Ngành GD chủ động tuyển dụng, sử dụng nhà giáo: Trách nhiệm song hành quyền lợi

Cô - trò Trường Tiểu học Vĩnh Tuy (Hai Bà Trưng, Hà Nội). Ảnh: Sỹ Điền

Trước khi trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV (dự kiến tháng 5/2025), dự thảo Luật Nhà giáo tiếp tục được cho ý kiến, thảo luận sôi nổi tại Phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Hầu hết đại biểu thống nhất giao quyền chủ động cho ngành Giáo dục về tuyển dụng, sử dụng nhà giáo.

Giải quyết thừa, thiếu giáo viên cục bộ

Nhờ các chính sách thu hút giáo viên đến công tác tại miền núi và vùng đặc biệt khó khăn nên những năm qua, công tác điều động, luân chuyển giáo viên có chuyển biến đáng kể.

Tuy nhiên, theo thầy Chu Văn Vụ - Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Sủng Trà (Mèo Vạc, Hà Giang), trên địa bàn huyện, vấn đề này vẫn gặp nhiều khó khăn, bởi hầu như trường nào cũng thiếu giáo viên, nhất là giáo viên ở những bộ môn chuyên biệt. Điều này khiến cơ quan quản lý giáo dục địa phương, cơ sở giáo dục đối diện với nhiều thách thức, khó đảm bảo chất lượng giảng dạy ở vùng khó khăn.

Từ thực tế trên, thầy Chu Văn Vụ tán thành việc giao quyền chủ động cho ngành Giáo dục trong tuyển dụng, sử dụng, điều động, luân chuyển giáo viên và phải làm như trong quân đội như Phó Chủ tịch Quốc hội nói: Đã điều là phải đi. “Tất nhiên, với giáo viên luân chuyển, điều động đến vùng khó khăn, cần có những chính sách ưu đãi thỏa đáng”, thầy Chu Văn Vụ nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, bà Lê Thị Ngọc Linh (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bạc Liêu) nhìn nhận, dự thảo Luật Nhà giáo đề xuất các chính sách mới về điều động nhà giáo; trong đó có chính sách bảo lưu chế độ. Chẳng hạn, trường hợp điều động nhà giáo giữa các cơ sở giáo dục công lập: Nếu chế độ, chính sách ở vị trí công việc cũ cao hơn mới, thì được bảo lưu trong thời hạn tối đa 36 tháng. Sau thời gian bảo lưu sẽ thực hiện theo chế độ, chính sách của vị trí công việc mới.

Bên cạnh đó, việc quy định điều động nhà giáo nhằm kịp thời giải quyết tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ giữa các trường và hạn chế việc lựa chọn trường của một số nhà giáo. Vì vậy, việc điều động cần đảm bảo tính dân chủ, hài hòa quyền, lợi ích hợp pháp của nhà giáo, công khai, minh bạch và sự đồng thuận.

“Cần quy định cụ thể về thẩm quyền, nguyên tắc và điều kiện trong việc điều động nhà giáo, đồng thời có quy định cụ thể đối với chính sách hỗ trợ cho nhà giáo được điều động đến vùng sâu, xa, có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn”, bà Ngọc Linh đề xuất.

Học sinh Trường THPT Chi Lăng (Lạng Sơn). Ảnh: Sỹ Điền

Giao quyền chủ động cho ngành Giáo dục

Lâu nay, ở nhiều địa phương, việc điều động giáo viên lên các cơ quan quản lý giáo dục gặp nhiều khó khăn. Một trong những nguyên nhân do giáo viên không được bảo lưu chế độ phụ cấp. Từ thực tế này, bà Lê Thị Ngọc Linh đề nghị, nếu điều động nhà giáo từ cơ sở giáo dục công lập sang cơ quan quản lý giáo dục thì được bảo lưu chế độ phụ cấp thâm niên và phụ cấp ưu đãi đối với nhà giáo trong thời hạn tối đa 12 tháng. Chính sách này sẽ tháo gỡ được khó khăn mà nhiều địa phương vấp phải.

Tại phiên họp lần thứ 42 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho hay, Ủy ban thống nhất việc giao thẩm quyền cho ngành Giáo dục để chủ động tuyển dụng, sử dụng, quản lý, phát triển nhà giáo đáp ứng yêu cầu về số lượng, cơ cấu và chất lượng đội ngũ.

Đồng thời, thống nhất giao Chính phủ quy định cụ thể trách nhiệm quản lý Nhà nước của từng bộ, ngành liên quan, nhất là việc giao thẩm quyền quản lý Nhà nước về nhà giáo ở các địa phương cho UBND cấp tỉnh đối với nhà giáo thuộc thẩm quyền quản lý của địa phương, trong đó quy định rõ vai trò chủ trì tham mưu của ngành Giáo dục trong thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về nhà giáo trên địa bàn theo quy định.

Báo cáo một số vấn đề lớn về tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Nhà giáo, ông Nguyễn Đắc Vinh - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội nhấn mạnh, việc giao thẩm quyền tuyển dụng cho ngành Giáo dục là cần thiết.

Qua đó, vừa đảm bảo tính sát thực của việc tuyển dụng, vừa nâng cao trách nhiệm và tạo điều kiện để ngành Giáo dục chủ động trong tuyển dụng, sử dụng, quản lý, phát triển nhà giáo, đáp ứng yêu cầu về số lượng, cơ cấu và chất lượng; góp phần khắc phục tình trạng thừa, thiếu cục bộ và mất cân đối cơ cấu nhà giáo.

Cũng theo ông Vinh, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật được điều chỉnh theo hướng: Đối với cơ sở giáo dục công lập được giao quyền tự chủ, người đứng đầu cơ sở giáo dục thực hiện việc tuyển dụng và chịu trách nhiệm về quyết định của mình. Đối với cơ sở giáo dục công lập chưa được giao quyền tự chủ, cơ quan có thẩm quyền quản lý cơ sở giáo dục thực hiện việc tuyển dụng nhà giáo hoặc phân cấp cho cơ quan quản lý giáo dục, người đứng đầu cơ sở giáo dục thực hiện tuyển dụng.

Cơ quan quản lý giáo dục chủ trì tham mưu cho cơ quan có thẩm quyền quản lý cơ sở giáo dục thực hiện hoặc chủ trì tham mưu việc phân cấp tuyển dụng. Cơ sở giáo dục ngoài công lập tự chủ thực hiện tuyển dụng theo quy chế tổ chức hoạt động của mình. Việc chỉnh lý như trên khẳng định được vai trò, trách nhiệm chủ trì tham mưu của cơ quan quản lý giáo dục; bảo đảm đồng bộ với quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Viên chức và Bộ luật Lao động.

Hải Minh