Ngành vật liệu xây dựng hướng tới sản xuất xanh và phát thải ròng bằng '0'

Ngành VLXD được xác định là một trong những lĩnh vực then chốt trong lộ trình chuyển đổi xanh và giảm phát thải khí nhà kính quốc gia

Trụ cột giảm carbon của ngành vật liệu

Trong bối cảnh ngành xây dựng toàn cầu chiếm gần 39% lượng phát thải CO2, Việt Nam đang đặt mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính theo theo Quyết định số 1266/QĐ-TTg ngày 18/8/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển VLXD Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, định hướng đến năm 2050, ngành VLXD được xác định là một trong những lĩnh vực then chốt trong lộ trình chuyển đổi xanh và giảm phát thải khí nhà kính quốc gia, hướng tới các sản phẩm xanh và quy trình sản xuất bền vững.

Ông Nguyễn Công Bảo - Giám đốc Điều hành tại Công ty CP Xi măng Fico-YTL (Fico-YTL) cho biết, doanh nghiệp đã xác định nghiên cứu và phát triển xi măng phát thải carbon thấp kết hợp đồng xử lý chất thải là trụ cột chiến lược trong hành trình giảm phát thải của ngành xi măng Việt Nam.

Theo thống kê, hơn 85% lượng CO2 trong sản xuất xi măng phát sinh từ quá trình nung luyện clinker và đốt nhiên liệu hóa thạch. Fico-YTL đã triển khai đồng bộ các giải pháp: tối ưu hiệu suất năng lượng, tái sử dụng nhiệt thải, thay thế nguyên - nhiên liệu truyền thống bằng tro bay, xỉ và phụ gia khoáng, đồng thời ứng dụng chuyển đổi số và tự động hóa trong sản xuất.

Đáng chú ý, dòng sản phẩm ECOCem - xi măng phát thải carbon thấp do Fico-YTL nghiên cứu và phát triển - giúp giảm từ 30% đến 70% lượng phát thải CO2 so với xi măng Portland truyền thống, đồng thời đáp ứng tiêu chuẩn TCVN, ASTM và đạt cấp Nhãn Xanh cao nhất của Hội đồng Công trình Xanh Singapore (SGBC). Sản phẩm này không chỉ sử dụng ít tài nguyên thiên nhiên hơn mà còn góp phần thúc đẩy công trình xanh tại Việt Nam.

Cùng với đó, Fico-YTL còn tiên phong đồng xử lý rác công nghiệp, rác nguy hại và bao bì thuốc bảo vệ thực vật, với tổng khối lượng xử lý năm 2024 đạt gần 40.000 tấn, đồng thời tận dụng hơn 360.000 tấn tro bay và xỉ làm nguyên liệu sản xuất. Nhờ vậy, lượng phát thải ròng của Fico-YTL đã giảm xuống 452 kg CO2/tấn xi măng, thấp hơn đáng kể so với trung bình ngành.

Ông Nguyễn Công Bảo nhấn mạnh, để thúc đẩy sản xuất xanh, cần sớm ban hành tiêu chuẩn công trình xanh quốc gia bắt buộc, đồng thời yêu cầu báo cáo phát thải hàng năm đối với các ngành VLXD trọng điểm như xi măng và thép.

Đồng thời, đại diện Fico-YTL đề xuất cần sớm ban hành Tiêu chuẩn Công trình Xanh quốc gia và cơ chế quản lý phát thải trong ngành VLXD. Trước hết, việc ban hành Tiêu chuẩn Công trình Xanh quốc gia cần được triển khai sớm, coi đây là lộ trình bắt buộc trong tiến trình chuyển đổi xanh của ngành Xây dựng, đặc biệt với các công trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước và nhà ở dân dụng.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp kiến nghị cơ quan quản lý thiết lập cơ chế báo cáo phát thải khí nhà kính hằng năm, đồng thời phân bổ hạn ngạch phát thải cho các ngành VLXD trọng yếu như xi măng, thép, nhằm bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả trong kiểm soát phát thải.

"Cần quy hoạch và cân đối cung - cầu xi măng trên phạm vi toàn quốc, hướng đến cơ cấu ngành phát triển bền vững, tránh tình trạng dư thừa công suất, bảo đảm mục tiêu giảm phát thải và phát triển xanh cho toàn ngành" - ông Nguyễn Công Bảo nhấn mạnh.

Ông Supakit Phucharohensilp - Giám đốc điều hành Khối sản xuất xi măng SCG Việt Nam chia sẻ, doanh nghiệp đã áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn và các công nghệ sản xuất tiên tiến để giảm phát thải CO2, tiết kiệm năng lượng và tái sử dụng chất thải trong quá trình sản xuất xi măng. Đồng thời, SCG còn giới thiệu nhiều dòng sản phẩm VLXD xanh như xi măng ít clinker, gạch nhẹ, tấm cách nhiệt và giải pháp 3D hiện đại giúp tăng hiệu quả năng lượng cho công trình.

Hướng tới tương lai bền vững, SCG cam kết tiếp tục đồng hành cùng ngành Xây dựng Việt Nam trong hành trình chuyển đổi xanh, đóng góp vào mục tiêu quốc gia về phát triển VLXD xanh và công trình phát thải thấp.

Chia sẻ định hướng phát triển bền vững của tập đoàn sơn và chất phủ hàng đầu thế giới, hướng tới mục tiêu giảm 50% phát thải carbon trong toàn chuỗi giá trị đến năm 2030, ông Trương Tự Cường - đại diện Akzo Nobel Việt Nam cho biết, các dòng sản phẩm Dulux Professional với công nghệ KeepCool, EasyClean và Hybrid Mineral giúp giảm hấp thụ nhiệt, tiết kiệm năng lượng và tăng độ bền cho bề mặt công trình. Bên cạnh đó, dòng Dulux Aquatech mới giúp tiết kiệm đến 77% lượng vật liệu sử dụng, rút ngắn thời gian thi công và giảm phát thải trong quá trình sản xuất.

Với cam kết “Hợp tác vì tương lai bền vững”, Akzo Nobel không chỉ mang đến giải pháp sơn thân thiện môi trường mà còn hỗ trợ cộng đồng địa phương thông qua đào tạo nghề sơn và các chương trình giáo dục, góp phần lan tỏa giá trị xanh cho ngành Xây dựng Việt Nam.

Chính sách đồng bộ thúc đẩy

Ông Lê Hữu Sang - Giám đốc Hỗ trợ vận hành Toàn cầu, ngành Fiber Cement Saint - Gobain, cho rằng: “Vòng đời sử dụng là giai đoạn tiêu hao năng lượng lớn nhất, cũng là lúc vật liệu thể hiện giá trị thực”. Saint-Gobain hiện đầu tư mạnh cho R&D, phát triển các dòng vật liệu nhẹ, hiệu suất cao như thạch cao, kính tiết kiệm năng lượng, hệ tường - trần cách nhiệt, hướng đến trung hòa carbon và công trình xanh.

Ông Trương Tự Cường - Trưởng bộ phận Học viện Đào tạo Dulux và Phát triển bền vững, Akzo Nobel nhấn mạnh vai trò của sơn và chất phủ trong việc kéo dài tuổi thọ vật liệu, giảm phát thải tới 20% trong suốt vòng đời công trình. Doanh nghiệp đang đẩy mạnh các giải pháp sơn xanh, tiết kiệm năng lượng, thân thiện môi trường, góp phần giảm phát thải trong giai đoạn vận hành.

Trong khi đó, ông Nguyễn Công Bảo - đại diện Fico-YTL, lại nhấn mạnh đến vấn đề nhãn xanh ECOCem là bước tiến trong chiến lược phát triển xi măng carbon thấp, ứng dụng công nghệ đồng xử lý và nguyên liệu thay thế. Đây là hai trụ cột giúp giảm phát thải CO₂ hiệu quả ngay từ khâu sản xuất.

Đại diện Eurowindow - ông Trịnh Ngọc Mẫn cho rằng, các giải pháp cửa và kính tiết kiệm năng lượng giúp tối ưu hiệu quả vận hành, giảm rác thải xây dựng và hỗ trợ kinh tế tuần hoàn với vật liệu tái chế từ nhôm, kính, gỗ - gần như 100%.

Ông Supakit Phucharoensilp (SCG) tập trung vào việc tích hợp ESG trong toàn bộ chuỗi cung ứng, từ ngói bê tông, xi măng đến vật liệu tái chế, đây là hướng đi giúp doanh nghiệp đạt mục tiêu Net Zero vào năm 2050, đồng thời mở rộng các sản phẩm đạt chuẩn xanh tại Việt Nam.

Chuyển đổi sang mô hình xây dựng công nghiệp hóa là yếu tố then chốt giúp tiết kiệm năng lượng và vật liệu. Các chuyên gia, doanh nghiệp đều thống nhất rằng, cùng với hành lang pháp lý phù hợp, việc nhân rộng các mô hình công trình xanh, phát triển sản phẩm vật liệu có chứng nhận môi trường, và chuyển giao công nghệ sạch sẽ là nền tảng quan trọng giúp Việt Nam đạt được cam kết Net Zero vào năm 2050.

Thành Luân