Ngành Thanh tra 80 năm kiên định bản lĩnh, vững vàng sứ mệnh

Khởi nguồn từ tầm nhìn Bác Hồ: "Tai mắt của trên, bạn của dưới"

Ngày 23/11/1945, giữa muôn vàn khó khăn của chính quyền non trẻ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 64/SL, thành lập Ban Thanh tra đặc biệt - Tổ chức tiền thân của ngành Thanh tra Việt Nam ngày nay. Với tầm nhìn sâu rộng, Người đã xác định sứ mệnh thiêng liêng của ngành: “Phải có một cơ quan “tai mắt của trên, là bạn của dưới”, để giữ cho bộ máy trong sạch, để nhân dân gửi trọn niềm tin”. Ngày 23/11 đã trở thành ngày truyền thống, khắc ghi dấu ấn lịch sử về sự ra đời của một ngành quan trọng, có vai trò then chốt trong việc bảo vệ kỷ cương, pháp luật, xây dựng Nhà nước pháp quyền trong sạch, vững mạnh.

Ban Thanh tra đặc biệt khi ấy được giao nhiệm vụ trọng yếu: thanh tra, kiểm tra hoạt động của bộ máy Nhà nước; xét và giải quyết khiếu nại, tố cáo của nhân dân; đấu tranh chống tham ô, lãng phí, quan liêu. Thông qua công tác thanh tra, Ban còn có trách nhiệm kiến nghị, đề xuất các giải pháp khắc phục khiếm khuyết, từng bước hoàn thiện bộ máy, để Nhà nước thực sự là “của dân, do dân và vì dân”.

Xác định thanh tra là ngành đặc biệt quan trọng nên Bác Hồ đã đích thân lựa chọn, ký sắc lệnh bổ nhiệm nhiều vị lãnh đạo có phẩm chất tốt, có uy tín cao giữ chức vụ đứng đầu tổ chức thanh tra, như: cụ Bùi Bằng Đoàn - nguyên Chánh nhất Tòa Thượng thẩm Hà Nội và ông Cù Huy Cận - Bộ trưởng Bộ Canh nông vào Ban Thanh tra đặc biệt (năm 1945); cụ Tôn Đức Thắng (Ban Thanh tra đặc biệt năm 1947); cụ Hồ Tùng Mậu (Ban Thanh tra Chính phủ năm 1949); đồng chí Nguyễn Lương Bằng (Ban Thanh tra Chính phủ năm 1956); đồng chí Nguyễn Thanh Bình (Ủy ban Thanh tra Chính phủ năm 1969)…

Trải qua các giai đoạn lịch sử của đất nước, ngành Thanh tra với nhiều tên gọi khác nhau, như: Ban Thanh tra đặc biệt, Ban Thanh tra Chính phủ, Ban Thanh tra Trung ương của Chính phủ, Ủy ban Thanh tra của Chính phủ, Ủy ban Thanh tra Nhà nước, Thanh tra Nhà nước và nay là Thanh tra Chính phủ. Dù với tên gọi nào, trong hoàn cảnh khó khăn nào, ngay từ những ngày đầu mới thành lập đến nay, ngành Thanh tra đã luôn sát cánh cùng sự nghiệp cách mạng của dân tộc, không quản ngại gian khổ, hiểm nguy để hoàn thành tốt nhiệm vụ kiểm tra, giám sát các hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đảm bảo mọi hành động đều đi đúng hướng, vì lợi ích của đất nước, vì cuộc sống của nhân dân.

80 năm xây dựng và phát triển, toàn ngành Thanh tra Việt Nam đã được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý, như: Huân chương Hồ Chí Minh (1990); Huân chương Sao Vàng (2010); Huân chương Độc lập hạng Nhất (2015); Huân chương Lao động hạng Nhất (2020)…

Thanh tra tỉnh tiến hành công bố kết quả thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về an toàn trong khai thác, chế biến khoáng sản và vật liệu nổ công nghiệp đối với Công ty cổ phần Gang thép Cao Bằng.

Dấu ấn Thanh tra Cao Bằng - phát huy truyền thống, giữ vững sứ mệnh bảo vệ kỷ cương

Thanh tra tỉnh Cao Bằng được thành lập ngày 26/12/1956 theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ dựa trên cơ sở sắc lệnh thành lập cơ quan thanh tra địa phương của Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 28/3/1956. Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước, ngày 27/12/1975, Quốc hội nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (khóa V) kỳ họp thứ 2 quyết nghị bỏ cấp khu trong hệ thống các đơn vị hành chính và quyết định hợp nhất tỉnh Cao Bằng và Lạng Sơn thành một tỉnh là Cao Lạng và 3 năm sau đó (1978), Quốc hội khóa VI (kỳ họp thứ 4) đã ban hành Nghị quyết chia tỉnh Cao Lạng thành 2 tỉnh Cao Bằng và Lạng Sơn. Cùng với đó, Thanh tra tỉnh cũng được thành lập với các tên gọi khác nhau như: Ủy ban Thanh tra tỉnh, Ủy ban Thanh tra Nhà nước tỉnh, Thanh tra tỉnh.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo và quan tâm sâu sát củaTỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, ngành Thanh tra Cao Bằng từng bước được củng cố, kiện toàn và phát triển, không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, góp phần không nhỏ vào sự phát triển của địa phương. Từ ngày mới thành lập, ngành thanh tra chỉ có 2 cán bộ, đến nay, Thanh tra tỉnh đã có 8 phòng trực thuộc với hơn 80 cán bộ, công chức, người lao động được đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác.

Các thế hệ cán bộ lãnh đạo, công chức ngành Thanh tra tỉnh đã phát huy truyền thống đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn thử thách, công tác chỉ đạo điều hành có nhiều đổi mới, chất lượng công tác thanh tra ngày càng được nâng lên, tích cực tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và PCTN, tiêu cực; đồng thời chủ động triển khai thực hiện chương trình kế hoạch công tác thanh tra hằng năm, các nhiệm vụ đột xuất khác và đã đạt được những kết quả quan trọng trong giai đoạn 2015 - 2025.

Trong công tác thanh tra, kiểm tra, toàn ngành Thanh tra tỉnh tổ chức triển khai 2.175 cuộc thanh tra, kiểm tra đối với 10.263 đối tượng. Trong đó có 646 cuộc thanh tra hành chính đối với 684 đối tượng và 1.529 cuộc thanh, kiểm tra chuyên ngành đối với 9.579 đối tượng. Qua thanh tra hành chính đã kiến nghị xử lý về kinh tế 44 tỷ đồng, trong đó kiến nghị thu hồi vào ngân sách Nhà nước 33,3 tỷ đồng, kiến nghị xử lý khác 10,7 tỷ đồng, kiến nghị xử lý đối với 284 tập thể và 94 cá nhân. Thanh, kiểm tra chuyên ngành đã kiến nghị xử lý hành chính và xử phạt vi phạm hành chính hơn 44 tỷ đồng đối với 1.919 tổ chức, cá nhân có vi phạm.

Đặc biệt, ngành Thanh tra tổ chức triển khai các cuộc thanh tra chuyên đề, diện rộng, bổ sung hằng năm do Thanh tra Chính phủ, Ban Chỉ đạo PCTN, tiêu cực tỉnh chỉ đạo như: thanh tra quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng; thanh tra chuyên đề trách nhiệm về thực hiện công vụ của cán bộ, công chức; thanh tra chuyên đề diện rộng việc sử dụng quỹ Bảo hiểm y tế, mua sắm trang thiết bị y tế và vật tư tiêu hao, đấu thầu thuốc chữa bệnh…

Đồng chí Nguyễn Thị Ánh Hồng, Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Chánh Thanh tra tỉnh phát biểu chỉ đạo tại Tọa đàm hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11/2025).

Thấm nhuần quan điểm của Đảng, Nhà nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo “lấy dân làm gốc”, ngành Thanh tra Cao Bằng chủ động tham mưu tổ chức tốt việc tiếp dân thường xuyên và tiếp dân định kỳ của lãnh đạo các cấp, các ngành. Trong 10 năm qua, đã tham mưu tiếp 26.893 lượt/27.460 người, tiếp 29 đoàn đông người. Tổng số đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh đã tiếp nhận là 23.357 đơn, qua xem xét có 22.070 đơn thư đủ điều kiện xử lý, có 1.287 đơn không đủ điều kiện xử lý. Tổ chức đối thoại, tuyên truyền, giải thích pháp luật đến người dân, góp phần ổn định tình hình an ninh trật tự tại cơ sở. Đặc biệt, trong những năm gần đây, tỷ lệ người khiếu nại, tố cáo rút đơn đạt kết quả cao.

Công tác PCTN, tiêu cực luôn được thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, hiệu quả. Ngành Thanh tra tỉnh tổ chức được 20.910 lớp tuyên truyền với 1.074.621 lượt cán bộ, công chức, viên chức, chiến sĩ, giáo viên, học viên, học sinh và nhân dân được phổ biến các văn bản pháp luật về PCTN, tiêu cực; xuất bản hơn 79.803 đầu sách, tài liệu về pháp luật PCTN, lãng phí, tiêu cực, tạo sự lan tỏa sâu rộng về phòng ngừa tham nhũng trong toàn xã hội…

Đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh ngày càng được nâng cao về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực công tác. Bên cạnh công tác chuyên môn, ngành Thanh tra tỉnh luôn quan tâm đến công tác xây dựng Đảng, xây dựng cơ quan trong sạch, vững mạnh, thực hiện tốt văn hóa công vụ, rèn luyện phẩm chất đạo đức, không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn. Các phong trào thi đua yêu nước, thi đua học tập và làm theo Bác luôn được phát động sâu rộng, mang lại hiệu quả thiết thực.

69 năm qua, ngành Thanh tra tỉnh đã khẳng định vai trò là cơ quan "tai mắt" tin cậy của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh nhà. Đồng thời, với những thành tích nổi bật, Thanh tra tỉnh đã được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba; Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen, nhiều năm liền được nhận Cờ thi đua xuất sắc của Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh cùng nhiều Bằng khen, giấy khen của các cấp, các ngành.

Với bản lĩnh chính trị vững vàng, với sự liêm chính và tinh thần tận tụy phục vụ nhân dân, ngành Thanh tra Cao Bằng nói riêng và ngành Thanh tra Việt Nam nói chung tiếp tục vững bước tiến lên, phát huy truyền thống vẻ vang, khẳng định vai trò nòng cốt trong việc giữ gìn kỷ cương, phép nước, là công cụ trọng yếu của Đảng, Chính phủ trong kiểm tra, kiểm soát quyền lực, PCTN, lãng phí, tiêu cực; góp phần vào sự nghiệp xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, nhân dân ngày càng hạnh phúc.

Nguyễn Thị Ánh Hồng, Tỉnh ủy viên, Chánh Thanh tra tỉnh