Nghệ An: công trình thủy lợi ba ra Nghi Quang 'kêu cứu'

Video công trình thủy lợi cống ba ra Nghi Quang xuống cấp nghiêm trọng.

Cống thủy lợi trọng điểm dùng gỗ để gia cố

Từng được biết đến với một đại dự án công trình thủy lợi quy mô lớn nhất khu vực Miền Trung, công trình ba ra Nghi Quang (Nghi Lộc, Nghệ An) được đầu tư xây dựng năm 1992 đến năm 1997 chính thức đưa vào vận hành.

Đây là công trình thủy lợi có ý nghĩa lớn, luôn được xếp vào diện trọng điểm tại tỉnh Nghệ An đến thời điểm hiện nay. Bởi thực hiện nhiệm vụ tiêu thoát nước, ngăn mặn, giữ ngọt và phòng chống lụt bão khu vực Nam Nghệ An, đặc biệt các huyện Nghi Lộc, Hưng Nguyên và TP Vinh. Công trình này điểu tiết nước tưới tiêu, ngăn mặn cho hơn 23.000ha đất canh tác của Nhân dân.

Được xem là một trong những công trình thủy lợi lớn, quan trọng nhưng ba ra Nghi Quang đã xuống cấp, hư hỏng nhiều năm.

Trải qua gần 30 năm đưa vào vận hành, do là công trình ở vị trí thường xuyên nhiễm nước mặn nên từ lâu đã xuống cấp nghiêm trọng, hư hỏng nặng. Để khắc phục 1 phần những hư hỏng này, đơn vị quản lý là Xí nghiệp ba ra Nghi Quang đã phải dùng các thân gỗ để chống đỡ ở nhiều cửa van đóng mở xả nước.

Tuy nhiên, việc khắc phục này không thể bảo đảm việc vận hành tốt hơn mà là phương án chèo chống duy nhất nhằm không để các cửa chặn hư hỏng nặng, chặn luôn dòng chảy của cống.

Giám đốc xí nghiệp ba ra Nghi Quang Hoàng Văn Hương thông tin, trước những hư hỏng nặng của 13 cửa van cống năm 2022 -2023 đã được duy tu 6 cửa van và 1 cửa cung. Lâu nay hiện trạng 6 cửa van hư hỏng nặng, gần như không thể đảm đương được tác dụng ngăn mặn, gỡ ngọt và phòng chống lụt bão.

Đơn vị cũng đã kiến nghị nhiều lần nhưng mãi đến nay vẫn chưa có đầu tư sửa chữa, hoặc có dự án mới để bảo đảm rằng công trình này sẽ phát huy tác dụng bảo đảm mục đích ngăn mặn, giữ ngọt và phòng chống thiên tai...

6 cửa van hư hỏng phải dùng gỗ để chống...

Qua ghi nhận cho thấy, hệ thống van khóa, hệ thống cánh nâng hạ đóng mở cống...bị hoen rỉ, mục nát, nhiều ụ khóa đã hỏng, mất tác dụng trong vận hành. Nhìn cả công trình thủy lợi đồ sộ, mục tiêu nhiệm vụ lớn nhưng hiện trạng xuống cấp rất nghiêm trọng. Trước nỗi lo về diễn biến mưa lũ cận kề năm nay, đơn vị quản lý mới đây cũng đã có văn bản gửi các cơ quan liên quan mong có phương án sửa chữa, khắc phục kịp thời.

Bao giờ được sửa chữa?

Công trình cống thủy lợi ba ra Nghi Quang giao cho Xí nghiệp ba ra Nghi Quang vận hành nhưng thực tế lại thuộc quản lý chung của Công ty TNHH một thành viên Thủy Lợi Nam Nghệ An. Việc xuống cấp của các thiết bị ở cống ba ra Nghi Quang đã đến mức báo động, việc này không chỉ gây khó khăn cho đơn vị trực tiếp vận hành mà còn gây nên nguy cơ không thể đáp ứng được tốt nhiệm vụ ngăn mặn, giữ ngọt và đặc biệt là phòng chống lụt bão khi mùa mưa bão năm nay đang cận kề.

Trao đổi về sự việc này, Phó Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Thủy Lợi Nam Nghệ An Tạ Duy Hiền thông tin, trước thực trạng cống thủy lợi Nghi Quang xuống cấp, hư hỏng, đơn vị cũng đã làm tờ trình lên Sở Nông nghiệp, UBND tỉnh để xin bố trí nguồn ngân sách nhằm khắc phục, sửa chữa. Đây là công trình thủy lợi trọng điểm, rất cần sớm khắc phục 6 cửa van còn lại để bảo đảm việc vận hành cũng như hoạt động hiệu quả.

Mục rữa, hoen rỉ sau gần 30 năm đưa vào vận hành.

Còn Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thông Nghệ An Phùng Thành Vinh cho rằng, sau khi đơn vị quản lý vận hành cống ba ra Nghi Quang có tờ trình về nội dung duy tu, sửa chữa các hạng mục xuống cấp, Sở cũng đã làm văn bản trình gửi UBND tỉnh, giờ cũng phải chờ. Trên địa bàn tỉnh Nghệ An có rất nhiều công trình thủy lợi xuống cấp cần được duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa, tất cả cũng đã và đang chờ xử lý từng đợt...

Việc hư hỏng dẫn tới sẽ không bảo đảm chức năng nhiệm vụ ngăn mặn, giữ ngọt, phòng chống lụt bão.

Là một công trình thủy lợi lớn, trọng điểm, với ý nghĩa hết sức lớn trong việc điều tiết nước sản xuất cho hàng ngàn héc ta đất canh tác của nhiều huyện, thành phố. Không những thế còn có tác dụng ngăn mặn, giữ ngọt hết sức quan trọng và đặc biệt là góp phần vào công tác phòng chống lụt bão tại địa phương, để cống thủy lợi ba ra Nghi Quang hoạt động hiệu quả, đúng mục tiêu đề ra, UBND tỉnh Nghệ An cần sớm quan tâm, xử lý.

Hoàng Phạm