Ngày Quốc tế vui chơi 11-6: Quyền được vui chơi trong an toàn của trẻ em
Ngày Quốc tế vui chơi 11-6 là một thông điệp hưởng ứng quyền được vui chơi của trẻ em; đây là quyền cơ bản đã được công nhận trong Công ước của Liên Hợp Quốc về Quyền trẻ em và Luật Trẻ em của Việt Nam.
Năm 2024, theo đề xuất của Việt Nam và được 138 quốc gia đồng bảo trợ, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc công nhận ngày 11-6 hằng năm là Ngày Quốc tế Vui chơi (International Day of Play). Ngày này khẳng định một lần nữa một quyền cơ bản của trẻ em, đó là quyền được vui chơi.
Điều 31 Công ước Liên Hợp Quốc về Quyền Trẻ em (UNCRC) đã quy định rằng trẻ em có quyền được nghỉ ngơi và vui chơi, tham gia các hoạt động giải trí và văn hóa phù hợp với lứa tuổi. Luật Trẻ em 2016 cũng quy định trẻ em có quyền được vui chơi, giải trí; được bình đẳng về cơ hội tham gia các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao, du lịch phù hợp với độ tuổi.
Trẻ được chơi tự do, đa dạng và an toàn có khả năng học tốt hơn, ít căng thẳng hơn, và phát triển toàn diện hơn. Ảnh: AI
Để đảm bảo cho sự phát triển toàn diện của trẻ, bên cạnh việc được dạy để thành công thì trẻ em cũng cần được chơi để trưởng thành. Vui chơi là cách trẻ em học cách chia sẻ và hợp tác, rèn luyện tư duy sáng tạo và giải quyết vấn đề, khám phá cảm xúc, giới hạn bản thân và thế giới xung quanh.
Đầu tư cho trẻ vui chơi chính là đầu tư vào chất lượng con người. Nhiều nghiên cứu giáo dục đã chứng minh: trẻ được chơi tự do, đa dạng và an toàn có khả năng học tốt hơn, ít căng thẳng hơn, và phát triển toàn diện hơn.
Ý nghĩa của ngày Quốc tế vui chơi 11-6
- Công nhận vai trò thiết yếu của vui chơi đối với sự phát triển của trẻ em.
- Thúc đẩy bình đẳng trong cơ hội vui chơi của tất cả trẻ em trên thế giới.
- Nhấn mạnh vui chơi là quyền cơ bản của trẻ em, không phải đặc quyền.
- Kêu gọi đầu tư vào chính sách, không gian và thời gian cho trẻ em.
Bên cạnh “trẻ có được vui chơi không?”, còn là vấn đề “Trẻ có được vui chơi trong an toàn không?”
Xã hội càng hiện đại, quyền được vui chơi của trẻ em càng bị thách thức bởi nỗi sợ bị bắt cóc, lạm dụng, lợi dụng và tổn thương.
Những năm qua, thực tế cho thấy nhiều trẻ em bị dụ dỗ qua mạng xã hội; trẻ em bị bắt cóc, lợi dụng tại các khu vui chơi công cộng; trẻ em bị bạo hành trong cơ sở bảo trợ trá hình; trẻ em bị lợi dụng niềm tin để lừa đưa đi nơi khác, lừa đưa ra nước ngoài phục vụ cho những mục đích bất nhân của kẻ xấu…
Trong nỗi bất an đó, nhiều cha mẹ đã chọn giải pháp phòng vệ dễ dàng là “đóng cửa": giữ trẻ ở nhà, hạn chế tiếp xúc xã hội với cảnh báo “đừng ra ngoài”, “đừng tin ai”, “ở nhà cho an toàn”. Sự lo lắng của phụ huynh là chính đáng khi thực tế đã cho thấy một đứa trẻ có thể biến mất chỉ sau vài phút rời tầm mắt.
Tuy nhiên, quanh quẩn trong nhà, trẻ dễ sa vào điện thoại và các trò chơi qua màn hình. Đây lại là một cái bẫy khác, trẻ tuy an toàn về thân thể, nhưng thiếu hụt kỹ năng xã hội, khả năng tự vệ và đối mặt với nhiều nguy cơ.
Báo chí hôm qua đăng thông tin “Chơi game thâu đêm, nam sinh ở Đồng Nai nguy kịch vì loét dạ dày biến chứng”. Chàng trai 19 tuổi nghiện game từ nhỏ, thường xuyên thức khuya, nghiện điện thoại và chơi game nhiều giờ mỗi ngày, ăn uống thất thường… Đọc nội dung này, người ta như thấy một tuổi thơ lặng lẽ của chàng trai hiện ra, với chỉ duy nhất một chữ game, mà vắng bóng hoàn toàn một sự kết nối với thế giới thực.
Cũng trong chiều qua, nam sinh 15 tuổi (ở huyện Thanh Trì, Hà Nội) mất liên lạc suốt hai ngày qua đã được tìm thấy an toàn. Cậu bé bỏ nhà đi vì một lời nói trái ý của cha; ngủ qua đêm trong các quán game hoạt động 24/24 giờ, tin rằng đó là nơi trú ngụ an toàn. Đến khi hết tiền, em lang thang, vật vờ trên vỉa hè thì may mắn được người thân phát hiện và đưa về.
Câu chuyện là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ đến các bậc cha mẹ về sự cần thiết của việc thấu hiểu, kiên nhẫn và đồng hành cùng con cái trong những giai đoạn trưởng thành đầy biến động.
Trong điều kiện xã hội phức tạp, việc tạo cho trẻ sự tự tin, tò mò và kết nối với thế giới xung quanh đã trở thành thách thức đối với người lớn. Quyền vui chơi an toàn của trẻ em chính là trách nhiệm của toàn xã hội. Trong đó, gia đình là nơi giáo dục kỹ năng phòng vệ cá nhân, trẻ cần được dạy cách phân biệt người lạ - người quen, biết kêu cứu, biết từ chối.
Cộng đồng và chính quyền cần bảo vệ không gian chơi công cộng. Khu vui chơi phải có ánh sáng, bảo vệ, camera, biển báo rõ ràng. Các địa phương cần kiểm tra, rà soát những nơi trá hình: nhóm trẻ, cơ sở bảo trợ, trung tâm giáo dục không phép. Truyền thông cần phân tích rõ các vụ việc để người dân học được cách phòng ngừa…
Hãy chơi cùng trẻ và lắng nghe tiếng cười của trẻ, thay vì chỉ ghi nhớ thành tích. Hãy để trẻ được sai lầm và học lại…
Mai này, chân trời rộng mở không phải chỉ đến những đứa trẻ học giỏi nhất, mà còn đến với những đứa trẻ được sống trọn vẹn tuổi thơ nhất.
