Ngành thuế 80 năm: Giữ vững trụ cột ngân sách, tiên phong đổi mới

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho tập thể Cục Thuế.

Sáng 9/9, tại Hà Nội, ngành thuế long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành thuế Việt Nam (10/9/1945-10/9/2025). Đây là một sự kiện đặc biệt không chỉ của ngành thuế mà còn của toàn ngành tài chính, khi nhìn lại hành trình tám thập kỷ đồng hành cùng đất nước.

Dấu ấn trụ cột ngân sách

Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Mai Xuân Thành – Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng Cục Thuế đã điểm lại quá trình 80 năm xây dựng và trưởng thành. Ngay từ ngày thành lập theo Sắc lệnh số 27 ngày 10/9/1945, ngành thuế đã được giao sứ mệnh cao cả: tạo nguồn lực tài chính cho Nhà nước non trẻ, nuôi quân, góp sức kháng chiến và khôi phục kinh tế sau chiến tranh. Trải qua từng giai đoạn lịch sử, vai trò ấy ngày càng được khẳng định.

Cục trưởng Mai Xuân Thành nhấn mạnh, dù trong thời kỳ chiến tranh bảo vệ tổ quốc trước kia hay khi đất nước đã được hòa bình ngày nay, ngành thuế vẫn luôn luôn vững vàng trong vai trò trụ cột ngân sách quốc gia. Ngành thuế luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, đó là bảo đảm thu ngân sách bền vững, giữ vững cân đối về tài chính-ngân sách, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội.

Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành phát biểu tại lễ kỷ niệm.

Tổng thu ngân sách nhà nước do ngành thuế quản lý liên tục tăng trưởng ấn tượng, từ 5,2 nghìn tỷ đồng năm 1990, đến nay đã vượt 1,7 triệu tỷ đồng và dự kiến sẽ vượt mốc trên 2 triệu tỷ đồng vào năm 2025. Cơ cấu thu chuyển biến tích cực, tỷ trọng thu nội địa tăng dần qua các năm, cho thấy sự phát triển bền vững từ nội lực nền kinh tế.

Một trong những dấu ấn nổi bật của ngành thuế là bước chuyển mình từ thủ công sang hiện đại hóa, đặc biệt trong 2 thập kỷ gần đây. Nếu trước kia phần lớn nghiệp vụ thuế thực hiện bằng hồ sơ giấy, thì nay toàn bộ hoạt động gần như đã số hóa. Tỷ lệ doanh nghiệp khai và nộp thuế điện tử đạt trên 99%, và 100% doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử. Gần 7 triệu người nộp thuế đã sử dụng ứng dụng eTax Mobile, giúp thao tác chỉ gói gọn trên chiếc điện thoại.

Không chỉ cung cấp dịch vụ, ngành thuế còn đi đầu trong kết nối, khai thác dữ liệu quốc gia theo Đề án 06. Việc định danh điện tử giúp làm sạch dữ liệu người nộp thuế, hỗ trợ cơ quan thuế quản lý minh bạch, đồng bộ, đồng thời tạo điều kiện cho người dân tiếp cận dịch vụ hành chính đơn giản, nhanh chóng hơn.

Đặc biệt, ngày 4/5/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 68/NQ-TW, theo đó từ ngày 1/1/2026 xóa bỏhoàn toàn thuế khoán đối với hộ kinh doanh để chuyển đồng bộ sang cơ chế tự khai, tự nộp. Đây là cuộc cách mạng sâu sắc của ngành thuế trên bước đường hiện đại hóa, cũng như tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng, thúc đẩy phát triển, đóng góp tích cực cho ngân sách nhà nước.

Thực hiện đồng thời Nghị quyết số 57/NQ-TW và Nghị quyết số 68/NQ-TW, ngành thuế đang nỗ lực từng ngày chuẩn bị để mang lại dịch vụ tốt nhất cho người dân và doanh nghiệp. Mới đây ngày 1/8/2025, Cục Thuế đã chính thức công bố Cổng thông tin thuế hỗ trợ doanh nhân và ban hành bộ 03 cuốn sổ tay thuế điện tử dành cho chủ doanh nghiệp, kế toán trưởng và hộ, cá nhân kinh doanh. Bộ sổ tay được tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ hỏi-đáp thông minh, giúp tra cứu và áp dụng chính sách và thủ tục hành chính thuế nhanh chóng, thuận tiện.

Ngành thuế đã nhất quán phương châm “lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ”, sự hài lòng của người nộp thuế là thước đo quan trọng đối với hiệu quả hoạt động: Công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế luôn được chú trọng thực hiện dưới nhiều hình thức đa dạng và các kênh thông tin phong phú, giúp người nộp thuế nắm bắt đầy đủ thông tin, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

Cải cách thủ tục hành chính là điểm sáng xuyên suốt. Từ 435 thủ tục hành chính thuế, đến nay chỉ còn 219 thủ tục, trong đó phần lớn đã được điện tử hóa. Cùng với đó, hệ thống đánh giá mức độ hài lòng của người nộp thuế được triển khai tự động, khách quan. Kết quả ban đầu cho thấy 93,9% phản hồi tích cực, minh chứng cho sự thay đổi căn bản từ tư duy “quản lý” sang “phục vụ”.

Ngành thuế cũng chú trọng công tác tuyên truyền, hỗ trợ, triển khai nhiều hình thức linh hoạt, đa kênh để kịp thời tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp và người dân. Đây chính là nền tảng củng cố niềm tin, tạo sự đồng thuận xã hội đối với chính sách thuế.

Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết số 39/NQ-TW (2015) về tinh giản biên chế và Nghị quyết số 18/NQ-TW (2017) về đổi mới tổ chức bộ máy, biên chế ngành thuế đã giảm hơn 28% trong giai đoạn 2015-2025. Dù số lượng giảm nhưng hiệu quả công việc tăng cao nhờ ứng dụng công nghệ, khẳng định tinh thần “ít nhưng tinh, gọn nhưng mạnh”.

Ghi nhận những đóng góp đó, Đảng, Nhà nước đã nhiều lần ghi nhận, tặng thưởng cao quý cho ngành thuế: Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huân chương Lao động các hạng…

Chuyển đổi số thành động lực then chốt

Phát biểu chỉ đạo, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng biểu dương những đóng góp quan trọng của ngành thuế và nhấn mạnh: “Đây chính là nguồn động viên to lớn, tiếp thêm sức mạnh để công chức thuế hôm nay tiếp bước truyền thống vẻ vang, vượt mọi khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đóng góp thiết thực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển bền vững của đất nước”.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại lễ kỷ niệm.

Bối cảnh mới đặt ra những đòi hỏi cao, cấp thiết đối với ngành thuế, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đề nghị ngành thuế tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm.

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách thuế, bảo đảm đồng bộ, minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện. Việc sửa đổi các luật thuế không chỉ nhằm huy động nguồn lực hợp lý cho ngân sách mà còn tạo môi trường thuận lợi, khuyến khích đổi mới sáng tạo và khắc phục điểm nghẽn thể chế.

Thứ hai, trong bối cảnh thương mại điện tử và kinh tế số phát triển mạnh, ngành thuế cần tăng cường quản lý, khai thác hiệu quả các nguồn thu tiềm năng, đồng thời xử lý nghiêm gian lận hóa đơn, gian lận hoàn thuế, đảm bảo công bằng, bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế.

Thứ ba, đẩy mạnh cải cách hành chính là yêu cầu xuyên suốt. Mục tiêu đặt ra là 100% thủ tục thuế được thực hiện trực tuyến, liên thông, toàn trình trên môi trường số. Điều này sẽ giảm tối đa thời gian, chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp và người dân, đồng thời nâng cao sự hài lòng và niềm tin vào cơ quan thuế.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đặc biệt nhấn mạnh nhiệm vụ xây dựng hệ thống công nghệ thông tin tập trung, dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống”, ứng dụng mạnh mẽ AI, Big Data, điện toán đám mây. Ngành thuế phải khẩn trương triển khai Dự án Tái thiết kế hệ thống công nghệ thông tin toàn ngành, qua đó tăng khả năng quản lý, giám sát, phân tích rủi ro theo thời gian thực, phục vụ tốt nhất người nộp thuế.

Cũng tại buổi lễ, thay mặt Đảng và Nhà nước, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho tập thể Cục Thuế; trao Huân chương Lao động hạng Ba cho Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành; và trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho 5 tập thể thuộc Cục Thuế (Bộ Tài chính) vì có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, tăng cường tiềm lực tài chính quốc gia; vinh danh các tập thể: Văn phòng; Ban Công nghệ, chuyển đổi số và tự động hóa; Ban Kiểm tra; Ban Nghiệp vụ thuế; Chi cục Thuế Doanh nghiệp lớn.

TÔ HÀ - MINH PHƯƠNG