Ngày đầu nghỉ lễ, cả làng cùng du khách nhảy xuống đầm lầy chụp cá, tôm

Lễ hội “phá Trằm” Trà Lộc năm 2024 do Ban điều hành Làng Văn hóa Trà Lộc, Quảng Trị tổ chức. Ngày từ sáng, du khách từ khắp nơi đổ về Trà Lộc càng lúc càng đông, lên đến hàng nghìn người.

Sau tiếng trống khai hội của người đứng đầu làng Trà Lộc, hàng trăm người dân mang theo các ngư cụ như: nơm, rớ, lưới, vợt, rổ, rá, oi… lội xuống bùn ra giữa hồ để bắt cá. Hoạt động này không chỉ thu hút thanh niên mà người già, trẻ em và phụ nữ cũng hào hứng tham gia.

Người tham gia lễ hội “Phá trằm” không quan trọng việc bắt được cá hay không, mà chủ yếu tham gia để lấy hên, cầu may mắn.

“Phá trằm” là lễ hội có lịch sử khoảng hơn 300 năm trước. Đây được xem là ngày hội thuần nông của những người nông dân quanh năm chân lấm tay bùn. Đây là ngày hội diễn ra một lần duy nhất trong năm và trước khi tổ chức, nước ở trong trằm sẽ được xả cạn. Đồng thời, thông tin “phá trằm” sẽ được thông báo rộng rãi cho mọi người được biết để tham gia.

Trước đây, sau mỗi đợt thu hoạch lúa vụ hè thu, bà con thường xả hết nước trong trằm để bắt cá làm thực phẩm. Đồng thời, việc xả nước bắt cá nhằm giúp làm sạch lòng hồ, thay thế nguồn nước mới, cải tạo cảnh quan.

Về sau, việc làm này trở thành thông lệ truyền thống và được địa phương quan tâm tổ chức thành lễ hội. Nét độc đáo của lễ hội “Phá trằm” là người tham gia chỉ được phép bắt cá bằng các ngư cụ với phương pháp thủ công, không được sử dụng điện hoặc các phương pháp đánh bắt tận diệt. Quá trình “phá trằm” nếu ai bắt được cá lớn, phải hô lên thật to để động viên và tạo phong trào cho những người khác.

Trằm Trà Lộc là một khu đầm lầy ngập nước rộng khoảng 10 ha, xung quanh là rừng nguyên sinh và thảm thực vật rộng chừng 100 ha. Theo cách gọi của người dân địa phương, “trằm” là bàu nước, hay còn có tên là bàu Giàng. Trằm tọa lạc giữa vùng tiếp giáp đồi cát và vùng đồng bằng ruộng trũng.

Đây là nơi hội tụ các mạch luồng, mạch nước từ trong những cồn cát tiết ra, dẫn về theo vô số các lạch nhỏ, nhiều cá, đặc biệt cá lóc, rô, diếc… Lễ hội “Phá trằm” là hoạt động truyền thống của làng Trà Lộc đã có từ hàng trăm năm trước. Lễ hội được tổ chức vào trung tuần tháng 8 âm lịch hằng năm nhằm xả nước trong hồ để bắt cá sau khi dân làng đã thu hoạch vụ lúa hè thu.

Ai cũng có thể tham gia, không kể người già, trẻ nhỏ, phụ nữ. Người tham gia chỉ được bắt cá bằng tay với dụng cụ thô sơ, gặp cá to thì có thể mang về, còn cá nhỏ thì phải thả lại trằm.

Dù người dân, du khách tham gia ngày hội rất đông nhưng công tác đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông trong khu vực được đảm bảo tốt.

Người tham gia chỉ được phép bắt cá bằng các ngư cụ với phương pháp thủ công, không được sử dụng điện hoặc các phương pháp đánh bắt tận diệt.

Mỗi năm hoạt động này chỉ diễn ra đúng một lần sau khi thu hoạch xong vụ lúa Hè thu. Đây không chỉ là dịp tạo không khí phấn khởi, vui tươi, gắn kết tình làng nghĩa xóm, cố kết cộng đồng mà còn là dịp để người dân kết hợp làm vệ sinh lòng hồ, thay thế nguồn nước mới sạch sẽ hơn, làm cho môi trường được cải thiện, đồng thời thu hút du khách gần xa đến tham quan.

Trằm Trà Lộc là một khu đầm lầy ngập nước rộng khoảng 10 ha, xung quanh là rừng nguyên sinh và thảm thực vật rộng chừng 100 ha.

Quá trình “phá trằm” nếu ai bắt được cá lớn, phải hô lên thật to để động viên và tạo phong trào cho những người khác

Thanh Hoàng