Ngành chức năng sẽ thẩm định giá trị bộ 'cổ vật' ở huyện Tây Hòa
Giám đốc Bảo tàng tỉnh kiểm tra, thu thập thông tin bộ “cổ vật” tại nhà ông Lê Văn Bay. Ảnh: HỮU TOÀN
Liên quan đến bộ “cổ vật” được đồn thổi có tuổi đời hàng chục ngàn năm ở huyện Tây Hòa, trao đổi với phóng viên chiều 12/3, ông Phạm Văn Bảy, Giám đốc Sở VH-TT-DL Phú Yên cho biết, một tổ công tác phối hợp giữa Bảo tàng tỉnh và Phòng VH-TT huyện Tây Hòa đã đến nhà riêng ông Lê Văn Bay (SN1960, trú khu phố Mỹ Lệ Đông, huyện Tây Hòa) để tìm hiểu về vấn đề này.
“Rối” vì lời đồn thổi
Tiếp xúc tổ công tác, ông Lê Văn Bay đã đưa ra bộ “cổ vật” bằng kim loại có màu đồng thau, bao gồm một bình hồ lô có nắp đậy, trên thân bình có hình tượng nổi 8 người với các tư thế khác nhau và 2 con cóc 3 chân ngậm đồng tiền vàng; trên bộ “cổvật” có khắc 4 chữ Hán. Đề cập đến nguồn gốc bộ “cổ vật”, ông Bay vẫn khẳng định đã tình cờ nhặt được khi lên Tây Nguyên khai thác lâm đặc sản ở vùng biên giới Việt Nam - Campuchia.
“Tôi không biết đó là cổ vật hay đồ vật người xưa trang trí, thờ cúng nhưng không biết ai đó đã tung tin đồn thổi bộ “cổ vật” này có tuổi đời hàng chục ngàn năm, giá trị hàng triệu đô la... gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt gia đình tôi khi nhiều người hiếu kỳ điện thoại dò hỏi, trực tiếp đến nhà xin được ngắm bộ “cổ vật”, nguy hại hơn nữa là người này dèm pha đủ điều, người kia tung tin tôi sắp trở thành tỉ phú triệu đô…”, ông Bay bày tỏ.
Theo Công an huyện Tây Hòa, bình hồ lô có chiều cao 30cm, đường kính rộng nhất 15cm; chiều dài con cóc ngậm đồng tiền vàng 17cm, chiều cao nhất 5cm, đường kính rộng nhất 9cm. Khi tham khảo một số người có chuyên môn về Hán ngữ, họ nhận định bình hồ lô và 2 con cóc ngậm đồng tiền vàng nêu trên có khoảng 600 năm tuổi, 4 chữ chạm khắc trên hồ lô được tạm dịch là “Tuyên Đức Niên Chế” và 4 chữ Hán trên 2 con cóc 3 chân ngậm tiền vàng được tạm dịch là “Đại Minh Tuyên Đức”. Tuy nhiên, ông Bay thừa nhận ngày 9/2/2020 có hai người khách đi ô tô du lịch đến xem bộ “cổ vật”, nhưng họ không đề cập đến giá trị, tuổi đời và cũng không hỏi mua.
Cần thẩm định thực hư về bộ “cổ vật”
Chiều 12/3, chúng tôi đến một điểm bán đồ cũ bên lề đường Nguyễn Tất Thành, phường 8, TP Tuy Hòa và đã tìm thấy bình hồ lô cùng 2 con cóc 3 chân ngậm đồng tiền vàng có chất liệu, màu sắc, hình dáng, kích thước, nét hoa văn chạm khắc… hoàn toàn giống với bộ “cổ vật” của ông Lê Văn Bay. Cầm từng vật phẩm lên, chủ nhân bán đồ cũ là ông Võ Văn Lâm (SN 1968, trú phường 2, TP Tuy Hòa) chia sẻ : “Tôi là dân Bình Định, vô Phú Yên lập nghiệp, sinh sống mấy chục năm nay và đã có 15 năm mua bán đồ cũ, đồ sưu tầm trưng bày. Bình hồ lô này cùng 2 con cóc 3 chân ngậm đồng tiền vàng không phải là cổ vật. Tôi bán nguyên bộ với giá 4 triệu đồng. Những người không biết sẽ sập bẫy kẻ lừa như chơi”.
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết trên thân bình hồ lô tạc hình dáng 8 vị tiên nên gọi là bình hồ lô bát tiên. Trong phong thủy, bình hồ lô bát tiên bằng đồng là biểu tượng an lành, sức khỏe, trường thọ; hồ lô còn giúp hóa giải bệnh tật, hướng nhà xấu, mang lại điềm lành cho gia chủ. Cóc 3 chân ngậm đồng tiền vàng được nhiều người gọi là cóc tài lộc hay thiềm thừ, đó cũng là vật phẩm phong thủy được người xưa cho rằng mang lại điềm lành và tài lộc.
Tra cứu thông tin từ Siêu thị phong thủy Joca ở 181/9 đường 20, phường 5, quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh cho thấy, 1 bình hồ lô bát tiên giả cổ chất liệu đồng với kích thước 18x18x30cm, trọng lượng 2,5kg có giá bán 2,5 triệu đồng; không giả cổ 798.000 đồng; 1 con cóc 3 chân ngậm đồng tiền vàng giả cổ chất liệu đồng với kích thước 8x10cm có giá bán 239.000 đồng…
Với những thông tin nêu trên, rất mong Sở VH-TT-DL Phú Yên sớm có kết luận thẩm định thực hư về bộ “cổ vật” hàng chục ngàn năm tuổi đang được ông Lê Văn Bay lưu giữ để bảo đảm ổn định an ninh trật tự ở địa phương, tránh tình trạng kẻ xấu lợi dụng…
Giám đốc Sở VH-TT-DL Phạm Văn Bảy cho biết: “Chỉ khi nào chuyên viên Bảo tàng tỉnh không có đủ căn cứ khoa học, trình độ nghiệp vụ để thẩm định thì mới trưng cầu chuyên gia khảo cổ và sẽ có văn bản kết luận. Ngược lại nếu đó là đồ vật thông thường, không có giá trị vẫn có văn bản phản hồi thông tin cho UBND huyện Tây Hòa, UBND thị trấn Phú Thứ biết để định hướng dư luận”.
