Ngành Tư pháp Thái Nguyên: Từ trách nhiệm đến lợi ích cộng đồng - Kỳ 2: Tạo điểm tựa cho sự phát triển

Cấp phát tờ rơi, tờ gấp pháp luật cho người dân tại các buổi truyền thông về trợ giúp pháp lý và tư vấn pháp luật tại cơ sở.

Góp phần cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh

Mặc dù không quản lý hoạt động của doanh nghiệp nhưng với chức năng, nhiệm vụ của mình, ngành Tư pháp Thái Nguyên luôn quan tâm, hỗ trợ, xây dựng hành lang pháp lý cho các doanh nghiệp hoạt động đảm bảo theo đúng quy định pháp luật. Hằng năm, Sở Tư pháp chủ động tổ chức triển khai thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh về chương trình hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tỉnh Thái Nguyên giai đoạn năm 2021 - 2025.

Đây là một nhiệm vụ rất nặng nề, đòi hỏi nghiên cứu chuyên sâu và có sự phối hợp với nhiều cơ quan trong công tác tham mưu; phát sinh trách nhiệm lớn của ngành, qua đó đã góp phần đảm bảo hỗ trợ các doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ, thực hiện đúng quy định của pháp luật về đầu tư và các quy định pháp luật khác có liên quan.

Song song với đó, ngành Tư pháp tỉnh đã chủ động rà soát, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, cắt giảm những chi phí không cần thiết cho doanh nghiệp. Điều này không chỉ giảm gánh nặng cho hoạt động sản xuất kinh doanh mà còn đảm bảo tính công bằng, minh bạch đối với các doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, để kịp thời thông tin văn bản pháp luật đến các doanh nghiệp, Sở Tư pháp đã tham mưu xây dựng “Thông tin pháp luật và Doanh nghiệp”; phát hành các tin, bài trên chuyên mục Hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp trên Trang thông tin điện tử của sở nhằm thông tin những nội dung cơ bản về tình hình kinh tế xã hội, các văn bản chỉ đạo, điều hành, văn bản quy phạm pháp luật của Trung ương và địa phương mới ban hành liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp.

Ông Trần Việt Dũng, Phó Giám đốc Sở Tư pháp khẳng định: Chúng tôi luôn nỗ lực để thông tin pháp lý được cung cấp kịp thời, chính xác cho doanh nghiệp, cùng với việc tư vấn, giải đáp vướng mắc về các quy định, thủ tục hành chính. Mục tiêu là giúp các nhà đầu tư an tâm và dễ dàng hơn khi đầu tư, hoạt động tại Thái Nguyên.

Nhìn thẳng những “điểm nghẽn”

Tuy đã đạt được những thành tích đáng ghi nhận, nhưng ngành Tư pháp Thái Nguyên cũng thẳng thắn chỉ ra những “điểm nghẽn”, từ đó chỉ ra giải pháp cũng như kiến nghị đề xuất với cấp trên. Đó là việc chậm trễ trong xây dựng và ban hành các văn bản pháp luật. Nhiều cơ quan chuyên môn thuộc UBND các cấp chưa chủ động đề xuất, dẫn đến các quy định quan trọng chưa được ban hành hoặc sửa đổi kịp thời, gây ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Lãnh đạo Sở Tư pháp trao Giấy chứng nhận và giải thưởng cho các cá nhân đạt giải Cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu Luật Đất đai năm 2024” trên địa bàn tỉnh tại Lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2024.

Một hạn chế khác khiến các hoạt động của ngành Tư pháp gặp nhiều khó khăn là nguồn nhân lực. Hiện nay, Sở Tư pháp được giao tổng số 73 biên chế nhưng số lượng đầu việc về hành chính và sự nghiệp lớn như: thẩm định văn bản quy phạm pháp luật; phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL); hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp; trợ giúp pháp lý, công chứng, theo dõi thi hành pháp luật… chưa kể thực hiện các nhiệm vụ đột xuất do UBND tỉnh giao.

Do vậy, hầu hết các cán bộ, công chức, viên chức của Sở Tư pháp đều kiêm nhiều việc và luôn trong tình trạng quá tải. Điều này cũng phần nào ảnh hưởng đến hiệu quả trong một số hoạt động. Ngay như hiện nay, 100% đội ngũ báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh và cấp huyện đều là báo cáo viên kiêm nhiệm dẫn tới thiếu thời gian đầu tư, nghiên cứu tổ chức thực hiện nhiệm vụ. Hình thức PBGDPL của nhiều cơ quan, đơn vị còn đơn điệu chủ yếu là lồng ghép trong hoạt động chuyên môn, sinh hoạt chi bộ, họp giao ban...

Bên cạnh đó, ngành cũng gặp phải khó khăn khách quan trong quá trình số hóa hộ tịch. Hạn chế này do phần mềm hộ tịch và hệ thống thông tin quản lý hộ tịch của Bộ Tư pháp thường bị lỗi, làm gián đoạn việc nhập liệu và xử lý nghiệp vụ, trong khi dữ liệu cũ cần rà soát, bổ sung rất nhiều. Nhiều sổ hộ tịch cũ bị thiếu hoặc không chính xác thông tin, không đảm bảo yêu cầu số hóa.

Trước khó khăn này, ngành Tư pháp Thái Nguyên đề nghị Bộ Công an phối hợp với Bộ Tư pháp để nâng cấp hệ thống liên thông, giải quyết tình trạng chậm cấp mã định danh, cải thiện phần mềm hộ tịch và Hệ thống thông tin quản lý hộ tịch để đảm bảo hoạt động thông suốt và hiệu quả.

Giải pháp vì sự phát triển bền vững

Trước một số khó khăn như đã nêu, đồng thời đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của cải cách tư pháp và sự phát triển của tỉnh, ngành Tư pháp Thái Nguyên xác định công tác xây dựng đội ngũ cán bộ là giải pháp then chốt. Về nội dung này, những năm qua, ngành Tư pháp đã chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị cho cán bộ tư pháp; xây dựng và triển khai thực hiện Đề án vị trí việc làm kịp thời, đúng quy định hiện hành…

Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh (Sở Tư pháp) tổ chức truyền thông về trợ giúp pháp lý và tư vấn pháp luật tại cơ sở.

Tuy nhiên trong thời gian tới, trước yêu cầu sắp xếp, tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính, ngành Tư pháp Thái Nguyên sẽ đảm nhận khối lượng công việc và trọng trách nặng nề. Do vậy, ngành Tư pháp Thái Nguyên cần xác định nhiệm vụ trọng tâm là tiếp tục sắp xếp, kiện toàn bộ máy nhân lực theo hướng tinh gọn, hiệu năng, hiệu quả. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong triển khai công tác tư pháp.

Về chuyên môn, Sở Tư pháp tập trung thực hiện công tác xây dựng, kiểm tra, rà soát hệ thống hóa QPQPPL. Tích cực tham mưu cho UBND tỉnh để chỉ đạo việc tăng trách nhiệm và tính chủ động của các cơ quan chuyên môn trong việc đề xuất, xây dựng các cơ chế, chính sách, văn bản pháp luật. Thường xuyên rà soát, đánh giá để kịp thời sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ các văn bản không còn phù hợp.

Trước khó khăn hiện nay, ngành Tư pháp có thể đề xuất bổ sung nguồn lực cho công tác PBGDPL cũng như các lĩnh vực khác; xây dựng cơ chế hỗ trợ đặc thù, phù hợp, khuyến khích tạo điều kiện cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật kiêm nhiệm để họ đầu tư thời gian, nghiên cứu chuyên sâu hơn.

Trong công tác PBGDPL, bên cạnh tổ chức các hoạt động chuyên biệt, hấp dẫn cần có nhiều hình thức đa dạng, phù hợp với từng đối tượng. Đặc biệt, tại các khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, cần có cách tiếp cận linh hoạt, phù hợp với đặc thù mỗi địa phương. Có thể tổ chức các buổi PBGDPL, trợ giúp pháp lý kết hợp với các hoạt động cộng đồng, lồng ghép vào các chương trình hỗ trợ sinh kế để thu hút người dân.

Về hoạt động hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, bên cạnh việc huy động thêm nhân lực, ngành Tư pháp nên chủ động tăng cường phối hợp giữa các sở, ban, ngành, các hiệp hội doanh nghiệp để tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ pháp lý trực tiếp, trực tuyến giúp họ nắm vững và tuân thủ pháp luật.

Bên cạnh đó, việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt động quản lý, điều hành của đơn vị là không thể coi nhẹ, nhất là trong thời kỳ chuyển đổi số đang diễn ra nhanh, mạnh như hiện nay. Sở Tư pháp tiếp tục chú trọng siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, công vụ, xây dựng nhiều tấm gương điển hình về người cán bộ tư pháp tận tâm vì công việc tạo thành hình ảnh đẹp trong lòng dân. Hy vọng rằng, với vai trò, chức năng của mình, ngành Tư pháp sẽ không ngừng nỗ lực, góp phần vào sự phát triển nhanh và bền vững của tỉnh Thái Nguyên trong kỷ nguyên vươn mình của đất nước.

Hoàng Hải