Ngành ngân hàng được 'tiếp sức' từ kỳ vọng bỏ room tín dụng
SSI cho rằng việc chuyển đổi sang cơ chế quản lý tín dụng mang tính thị trường là cần thiết, giúp cân bằng tốt hơn giữa tăng trưởng, hiệu quả và ổn định hệ thống.
Tín dụng năm 2026 được dự báo chuyển đổi từ lượng sang chất, với sự hỗ trợ từ các chính sách mới. Ảnh: Hoàng Anh
Trong báo cáo chiến lược 2026 vừa công bố, công ty chứng khoán SSI đánh giá năm 2026 ngành ngân hàng sẽ đánh dấu một bước chuyển quan trọng, khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có thể từng bước gỡ bỏ hạn mức tín dụng, hướng tới quản lý theo cơ chế thị trường ưu tiên các ngân hàng có năng lực vốn mạnh và quản trị hiệu quả.
SSI dự báo tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống năm 2026 ước đạt 17,6% đối với nhóm ngân hàng trong phạm vi nghiên cứu . Mức tăng trưởng tín dụng được dự báo thấp hơn năm 2025 (18,8%) phản ánh một sự điều chỉnh lành mạnh , thể hiện sự chuyển hướng từ mở rộng quy mô sang tăng trưởng chất lượng .
Trong bối cảnh NIM chịu áp lực dù tăng trưởng tín dụng duy trì ở mức cao, SSI cho rằng việc chuyển đổi sang cơ chế quản lý tín dụng mang tính thị trường là cần thiết, giúp cân bằng tốt hơn giữa tăng trưởng, hiệu quả và ổn định hệ thống.
SSI kỳ vọng NHNN có thể sẽ bắt đầu quá trình chuyển đổi chiến lược, từng bước bãi bỏ hạn mức tín dụng toàn hệ thống từ năm 2026. Tuy vậy, cơ quan quản lý nhiều khả năng vẫn có thể có các công cụ điều tiết có chọn lọc, nhằm hướng dòng vốn vào các lĩnh vực ưu tiên và kiểm soát tín dụng vào những lĩnh vực được xem là rủi ro trong từng giai đoạn.
Trong giai đoạn chuẩn bị, SSI kỳ vọng NHNN sẽ tiếp tục củng cố khung quản lý an toàn vĩ mô, bằng cách siết chặt các tiêu chuẩn về vốn, thanh khoản và quản trị rủi ro trong những năm tới.
Quá trình chuyển đổi được bắt đầu với Thông tư 14 khuyến khích các ngân hàng áp dụng chuẩn Basel III và mô hình xếp hạng nội bộ (IRB).
Bên cạnh đó, NHNN đã ban hành Thông tư 21/2025 (có hiệu lực từ tháng 11/2025) ban hành hệ thống mới về xếp hạng ngân hàng với các quy định chặt chẽ hơn liên quan đến rủi ro tín dung tập trung và tài sản tiềm ẩn rủi ro, thể hiện bước chuyển rõ rệt sang giám sát dựa trên mức độ rủi ro.
Dự kiến NHNN cũng sẽ xây dựng lộ trình áp dụng IFRS 9 trong trích lập dự phòng rủi ro, nhằm nâng cao tính thận trọng trong đánh giá tổn thất tín dụng kỳ vọng, đồng thời tăng cường tính minh bạch của bảng cân đối kế toán.
Ngoài ra, Luật Các TCTC (sửa đổi), có hiệu lực từ tháng 10/2025, cũng mang lại cho ngân hàng công cụ pháp lý mạnh mẽ hơn trong việc thu giữ và xử lý tài sản bảo đảm, giúp đẩy nhanh tiến trình thu hồi nợ, giảm thiểu rủi ro tín dụng và cải thiện tỷ lệ tổn thất khi vỡ nợ.
Với định hướng chính sách mới, chuyên gia của SSI cho rằng các ngân hàng sẽ có động lực điều hành tăng trưởng tín dụng linh hoạt và tối ưu hơn trong suốt cả năm, phản ánh nhu cầu thực của nền kinh tế thay vì chịu tác động từ các biện pháp kích cầu mang tính ngắn hạn.
"Điều này được kỳ vọng sẽ giúp bình thường hóa hiện tượng tăng trưởng tín dụng đột biến vào tháng 12, khi tín dụng thường tăng 3–5% so với mức trung bình hàng tháng chỉ khoảng 1 –1,5%, và hướng đến quỹ đạo tăng trưởng tín dụng ổn định, bền vững hơn trong cả năm", nhóm phân tích nhận định.
Theo SSI, khi tăng trưởng tín dụng hạ nhiệt, áp lực tăng lãi suất huy động dự kiến sẽ giảm bớt. Công ty phân tích dự báo sau đợt tăng khoảng 50 điểm cơ bản trong quý IV/2025, mặt bằng lãi suất sẽ ổn định trong năm 2026.
Lợi nhuận toàn ngành dự báo tăng 17,7%
Về lợi nhuận, SSI dự báo lợi nhuận toàn ngành tăng 17,7% so với cùng kỳ, được hỗ trợ bởi ba yếu tố gồm: sự phục hồi về biên lãi thuần (NIM), chất lượng tài sản cải thiện và khả năng thu hồi từ nợ xấu đã xử lý.
Cụ thể, NIM dự kiến phục hồi nhờ tăng trưởng tín dụng ổn định 17,6%, cơ cấu cho vay đa dạng hơn và chi phí vốn duy trì ổn định.
Chất lượng tài sản được kỳ vọng cải thiện khi thị trường bất động sản ổn định và quá trình xử lý, thanh lý tài sản bảo đảm diễn ra thuận lợi hơn, với tỷ lệ nợ xấu giảm còn 1,54% và tỷ lệ bao phủ đạt 101%.
Thu từ nợ xấu đã xử lý cũng có thể ghi nhận tích cực, được hỗ trợ bởi Luật Các TCTD sửa đổi và thị trường bất động sản ổn định. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng rủi ro vẫn tồn tại đối với các khoản vay cũ có tài sản bảo đảm là dự án dở dang hoặc chưa hoàn thiện pháp lý, khiến việc thu hồi và xử lý gặp khó khăn.
Ngoài hoạt động cốt lõi, những cải cách trên thị trường vốn, bao gồm sàn giao dịch vàng, tài sản số và cơ chế sandbox có thể mở ra nguồn thu phí mới, tăng khả năng gắn kết khách hàng về dài hạn vàgiảm sự phụ thuộc vào thu nhập lãi trong cơ cấu thu nhập.
