Ngành Công Thương khẳng định vị trí trung tâm trong tăng trưởng kinh tế hai con số

Nhân dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, Luật sư Nguyễn Thanh Hà – Chủ tịch SB Law đã có cuộc trao đổi với Báo Công Thương về những cơ hội phát triển của nền kinh tế nói chung và ngành Công Thương nói riêng trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Kỷ nguyên mới đánh dấu giai đoạn phát triển quan trọng, mở ra nhiều cơ hội lớn cho nền kinh tế và doanh nghiệp Việt Nam. Ảnh: TTXVN

- Năm 2024 khép lại với những thành tựu nổi bật của kinh tế, xã hội đất nước. Những kết quả đạt được là minh chứng rõ ràng cho sự đoàn kết, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, người dân và doanh nghiệp. Ông có chia sẻ gì về những thành tích ấn tượng này?

Luật sư Nguyễn Thanh Hà: Năm 2024 khép lại với những thành tựu đáng ghi nhận trong lĩnh vực kinh tế và xã hội, minh chứng cho sự phục hồi và tăng trưởng bền vững của Việt Nam trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn.

Trước hết, nền kinh tế tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ổn định với GDP đạt mức cao so với khu vực, trong khi lạm phát được kiểm soát hiệu quả. Điều này thể hiện sự cân bằng giữa mục tiêu ổn định vĩ mô và tăng trưởng kinh tế, được hỗ trợ bởi các chính sách tài khóa và tiền tệ linh hoạt, hiệu quả.

Thứ hai, việc thực thi các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới như EVFTA, CPTPP và RCEP đã giúp kim ngạch xuất khẩu đạt những kết quả tích cực, đặc biệt trong các lĩnh vực mũi nhọn như dệt may, điện tử và nông sản. Đồng thời, các chính sách thu hút đầu tư nước ngoài được cải thiện, góp phần tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch và hấp dẫn hơn.

Thứ ba, hệ thống pháp luật tiếp tục được hoàn thiện, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho hoạt động kinh doanh và đầu tư. Một số luật quan trọng được ban hành hoặc sửa đổi, chẳng hạn như Luật Đất đai 2024 và các quy định liên quan đến cải cách hành chính, đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và người dân.

Thứ tư, đẩy mạnh chuyển đổi số và cải cách thủ tục hành chính. Các sáng kiến về chuyển đổi số đã được áp dụng mạnh mẽ trong lĩnh vực kinh doanh và quản lý nhà nước, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Nghị quyết số 57 -NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được ban hành trong những ngày cuối năm, thể hiện tầm nhìn chiến lược và quyết tâm của Đảng trong thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Nhiều dịch vụ công trực tuyến, trong đó có những dịch vụ công trực tuyến toàn trình tiếp tục được triển khai. Việt Nam mở rộng thí điểm Sổ sức khỏe điện tử và cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua VNeID trên toàn quốc.

Những thành tựu trên không thể đạt được nếu thiếu các yếu tố cốt lõi. Trước hết, sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ và nỗ lực của các cơ quan chức năng trong việc duy trì ổn định vĩ mô là nền tảng quan trọng. Sự năng động, sáng tạo và tinh thần vượt khó của cộng đồng doanh nghiệp và người dân đã góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh, nâng cao năng suất lao động. Cuối cùng, việc đầu tư vào chuyển đổi số, phát triển cơ sở hạ tầng và năng lượng bền vững đã tạo động lực dài hạn cho sự phát triển.

Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty Luật SB Law. Ảnh: Quốc Chuyển

- Đối với ngành Công Thương năm 2024, ông đánh giá như thế nào về dấu ấn của ngành trong hoàn thiện thể chế, trong đó nổi bật với việc thông qua Luật Điện lực (sửa đổi)?

Luật sư Nguyễn Thanh Hà: Năm 2024 đánh dấu những nỗ lực và thành tựu nổi bật của ngành Công Thương trong việc cải thiện môi trường kinh doanh và hoàn thiện thể chế pháp lý.

Từ góc độ pháp lý, tôi đánh giá rất cao sự quyết tâm và chủ động của Bộ Công Thương trong việc triển khai các chính sách, đặc biệt là việc thông qua Luật Điện lực năm 2024 là một bước tiến quan trọng đối với ngành năng lượng và nền kinh tế nói chung; kỳ vọng sẽ giải quyết nhiều bất cập tồn tại trong lĩnh vực điện lực, hướng tới một khung pháp lý hiện đại, minh bạch và phù hợp với xu thế phát triển bền vững.

Việc hoàn thiện thể chế pháp lý, mà tiêu biểu là Luật Điện lực năm 2024 không chỉ thể hiện sự nhạy bén và quyết tâm của Bộ Công Thương trong việc tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, mà còn khẳng định vai trò quan trọng của ngành Công Thương trong việc dẫn dắt nền kinh tế đi đúng hướng, đảm bảo phát triển bền vững và hài hòa lợi ích của các bên liên quan. Đây là nền tảng để ngành tiếp tục thực hiện thành công các mục tiêu chiến lược trong những năm tới.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đã có những bước tiến lớn trong việc cải thiện môi trường kinh doanh thông qua việc đơn giản hóa thủ tục hành chính và đẩy mạnh chuyển đổi số trong các lĩnh vực công nghiệp và thương mại. Những nỗ lực này không chỉ giảm bớt gánh nặng tuân thủ cho doanh nghiệp mà còn góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh, nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia.

- Đất nước chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, quan điểm của ông ra sao về giai đoạn phát triển mới này của đất nước cũng như cơ hội phát triển của nền kinh tế, doanh nghiệp?

Luật sư Nguyễn Thanh Hà: Việc đất nước bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc – đánh dấu giai đoạn phát triển quan trọng, mở ra nhiều cơ hội lớn cho nền kinh tế và doanh nghiệp Việt Nam. Từ góc độ pháp lý và kinh tế, đây là thời điểm đầy tiềm năng, đòi hỏi sự nỗ lực mạnh mẽ từ hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người dân.

Với đà tăng trưởng kinh tế ổn định trong những năm gần đây, đặc biệt là sau giai đoạn phục hồi từ tác động của đại dịch, Việt Nam đã chứng minh khả năng thích ứng linh hoạt và vượt qua các thách thức lớn. Giai đoạn phát triển mới này sẽ đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường, và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Việt Nam đang có vị thế thuận lợi để trở thành một trung tâm sản xuất quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt khi xu hướng dịch chuyển dòng vốn đầu tư từ các nước phát triển sang các thị trường mới nổi như Việt Nam ngày càng gia tăng. Các Hiệp định thương mại tự do (FTA) như EVFTA, CPTPP, và RCEP tiếp tục tạo ra cơ hội lớn để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận các thị trường quốc tế, gia tăng kim ngạch xuất khẩu và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tiếp đó, việc chuyển đổi số sẽ tiếp tục là động lực quan trọng. Doanh nghiệp cần tận dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, và Internet vạn vật (IoT) để cải thiện hiệu quả vận hành, tối ưu hóa quy trình và gia tăng năng lực cạnh tranh. Đồng thời, phát triển bền vững và năng lượng tái tạo tiếp tục là những lĩnh vực mang lại cơ hội lớn. Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ trong việc chuyển dịch năng lượng sang các nguồn năng lượng sạch như điện gió, điện mặt trời, và năng lượng sinh khối.

Cuối cùng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đào tạo kỹ năng cho lao động là yếu tố quan trọng. Các doanh nghiệp cần đầu tư mạnh mẽ vào đào tạo và phát triển nhân lực để đáp ứng yêu cầu của các ngành công nghiệp hiện đại. Chính phủ cũng đang tập trung vào cải thiện môi trường pháp lý, thúc đẩy các chính sách phát triển nhân lực theo hướng nâng cao năng lực cạnh tranh, thích nghi với nền kinh tế số và toàn cầu hóa.

Giai đoạn phát triển mới mang đến nhiều cơ hội lớn cho nền kinh tế và doanh nghiệp Việt Nam. Để nắm bắt những cơ hội này, cần sự đổi mới mạnh mẽ, đầu tư chiến lược và môi trường pháp lý minh bạch, ổn định, giúp Việt Nam vươn mình phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng hơn vào nền kinh tế toàn cầu.

- Trước cơ hội phát triển trong kỷ nguyên mới, theo ông ngành Công Thương cần thực hiện các giải pháp cụ thể nào nhằm phát huy vai trò của mình đối với nền kinh tế?

Luật sư Nguyễn Thanh Hà: Theo tôi, ngành Công Thương đóng vai trò đặc biệt quan trọng và giữ vị trí trung tâm trong việc hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số giai đoạn 2026-2030, tạo nền tảng phát triển bền vững cho nền kinh tế quốc gia.

Để thể hiện vai trò quan trọng của ngành, với nhiệm vụ thúc đẩy phát triển công nghiệp, ngành Công Thương cần tập trung vào các lĩnh vực chế biến, chế tạo, công nghệ cao và công nghiệp hỗ trợ, đảm bảo gia tăng giá trị nội địa và nâng cao sức cạnh tranh quốc tế, như được quy định trong Luật Đầu tư và các văn bản pháp luật liên quan. Bên cạnh đó, ngành cần tiên phong trong xây dựng chính sách công nghiệp xanh, thân thiện với môi trường nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình sản xuất tuần hoàn.

Trong lĩnh vực thương mại, ngành Công Thương có vai trò chủ đạo trong đàm phán, ký kết và triển khai hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA), đặc biệt là các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, và RCEP. Những hiệp định này không chỉ mở rộng cánh cửa tiếp cận thị trường quốc tế mà còn tạo ra áp lực cải cách thể chế trong nước, nâng cao môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam. Ngành cần hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng tối đa các cơ hội từ FTA, đồng thời xây dựng các cơ chế phòng vệ thương mại phù hợp để bảo vệ lợi ích quốc gia trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Một nhiệm vụ quan trọng khác của ngành Công Thương là đẩy mạnh chuyển đổi số trong cả công nghiệp và thương mại. Đặc biệt, việc triển khai các nền tảng thương mại điện tử và các giải pháp công nghệ tài chính (fintech) có thể tạo ra bước đột phá trong hoạt động thương mại, giúp Việt Nam thích ứng nhanh với xu hướng tiêu dùng hiện đại.

Ngoài ra, ngành Công Thương cần tiếp tục đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo và nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, thực hiện các mục tiêu sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, song song với việc phát triển năng lượng sạch, không chỉ giúp giảm phát thải khí nhà kính mà còn tạo điều kiện để thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp nước ngoài có yêu cầu cao về môi trường.

Bên cạnh đó, ngành cần tham gia tích cực vào quá trình chuyển đổi năng lượng, đẩy mạnh đầu tư vào các dự án điện gió, điện mặt trời, và năng lượng sinh khối, góp phần đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng của nền kinh tế. Ngành Công Thương cũng cần phát huy vai trò trong việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, một lực lượng quan trọng đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế; tăng cường cung cấp các chương trình đào tạo, hỗ trợ tiếp cận vốn, đổi mới công nghệ và nâng cao năng lực quản trị. Bằng cách xây dựng các chuỗi giá trị bền vững, kết nối doanh nghiệp trong nước với các chuỗi giá trị toàn cầu, ngành có thể nâng cao giá trị gia tăng và thúc đẩy chuyển giao công nghệ.

Xin cảm ơn ông!

Hoa Quỳnh (thực hiện)