Ngày Việt Nam ở nước ngoài - 'Cây cầu' tăng cường giao lưu văn hóa

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh, “Trong công cuộc kiến thiết nước nhà có bốn vấn đề cùng phải chú ý đến và phải coi là quan trọng ngang nhau: chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa". Người luôn nhắc nhở, “Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận, anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy", chính vì vậy, mỗi cán bộ làm công tác văn hóa phải hết sức quan tâm và dành nhiều thời gian, tâm huyết để xây dựng nền văn hóa của dân tộc.

Kế thừa và phát huy những tư tưởng đó, từ trong kháng chiến đến thời kỳ đổi mới, xây dựng chủ nghĩa xã hội, trong quá trình lãnh đạo chỉ đạo Đảng ta luôn quan tâm, chú trọng, đề cao vai trò và sức mạnh to lớn của văn hóa, coi đây là nền tảng tinh thần, mục tiêu, động lực và nguồn lực cho đất nước phát triển bền vững.

Ngay từ Đại hội VI của Đảng, năm 1986, các Văn kiện của Đảng luôn coi văn hóa có vị trí quan trọng và thường xuyên được bổ sung những tư tưởng mới để làm giàu thêm nhận thức về lĩnh vực nóng của đời sống xã hội.

Tại Đại hội lần thứ VII, trong cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội đã xác định, nền văn hóa tiên tiến và đậm đà bản sắc dân tộc là một trong 6 đặt trung cơ bản của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

Nghị quyết TW 5, khóa VIII về "Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc" đã khẳng định, văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là động lực của sự phát triển kinh tế-xã hội...

Lần đầu tiên, tại Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 9, khóa XI, Đảng đã cụ thể và nhấn mạnh vai trò to lớn của văn hóa “là sức mạnh nội sinh quan trọng đảm bảo sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc”, cùng quan điểm chỉ đạo “văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội.”

Văn kiện Đại hội XII của Đảng đã nhấn mạnh: “Xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học. Văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Và trong văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII tiếp tục khẳng định, “Phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Tăng đầu tư cho phát triển sự nghiệp văn hóa...".

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm, khâu đột phá chiến lược của Đại hội Đảng lần thứ XIII là: “Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hội nhập quốc tế; có chính sách cụ thể phát triển văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số; thực hiện tốt chính sách xã hội, bảo đảm an ninh xã hội, an ninh con người, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong quản lý phát triển xã hội, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống và chỉ số hạnh phúc của con người Việt Nam”.

Đảng cũng xác định, văn hóa-xã hội là một trong những lợi ích quốc gia-dân tộc cần được đảm bảo đảm cao nhất trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi.

Phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước, thực hiện các Nghị quyết, văn kiện của các kỳ Đại hội của Đảng, thời gian qua, công tác đối ngoại, trong đó có ngoại giao văn hóa được triển khai bài bản, rộng rãi cả trong và ngoài nước.

Ngoại giao văn hóa - 1 trong 3 thành tố của nền ngoại giao toàn diện đã hết sức nỗ lực để văn hóa Việt Nam phát huy tối đa sức mạnh, góp phần lan tỏa những giá trị tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, hỗ trợ thúc đẩy kinh tế - thương mại - đầu tư, trở thành nguồn sức mạnh mềm củng cố vị thế, uy tín của đất nước.

Ở trong nước, đó là việc tổ chức hàng loạt các sự kiện quốc tế như các lễ hội văn hóa, hội chợ quảng bá du lịch, giới thiệu sản phẩm…

Ở nước ngoài, tất cả Cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam đã phối hợp với các đơn vị trong nước cũng như chính quyền, người dân sở tại tổ chức nhiều hoạt động văn hóa với nội dung, hình thức đa dạng, sáng tạo.

Có thể nhắc tới các hoạt động nổi bật như giới thiệu, quảng bá đất nước, con người Việt Nam thông qua việc vinh danh các danh nhân, trong đó đặc biệt là vinh danh Chủ tịch Hồ Chí Minh, các chương trình Tuần/Ngày Việt Nam tại nước ngoài, phổ biến tiếng Việt, hàng loạt sự kiện về các lĩnh vực âm nhạc, hội họa, phim ảnh, thời trang, thể thao, ẩm thực…

Ngày Việt Nam ở nước ngoài là chương trình quảng bá quốc gia tổng hợp do Bộ Ngoại giao chủ trì thực hiện hằng năm theo Quy chế tổ chức Ngày Việt Nam ở nước ngoài được Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 2/4//2010.

Chương trình đã nhận được sự hưởng ứng, tham gia đóng góp của nhiều Bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp trên cả nước.

Gần đây nhất, do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, phát huy vai trò tiên phong trong thích ứng, đổi mới sáng tạo, Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO (Bộ Ngoại giao) phối hợp với các cơ quan đại diện Việt Nam tại Thụy Sỹ, Đại sứ quán Thụy Sỹ tại Việt Nam cùng các đơn vị liên quan tổ chức chương trình Ngày Việt Nam tại Thụy Sỹ 2021, vào chiều 9/10.

Đây là sự kiện Ngày Việt Nam ở nước ngoài lần thứ 16 được tổ chức trong bối cảnh hết sức đặc biệt, khi lần đầu tiên được tổ chức trực tuyến. Thụy Sỹ cũng là quốc gia lần thứ hai tổ chức Ngày Việt Nam ở nước ngoài (lần đầu tiên là vào năm 2016).

Nhân dịp này, Báo Thế giới và Việt Nam điểm lại 16 lần Ngày Việt Nam ở nước ngoài đã được tổ chức thành công tại 15 quốc gia trong 10 năm qua.

Các chương trình này không chỉ góp phần quảng bá rộng rãi vẻ đẹp và sức sống của đất nước, con người và văn hóa Việt Nam tới công chúng quốc tế, mà còn đóng góp vào việc tăng cường sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau, đưa quan hệ giữa Việt Nam với các quốc gia cùng phối hợp tổ chức hoạt động đi vào chiều sâu và phát triển bền vững.

Tháng 12/2012 - Ngày Việt Nam tại Hàn Quốc

Ngày Việt Nam tại Hàn Quốc với nhiều hoạt động quảng bá đất nước, con người Việt Nam, tháng 12/2012. (Nguồn: Bộ Ngoại giao)

Tháng 12/2012, trong khuôn khổ chuyến thăm Hàn Quốc của Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, nhân dịp kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước và “Năm Hữu nghị Việt-Hàn”, Bộ Ngoại giao tổ chức “Ngày Việt Nam tại Hàn Quốc 2012” tại thủ đô Seoul.

Chương trình diễn ra với nhiều hoạt động như “Diễn đàn Việt Nam-Hàn Quốc về xúc tiến đầu tư vào các khu công nghiệp, khu kinh tế, với trọng tâm là công nghiệp phụ trợ tại Việt Nam”, Triển lãm tranh “Việt Nam-Bốn mùa”, "Đêm nghệ thuật Việt Hàn”.

Tháng 1/2013 - Ngày Việt Nam tại Italy

Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Phương Nga tham dự Hội chợ quốc tế hàng thủ công trong khuôn khổ "Ngày Việt Nam ở Italy", khai mạc tại Florence, Italy, tháng 1/2013. (Nguồn: Vietnamplus)

Chương trình Ngày Việt Nam tại Italy được tổ chức nhân dịp chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước.

Chương trình bao gồm nhiều hoạt động như: Triển lãm "Không gian Mỹ thuật, Văn hóa Việt Nam", Tranh “Sắc màu Việt Nam”, Triển lãm sách và báo chí, Triển lãm ảnh “Tình đoàn kết Việt Nam-Italy những năm 1960-1970", Chương trình biểu diễn nghệ thuật và Diễn đàn “Hợp tác kinh tế Việt Nam-Italy”...

Các chương trình này không chỉ góp phần quảng bá rộng rãi vẻ đẹp và sức sống của đất nước, con người và văn hóa Việt Nam tới công chúng quốc tế tại Italy, mà còn đóng góp vào việc tăng cường sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau, đưa quan hệ giữa Việt Nam với Italy đi vào chiều sâu và phát triển bền vững. Và trong chuyến thăm này, hai nước đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Italy lên Đối tác chiến lược.

Tháng 12/2013 - Ngày Việt Nam tại Nhật Bản

Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Mình cùng các đại biểu Nhật Bản tại lễ khai mạc Ngày Việt Nam tại Nhật Bản năm 2013, ngày 12/9/2013. (Nguồn: Bộ Ngoại giao)

Nhân kỷ niệm 40 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Nhật Bản (1973-2013) và trong khuôn khổ Năm Hữu nghị Việt-Nhật 2013, Bộ Ngoại giao đã phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức sự kiện Ngày Việt Nam tại Nhật Bản năm 2013 tại 5 thành phố của Nhật gồm: Tokyo, Osaka, Kobe, Fukuoka và Nagoya.

Sự kiện bao gồm nhiều hoạt động như: Chương trình văn hóa nghệ thuật Đêm Gala Văn hóa Việt Nam tại Tokyo, Osaka, Kobe và Nagoya; các Lễ hội Việt Nam ở công viên Yoyogi (Tokyo) và công viên Hisayaodori (Nagoya); các hoạt động giao lưu, tiếp xúc và hội thảo kinh tế tại Osaka, Kobe, Fukuoka và Nagoya.

Các cuộc gặp gỡ, trao đổi giữa lãnh đạo các Bộ Ngoại giao, Kế hoạch và Đầu tư, Văn hóa Thể thao và Du lịch cùng lãnh đạo các địa phương như Quảng Ninh, Lạng Sơn, Thái Bình, Đắk Lắk, Quảng Ngãi, Bến Tre... với lãnh đạo các tỉnh/thành phố Aichi, Osaka, Hyogo, Kobe và Fukuoka; Phòng Thương mại và Công nghiệp, lãnh đạo một số tập đoàn công nghiệp nặng, các Liên đoàn Kinh tế và Hội Hữu nghị Nhật Bản đã được tổ chức. Qua đó, góp phần tạo khuôn khổ thuận lợi cho việc thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư, du lịch, khoa học, kỹ thuật trên nhiều cấp độ giữa Việt Nam và Nhật Bản.

Tháng 9/2014 - Ngày Việt Nam tại Hà Lan

Thưởng thức văn hóa uống trà của Việt Nam tại "Ngày Việt Nam tại Hà Lan", tháng 9/2014. (Nguồn: Bộ Ngoại giao)

Ngày Việt Nam tại Hà Lan năm 2014 được tổ chức tại thủ đô Amsterdam và thành phố The Hague, kết hợp với chuyến thăm làm việc của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải tại Hà Lan và đồng chủ trì Phiên họp lần thứ 4 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Hà Lan về thích ứng với biến đổi khí hậu và quản lý nước.

Nhiều hoạt động ý nghĩa giúp tăng cường sự hiểu biết hai bên đã được tổ chức như chương trình chiêu đãi, biểu diễn nghệ thuật kỷ niệm 69 năm Quốc khánh 2/9, biểu diễn nghệ thuật "Hương sắc Việt Nam", Diễn đàn "Hợp tác Kinh tế Việt Nam-Hà Lan" và Triển lãm "Không gian Việt".

Tháng 12/2014 - Ngày Việt Nam tại Qatar, UAE

Tháng 12/2014, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức hai nước Qatar và Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) của Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Bộ Ngoại giao đã phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Ngày Việt Nam tại Qatar và UAE năm 2014, trong hai ngày 14-15/12 tại Doha của Qatar và 15-17/12 tại Abu Dhabi và Dubai của UAE với nhiều hoạt động chính trị, kinh tế và văn hóa có ý nghĩa.

Một trong những sự kiện điểm nhấn là Diễn đàn hợp tác kinh tế tại hai quốc gia, thu hút sự quan tâm của đại diện chính phủ, Bộ, ngành và doanh nghiệp nước sở tại.

Bên cạnh các hoạt động kinh tế và biểu diễn nghệ thuật, Bộ Ngoại giao đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông trưng bày ảnh nghệ thuật và bộ tem quốc gia quảng bá về sự đa dạng của nền văn hóa Việt Nam với 54 dân tộc cùng các phong tục, tập quán truyền thống đặc trưng.

Năm 2015 - Tuần phim Việt Nam tại Hoa Kỳ

Nhân kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam và Hoa Kỳ (1995-2015), Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ đã phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Tuần phim Việt Nam tại Hoa Kỳ.

Ngoài việc giới thiệu điện ảnh Việt Nam tại ba thành phố Washington D.C, New York và Honolulu, các hoạt động khác được tổ chức như gặp gỡ, trao đổi về chính sách sản xuất và phát hành phim tại Việt Nam, tọa đàm với chủ đề “Cơ hội hợp tác làm phim Việt Nam-Hoa Kỳ”, lễ hội áo dài, biểu diễn ca nhạc, giới thiệu du lịch...

Tháng 10/2016 – Ngày Việt Nam tại Đan Mạch, Thụy Sỹ

Nhân kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ Ngoại giao Việt Nam-Đan Mạch và Việt Nam-Thụy Sỹ (1971-2016), Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng đã thăm và tham dự Chương trình Ngày Việt Nam tại hai quốc gia trên.

Trong chương trình, nhiều hoạt động kết nối hợp tác giữa Việt Nam với Đan Mạch và Thụy Sỹ đã được tổ chức như các chương trình nghệ thuật và Lễ kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Đan Mạch và Thụy Sỹ, Diễn đàn Kinh tế “Cơ hội và triển vọng thúc đẩy hợp tác kinh tế Việt Nam-Đan Mạch và Thụy Sỹ”, Triển lãm ảnh về biển đảo, đất nước, con người và văn hóa Việt Nam, Liên hoan đêm phim Việt Nam và Ngày ẩm thực Việt Nam.

Tháng 5/2017 - Ngày Việt Nam tại Tây Ban Nha

Biểu diễn văn nghệ tại Lễ khai mạc Ngày Việt Nam tại Tây Ban Nha 2017. (Nguồn: TTXVN)

Ngày Việt Nam tại Tây Ban Nha năm 2017 được tổ chức nhân kỷ niệm 40 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Tây Ban Nha (1977-2017) cùng chuyến thăm của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh tới nước bạn.

Trong khuôn khổ sự kiện đã diễn ra các hoạt động như biểu diễn nhạc cụ dân tộc, múa rối cạn, không gian văn hóa Việt Nam, chương trình biểu diễn áo dài, Tuần lễ phim VIệt Nam tại Tây Ban Nha, Diễn đàn Kinh tế với chủ đề: “Cùng đồng hành: Cơ hội hợp tác cho doanh nghiệp Việt Nam-Tây Ban Nha”...

Tháng 3/2018 - Ngày Việt Nam tại Ấn Độ

Ngày Việt Nam tại Ấn Độ năm 2018 được tổ chức nhân chuyến thăm chính thức của Chủ tịch nước Trần Đại Quang và phu nhân tới Ấn Độ.

Trong khuôn khổ chương trình, Bộ Ngoại giao đã chủ trì tổ chức không gian Văn hóa Việt Nam tại Ấn Độ, Tuần lễ Phim Việt Nam tại Ấn Độ và Giao lưu họa sỹ giữa Việt Nam và Ấn Độ.

Tháng 3/2018 - Ngày Việt Nam tại Bangladesh

Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước tới Cộng hòa Nhân dân Bangladesh của Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Đại sứ quán Việt Nam tại Bangladesh đã chủ trì chương trình Ngày Văn hóa Việt Nam tại Bangladesh, diễn ra tại thủ đô Dhaka.

Sự kiện gồm các hoạt động như Diễn đàn xúc tiến thương mại - đầu tư, Hội chợ quảng bá giới thiệu sản phẩm và ẩm thực Việt Nam, các hoạt động giao lưu, biểu diễn nghệ thuật...

Tháng 9/2018 - Ngày Việt Nam tại Canada

Nhân kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Canada (1973-2018), Bộ Ngoại giao phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức chương trình Ngày Việt Nam tại Canada năm 2018.

Chương trình gồm các hoạt động như Không gian giới thiệu 45 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Canada; Không gian giới thiệu di sản văn hóa của Việt Nam, Tọa đàm “Cơ hội đầu tư, thương mại mới ở Việt Nam” giúp tăng cường sự hiểu biết giữa Việt Nam với người dân Canada và khách quốc tế.

Tháng 5/2019 - Ngày Việt Nam tại Nga

Nhân chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tới Liên bang Nga, Bộ Ngoại giao đã chủ trì Chương trình Ngày Việt Nam tại Nga năm 2019, tại thủ đô Moscow.

Chương trình gồm nhiều hoạt động phong phú như Lễ khai mạc Năm Việt Nam tại Nga và Năm Nga tại Việt Nam; Triển lãm ảnh lịch sử quan hệ hai nước; Không gian “Cảm xúc nước Nga”; Chương trình giới thiệu tinh hoa ẩm thực và không gian văn hóa Việt; các hoạt động triển lãm, trải nghiệm về nghệ thuật tranh Đông hồ của Việt Nam và Diễn đàn xúc tiến du lịch.

Tháng 7/2019 - Ngày Việt Nam tại Trung Quốc

Nhân chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Bộ Ngoại giao đã chủ trì tổ chức Ngày Văn hóa Việt Nam tại Trung Quốc năm 2019 tại thủ đô Bắc Kinh.

Trong khuôn khổ sự kiện, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Đảng cộng sản Trung Quốc, Ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc Lật Chiến Thư đã tham dự Đêm nhạc Nhịp cầu Hữu nghị, tham quan Không gian văn hóa Việt Nam và ghé thăm gian trưng bày những tác phẩm văn học Việt Nam đã được dịch ra tiếng Trung Quốc.

Tháng 10/2021 - Ngày Việt Nam tại Thụy Sỹ

Chương trình Ngày Việt Nam tại Thụy Sỹ năm 2021 được tổ chức theo hình thức trực tuyến tại đồng thời 3 điểm cầu. (Ảnh chụp màn hình)

Nhân kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ (11/10/1971-11/10/2021) và 30 năm quan hệ hợp tác phát triển giữa Việt Nam-Thụy Sỹ , ngày 9/10 đã diễn ra chương trình Ngày Việt Nam tại Thụy Sỹ năm 2021 theo hình thức trực tuyến.

Đây là lần đầu tiên một chương trình Ngày Việt Nam ở nước ngoài được tổ chức theo hình thức trực tuyến. Điều này cho thấy tinh thần đổi mới sáng tạo trong chiến lược triển khai ngoại giao văn hóa thời kỳ đại dịch Covid-19, cơ hội duy trì "cây cầu" kết nối qua nửa thế thế kỷ.

Chương trình với nhiều tiết mục nghệ thuật đặc sắc, những thước phim ấn tượng và cả những chia sẻ thú vị của các khách mời đã giúp khán giả Việt Nam và Thụy Sỹ ngày càng hiểu sâu sắc hơn mối quan hệ hữu nghị, sống động của hai nước trong nửa thế kỷ qua.

Đồng thời, đây cũng là cơ hội để hai bên quảng bá được những cảnh đẹp đặc trưng, văn hóa, con người bằng những minh chứng sống động và thú vị.

Nguyễn Hồng