Nghệ An: Đường độc đạo tạm thông tuyến, bản Na Ngân không còn cô lập
Anh Lương Văn Ủn, Phó Trưởng bản Na Ngân chia sẻ, đường ra trung tâm xã tuy đã tạm thông tuyến, dân bản có thể đi mua xăng bằng xe máy. Tuy nhiên mỗi lần đi không thể chở được nhiều.
Người dân dùng xà beng, búa tạ phá nhỏ những tảng đá lớn tại điểm sạt lở trước khi kích nâng lên thanh trượt để dịch chuyển sang mép vực, tạo lối mở qua điểm sạt lở. (Ảnh: TTXVN phát)
Sáng ngày 19/10, ông Lương Tuấn Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nga My, tỉnh Nghệ An cho biết, với tinh thần đoàn kết, tự lực, những ngày qua cán bộ và nhân dân bản Na Ngân đã cùng nhau tiến hành khắc phục các điểm sạt lở, sụt trượt trên tuyến đường độc đạo từ bản ra trung tâm xã.
Hiện nay, tuyến đường từ các bản Xốp Kho, Canh (xã Nga My) đấu nối vào bản Na Ngân đã tạm thông tuyến, xe máy có thể ra, vào. Bản Na Ngân biệt lập giữa đại ngàn Pù Huống, cách xa trung tâm xã hơn 20km không còn bị chia cắt sau gần 20 ngày bị cô lập.
Đường được tạm thông tuyến bước đầu tạo điều kiện cho nhân dân trong bản đi lại được thuận lợi, việc hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả sau thiên tai, sớm ổn định cuộc sống của cấp ủy, chính quyền địa phương và các đoàn thiện nguyện, các tổ chức, cá nhân hảo tâm trong và ngoài tỉnh đã dễ dàng hơn.
Bám vách núi Pù Hiêng, khai mở "điểm nghẽn" dốc Co Pọng
Sáng ngày 17/10, Ban quản lý bản Na Ngân đã huy động gần 200 người dân trong bản mang theo nước uống, cơm nắm và các loại dụng cụ cuốc xẻng, xè beng, dao rựa, cọc gỗ... vượt hành trình hơn 7km đường đất độc đạo men theo lưng đồi núi, đèo dốc, vực sâu giữa đại ngàn Pù Huống để tiếp cận, khắc phục điểm sạt lở tại dốc Co Pọng.
Trong hàng chục điểm sạt lở, sụt trượt thì điểm sạt lở tại dốc Co Pọng có quy mô lớn nhất, địa hình phức tạp nhất và là nguyên nhân khiến bản làng Na Ngân bị cô lập gần 20 ngày qua kể từ trận lũ ống, lũ quét lịch sử xảy ra vào ngày 29/9.
Anh Lương Văn Ủn, Phó Trưởng bản Na Ngân cho biết, điểm sạt lở tại dốc Co Pọng thuộc khu vực giáp ranh giữa hai bản Xốp Kho và Na Ngân, cách trung tâm bản Na Ngân khoảng 7km.
Địa hình khu vực này rất phức tạp bởi đường cua thành vòng cung và dốc khá cao, vắt ngang lưng chừng núi Pù Hiêng, một bên là vách ta-luy dương cao hàng chục mét, một bên là ta-luy âm sâu hơn 20m, phía dưới là suối Nậm Ngân.
Hàng trăm khối đất đá, cây rừng đã sạt xuống phủ lấp hết mặt đường trên suốt chiều dài gần 20m. Những ngày qua, người dân qua điểm sạt lở này phải khom mình bò trên những tảng đá lớn nằm ngổn ngang trên đường. Hiểm nguy hơn là phải mất nhiều thời gian để bám thân, rễ cây rừng đu mình qua vách đá.
Trước khi đưa ra quyết định mở một con đường nhỏ vượt qua điểm sạt lở này, dân bản đã trực tiếp khảo sát kỹ lưỡng địa hình toàn khu vực, tìm hiểu cung sạt lở phía trên và rà soát các tảng đá lớn nằm kê chồng lên nhau tại hiện trường để có phương án đảm bảo an toàn cho mọi người khi tham gia sửa đường.
Sau đó mọi người phân thành từng tốp thay phiên nhau chặt cây rừng, đục đẽo đá, phá đá, san gạt, xúc đất tạo mặt bằng và kích nâng, dịch chuyển những tảng đá nặng hàng tấn sang bên mép vực.
Anh Lương Văn Ủn, Phó Trưởng bản Na Ngân cho biết, cả bản có hơn 150 hộ, mỗi gia đình tham gia từ 1 đến 2 người. Đặc thù đường đồi núi, lắm dốc cao, vực sâu nên những năm qua, mỗi khi mưa lớn đường rất hay xảy ra sạt lở.
Mỗi lần đường bị sạt lở, chia cắt người dân lại kêu gọi nhau sửa đường. Nhưng chưa có lần nào quy mô sạt lở lại nhiều và phức tạp như sau đợt mưa lớn, lũ ống, lũ quét xảy ra vào ngày 29/9 vừa qua. Lần sửa đường này cũng thu hút người dân tham gia đông nhất từ trước đến nay.
Để dịch chuyển được những tảng đá nặng nhiều tấn đến vị trí định sẵn, dân bản phải lựa chọn, chặt những cây gỗ nhỏ, thẳng để xếp trên mặt đường tạo nên những thanh trượt. Sau đó nhiều người cùng hợp sức dùng xà beng kích nâng, xê dịch các tảng đá từng chút một.
Những tảng đá khi chuyển đến mép vực sẽ được kê chắc chắn để tạo thành bức rào chắn bảo vệ người và phương tiện qua lại. Ngoài ra, dân bản cũng phải dùng búa tạ để đập vỡ những mỏm đá chắn lối đi, nằm trên đường.
Suốt quá trình sửa đường, âm thanh tiếng búa vang vọng khắp núi rừng. Mất gần 5 giờ đồng hồ với sự nỗ lực của mọi người, một lối nhỏ qua điểm sạt lở đã được mở, xe máy có thể di chuyển qua.
Trưởng bản Na Ngân, anh Lương Văn Ủn cho biết, với những điểm qua suối Nậm Ngân đã bị lũ cuốn trôi cầu dân sinh như tại khe Hưng, khe Bống... hiện tại mực nước đã cạn nên người dân qua lại được.
Sắp tới, dân bản sẽ huy động nhân lực, kêu gọi đóng góp vật liệu và xếp đá làm trụ, mố cầu để làm cầu tạm qua suối. Việc làm này là cần thiết để phục vụ nhu cầu đi lại của người dân, đặc biệt là việc đưa, đón các em học sinh đến lớp, về bản dễ dàng, an toàn hơn. Các giáo viên dạy ở các điểm trường trong bản đi lại cũng thuận lợi hơn.
Các lực lượng tham gia bốc dỡ hàng hóa, nhu yếu phẩm, lương thực từ xe đầu kéo xuống điểm tập kết bên đường độc đạo giữa đại ngàn Pù Huống để dùng xe máy chờ vào cho bản làng Na Ngân. (Ảnh: TTXVN phát)
Nguồn điện lưới, nỗi mong mỏi bức thiết của người dân Na Ngân
Ông Lương Tuấn Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nga My, tỉnh Nghệ An cho biết: Việc tạm thông tuyến con đường độc đạo vào bản Na Ngân là bước đầu. Chính quyền địa phương vẫn đang tập trung triển khai nhân lực, máy móc để san ủi, sửa đường từ hướng bản Xốp Kho vào Na Ngân để sớm lấy lại mặt bằng, hiện trạng ban đầu của tuyến đường, nhằm đảm bảo các loại xe cơ giới, xe tải hạng nhẹ có thể vào được bản.
Sau trận lũ ống, lũ quét lịch sử xảy ra vào cuối tháng 9, nhiều bản làng của xã Nga My như Na Ngân, Văng Môn, Canh... phải gánh chịu hậu quả nặng nề; trong đó Na Ngân, nơi có hơn 150 hộ, 730 nhân khẩu, đều là dân tộc Thái là bản đầu tiên bị lũ ống, lũ quét tàn phá, bởi thượng nguồn dòng Nậm Ngân nằm ở núi Pù Hiêng, phía sau bản Na Ngân, cách bản này khoảng gần 3 giờ đồng hồ đi bộ.
Cả bản có 1 nhà bị lũ cuốn trôi, 4 nhà bị sạt lở vách ta-luy dương, hơn 120 hộ dân bị thiệt hại ao nuôi, ruộng lúa; nhiều cầu gỗ bắc qua suối bị lũ cuốn trôi gây cô lập, chia cắt bản làng; nhiều diện tích đất thổ cư, đất 8vườn, khu chăn nuôi, ao cá và nhà dân đang có nguy cơ cuốn trôi nếu mưa lớn xảy ra vì lưu vực suối Nậm Ngân đã bị sạt lở, biến dạng nghiêm trọng.
Anh Lương Văn Ủn, Phó Trưởng bản Na Ngân cho biết, sau khi lũ dữ đi qua, với sự đoàn kết, chung tay khắc phục của dân bản, đặc biệt là sự quan tâm, hỗ trợ từ cấp ủy, chính quyền địa phương, các tổ chức, đoàn thể xã hội, các đoàn thiện nguyện, cá nhân hảo tâm trong và ngoài tỉnh, người dân trong bản đã vượt qua khó khăn, dần ổn định đời sống, không còn lo thiếu lương thực, thực phẩm.
Tuy nhiên, điều khẩn thiết nhất đối với dân bản lúc này là nguồn điện lưới. Bởi từ cuối tháng 7, sau cơn bão số 3, cả bản đã mất điện do hệ thống cột điện bị gãy đổ, lưới điện trong bản bị đứt.
Anh Kha Văn Luận, người dân bản Na Ngân cho biết, đã gần 3 tháng, bản không có điện ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của người dân. Các công cụ, đồ dùng sử dụng điện như tivi, loa đài, tủ lạnh... không hoạt động được. Người dân không thể bảo quản được các loại thực phẩm như thịt, cá, rau xanh. Đa phần dân bản đã sử dụng bếp củi để đun, nấu thức ăn hằng ngày.
Nhiều gia đình đã mua đèn năng lượng mặt trời về dùng. Cả bản có 2 hộ gia đình có máy nổ để phát điện nhưng nhiên liệu vẫn rất hạn chế. Không có điện, bà con cũng chẳng thể sử dụng các loại máy xát gạo.
Dân bản mong mỏi cấp trên và ngành điện lực Nghệ An sớm tổ chức khảo sát, có phương án khắc phục để sớm cấp điện trở lại cho người dân.
Anh Lương Văn Ủn, Phó Trưởng bản Na Ngân chia sẻ, đường ra trung tâm xã tuy đã tạm thông tuyến, dân bản có thể đi mua xăng bằng xe máy. Tuy nhiên mỗi lần đi không thể chở được nhiều. Dân bản đang vào mùa thu hoạch lúa, phải sử dụng rất tiết kiệm nguồn xăng được hỗ trợ để dành vào việc vận hành máy gặt, máy xát.
Ông Lương Tuấn Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nga My cho biết, từ khi bản Na Ngân và các bản khác bị cô lập, cấp ủy, chính quyền đã rất lo lắng, quan tâm đến bà con, đặc biệt là triển khai lực lượng, thành lập các tổ công tác chở, gùi, cõng lương thực, thực phẩm, nước uống, thuốc men... hỗ trợ, tiếp tế cho dân bản, kể cả ngày thứ Bảy, Chủ nhật.
Mục tiêu đặt ra của cấp ủy, chính quyền địa phương là phải sớm khắc phục, hoàn trả lại mặt bằng ban đầu của tuyến đường độc đạo, huyết mạch này. Khi đường thông tuyến thì mới chở cột điện, máy móc, vật tư vào bản được./.
