Ngành nông sản tìm cơ hội ở các thị trường mới

Ông Vũ Thái Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Điều Bình Phước, Tổng Giám đốc Công ty CP Long Sơn cho biết, Mỹ là thị trường xuất khẩu hạt điều lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu năm 2024 đạt trên 1 tỷ USD. Do vậy, nếu Mỹ áp dụng chính sách thuế mới thì chắc chắn sẽ ảnh hưởng. Ngay sau khi có thông tin về chính sách thuế mới của Mỹ, các doanh nghiệp trong Hiệp hội Điều Bình Phước cũng đã lập tức thông báo kế hoạch giao hàng cho khách hàng Mỹ.

"Có khách hàng trả lời nếu mở tờ khai hải quan trước ngày mùng 9/4 thì tiếp tục giao nhưng có những doanh nghiệp trả lời là hãy bình tĩnh để đợi chính sách thuế mới có hiệu lực. Doanh nghiệp Mỹ cũng cần có thêm thời gian để rõ mọi thông tin", ông Sơn cho biết.

Tuy nhiên, ông Sơn cũng hy vọng chính sách thuế của Mỹ dành cho hạt điều Việt Nam sẽ khác bởi tại Mỹ, hạt điều được coi là một thực phẩm thiết yếu, được xếp chung vào nhóm danh mục các sản phẩm như thịt gà, thịt lợn, cá, thuế nhập khẩu, thuế bán lẻ đang ở mức 0% nên mức thuế mới nếu có cũng không quá cao để tránh ảnh hưởng đến lạm phát của Mỹ. Đây có thể coi là một thuận lợi của hạt điều Việt Nam tại thị trường Mỹ, trong bối cảnh chính sách thuế của thị trường này đang có sự thay đổi liên tục.

Nhiều mặt hàng nông sản chuyển hướng sang các thị trường khác ngoài Mỹ.

Ông Vũ Thái Sơn kiến nghị, trong bối cảnh các thị trường xuất khẩu liên tục có những thay đổi về chính sách, Chính phủ, ngành chức năng cần tạo điều kiện, giảm bớt các thủ tục hành chính cho doanh nghiệp bởi hiện tại doanh nghiệp đang phải chịu nhiều quy định bất hợp lý, làm tăng chi phí, giảm sức cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Còn theo ông Bạch Khánh Nhựt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam, thị phần xuất khẩu sang Mỹ chiếm khoảng 25-27% thì cũng chênh lệch không quá lớn so với các thị trường khác. Và ngoài xuất khẩu sang Mỹ, các doanh nghiệp xuất khẩu điều của chúng ta còn bán hàng tới những thị trường khác. Ông Nhựt tin rằng trong nguy vẫn có cơ hội. Rõ ràng, việc áp thuế cao tạo ra khó khăn trước mắt, đặc biệt với những doanh nghiệp đã gắn chặt với thị trường Mỹ, nhưng điều này cũng mở ra cơ hội để mở rộng và khai thác thị trường mới. Một trong những thị trường đầy tiềm năng hiện nay là Trung Đông. Đây là khu vực có nhu cầu tiêu thụ hạt điều ngày càng tăng. Trong vòng 2 năm gần đây, Trung Đông đã trở thành "điểm nóng" của ngành điều Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng mạnh. Nếu có chiến lược tiếp cận tốt, chúng ta hoàn toàn có thể bù đắp sự sụt giảm từ thị trường Mỹ.

Với ngành hàng rau quả, theo ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam đánh giá, thị phần rau quả xuất khẩu của Việt Nam mới chỉ chiếm 1,2% trong tổng nhập khẩu rau quả của Mỹ nên có lẽ ngành hàng rau quả sẽ chưa bị tác động quá lớn. Hiện tại, Việt Nam vẫn đang nhập siêu các mặt hàng rau quả từ Mỹ với kim ngạch nhập khẩu năm 2024 đạt 540 triệu USD, trong khi xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang Mỹ là 360 triệu USD.

Ông Mười cho rằng, khả năng Mỹ áp thuế với ngành hàng rau quả Việt Nam là thấp và Mỹ vẫn là thị trường lớn, có dư địa phát triển rất tốt nhưng trong bối cảnh chính sách của các thị trường lớn như Mỹ, Trung Quốc liên tục thay đổi thì mục tiêu xuất khẩu rau quả đạt 8 tỷ USD trong năm 2025 chắc chắn sẽ gặp khó khăn.

Ông Mười cũng cho rằng, mỗi doanh nghiệp trong ngành chế biến, xuất khẩu nông lâm thủy sản cần tái cơ cấu lại sản xuất để giảm chi phí giá thành, thúc đẩy chế biến sâu, nâng cao giá trị sản phẩm. Bên cạnh đó, cần xem lại việc quy hoạch vùng nguyên liệu với xây dựng nhà máy chế biến, bởi hiện tại có nhà máy nằm cách khá xa vùng nguyên liệu. "Ví dụ, nhiều nhà máy chế biến rau quả nằm ở TP Hồ Chí Minh, Long An trong khi khu vực này lại không phải là vùng nguyên liệu nên đã đẩy chi phí vận chuyển lên cao", ông Mười dẫn chứng.

Chi Linh