Ngành sản xuất điện tử khát nhân lực AI chất lượng cao

Nút thắt từ nguồn nhân lực

Các ứng dụng AI tại nhà máy của VNPT Technology minh chứng cho việc triển khai công nghệ một cách bài bản và hiệu quả. Các thiết bị cảm biến và IoT được lắp đặt để thu thập dữ liệu, sau đó AI đánh giá hiệu quả hoạt động và đưa ra gợi ý, dự báo phù hợp, giúp tối ưu hóa sản xuất. Camera được sử dụng để kiểm tra ngoại quan sản phẩm. AI phân tích kết quả và có thể dự báo nguyên nhân gây lỗi, dù là do máy móc, con người hay nguyên vật liệu. Bằng cách sử dụng mã QR cho từng cuộn linh kiện, AI có thể đánh giá tần suất và thời hạn sử dụng, từ đó gợi ý bố cục sắp xếp tối ưu trong nhà máy, tối ưu hóa luồng cung ứng. Ngoài ra, còn đồng bộ với kế hoạch sản xuất để đề xuất bật/tắt thiết bị hoặc điều chỉnh nhiệt độ điều hòa, giúp tiết kiệm năng lượng đáng kể.

Dù có những bước tiến đáng kể trong ứng dụng AI, ngành sản xuất điện tử Việt Nam đang đối mặt với một thách thức lớn về nguồn nhân lực. Khi bàn về nguồn nhân lực trong bối cảnh ứng dụng AI, đặc biệt là trong ngành sản xuất điện tử Việt Nam, các chuyên gia chỉ ra một thực trạng kép vừa thừa vừa thiếu. “Chúng ta đang sẽ thiếu rất nhiều kỹ sư liên quan đến ứng dụng AI ở cấp cao. Đây là những kỹ sư có năng lực về phân tích dữ liệu, năng lực tổng hợp và khả năng sử dụng AI trong việc ra quyết định. Ngược lại, chúng ta sẽ thừa rất nhiều kỹ sư ở bậc cấp thấp hoặc bậc trung với nền tảng cơ bản”, PGS. TS. Nguyễn Minh Đức - Phó Hiệu trưởng Trường Điện - Điện tử (Đại học Bách khoa Hà Nội) chia sẻ.

Ngành điện tử Việt Nam đứng trước cơ hội lớn từ đầu tư công nghệ cao

Cơ hội song hành cùng thách thức

Bà Đỗ Thị Thúy Hương, ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam chia sẻ, kim ngạch xuất khẩu điện tử những tháng đầu năm đạt khoảng 60 tỷ USD. Đây được xem là một bước tăng trưởng khá lớn. Tuy nhiên, ngành đang đối mặt với sự bất định về thuế quan toàn cầu, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có kịch bản ứng phó linh hoạt. Việc cam kết minh bạch và tối ưu hóa sản xuất để không tăng giá là những chiến lược quan trọng để giữ vững vị thế cạnh tranh.

Cũng theo bà Hương, động lực phát triển của ngành được củng cố bởi nhiều yếu tố thuận lợi trong đầu tư đổi mới sáng tạo và công nghệ số. Đặc biệt, sự hiện diện của Nvidia và Qualcomm với các trung tâm dữ liệu và đào tạo AI tại Việt Nam đã tạo niềm tin cho doanh nghiệp tiếp tục đầu tư công nghệ để giảm phụ thuộc vào nhập khẩu và tăng cường độ liệu hóa.

Tuy nhiên, theo bà Hương, ngành điện tử Việt Nam gặp không ít hạn chế và thách thức trong ứng dụng AI/công nghệ cao khi hạ tầng AI còn rất sơ khai và cũng chưa có một hệ sinh thái. Ngoài ra, ngành còn chưa đủ nguồn nhân lực để tiếp nhận và làm chủ các công nghệ AI, đặc biệt trong sản xuất và tự động hóa. “Trở ngại lớn nhất đối với doanh nghiệp hiện nay vẫn là đầu tư vào nguồn nhân lực và công nghệ”, bà Hương cho biết.

Chia sẻ về vấn đề này, PGS. TS. Nguyễn Minh Đức cho biết, trường đã tích hợp các môn học và chuyên đề nghiên cứu áp dụng AI vào lĩnh vực sản xuất điện tử cũng như các lĩnh vực khác. Để đón đầu làn sóng đầu tư mới về robotic, tự động hóa và vi mạch bán dẫn mà Việt Nam đang kỳ vọng thu hút, nhà trường đã mở các chương trình kỹ sư chuyên sâu về tự động hóa và thiết kế vi mạch. Mục tiêu là xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là các kỹ sư cấp cao có khả năng phân tích và tổng hợp dữ liệu, cũng như ra quyết định với sự hỗ trợ của AI để giải quyết tình trạng thiếu hụt hiện nay.

Nhìn chung, ngành sản xuất điện tử Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của sự phát triển vượt bậc nhờ ứng dụng AI. Để tận dụng tối đa cơ hội này, việc giải quyết bài toán nhân lực AI chất lượng cao là yếu tố then chốt. Sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo sẽ là chìa khóa để Việt Nam vững bước trên con đường trở thành cường quốc điện tử trong tương lai.

Hải Yến