng các lãnh đạo ngân hàng và quản lý khoản vay nói với Reuters rằng tình trạng vỡ nợ trong lĩnh vực vay cá nhân đã tăng mạnh trong năm nay.

Nợ xấu tăng mạnh

Những khó khăn của các ngân hàng báo hiệu điều không tốt cho nỗ lực chính thức nhằm thúc đẩy cho vay tiêu dùng, vốn được xem là giải pháp nhanh hơn so với việc tăng thu nhập hộ gia đình. Việc tăng thu nhập sẽ đòi hỏi các chính quyền địa phương đang ngập nợ phải chi tiêu nhiều hơn cho phúc lợi xã hội và lương công chức, cùng với các biện pháp khác.

Các ngân hàng Trung Quốc đã rao bán 74,27 tỷ nhân dân tệ (tương đương 10,34 tỷ USD) nợ xấu trong quý đầu tiên năm nay, tăng 190,5% so với cùng kỳ năm 2024.

Theo nhà kinh tế trưởng khu vực Trung Quốc Đại lục tại ING, Lynn Song, bất kỳ cú hích nào dựa trên nợ để kích thích tiêu dùng có thể chỉ là "tạm thời". "Tiêu dùng dựa trên tăng trưởng thu nhập sẽ là lựa chọn tốt hơn để đạt được sự phục hồi bền vững hơn", chuyên gia Song nói, nhưng cho rằng đó là nhiệm vụ khó khăn hơn đối với chính quyền.

Các nhà kinh tế không lo ngại về mức nợ tuyệt đối của các hộ gia đình, vốn chiếm khoảng 60% sản lượng kinh tế ở Trung Quốc, so với khoảng 70% ở Mỹ và hơn 90% ở Hàn Quốc. Dù vậy, họ lo lắng về tốc độ gia tăng nhanh chóng của các khoản vay không hoạt động (NPL) trong lĩnh vực nợ tiêu dùng.

Dữ liệu từ Trung tâm Đăng ký và Chuyển giao Tài sản Tín dụng Ngân hàng cho thấy các ngân hàng Trung Quốc đã rao bán 74,27 tỷ nhân dân tệ (tương đương 10,34 tỷ USD) nợ xấu trong quý đầu tiên năm nay, tăng 190,5% so với cùng kỳ năm 2024. Khoảng 70% trong số đó là các khoản vay cá nhân.

"Chúng tôi có một đống nợ xấu ngày càng lớn. Với nhiều khách hàng không thể trả nợ, tất cả những gì chúng tôi có thể làm là đàm phán gia hạn", một nhân viên tín dụng tại một ngân hàng quốc doanh lớn cho biết. Nhân viên này nói rằng ngân hàng của anh ta ưu tiên xóa nợ xấu hơn là phát hành các khoản vay mới.

Ngân hàng Thương mại Công nghiệp Trung Quốc (ICBC), ngân hàng thương mại lớn nhất thế giới tính theo tài sản, cho biết tỷ lệ NPL tiêu dùng của họ tăng lên 2,39% vào cuối năm 2024, từ 1,34% một năm trước đó. Các ngân hàng khu vực nhỏ hơn còn tệ hơn. Tỷ lệ NPL tiêu dùng của Ngân hàng Bohai tăng vọt lên 12,37% trong năm 2024 từ 4,44% năm trước. Ngân hàng Cáp Nhĩ Tân tăng lên 5,51% từ 3,94%.

Một thách thức lớn khác đối với các ngân hàng là người tiêu dùng không muốn vay. Cuộc khảo sát của ngân hàng trung ương với 20.000 hộ gia đình cho thấy 61,4% dự định tăng tiết kiệm - tăng gần 20 điểm phần trăm so với mức trước đại dịch.

"Vấn đề cốt lõi là tăng trưởng thu nhập đang chậm lại và các hộ gia đình lo lắng, nên họ hạn chế chi tiêu và vay mượn", phó giám đốc nghiên cứu Trung Quốc tại Gavekal Dragonomics, Christopher Beddor nhận định.

Đức Bình