Gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ các dự án cao tốc ở Đồng bằng sông Cửu Long

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị về tình hình triển khai các dự án đường cao tốc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. (Ảnh: THANH GIANG)

Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay, tại Đồng bằng sông Cửu Long, Bộ Xây dựng và các địa phương đang triển khai 11 dự án/dự án thành phần đường bộ cao tốc với tổng chiều dài 434,7km. Trong đó: Bộ Xây dựng là cơ quan chủ quản 5 dự án/dự án thành phần với tổng chiều dài 211,77km, trong đó 4 dự án có kế hoạch hoàn thành vào năm 2025 với chiều dài 191,17km (Cần Thơ-Hậu Giang và Hậu Giang-Cà Mau dài 110,87km; Cao Lãnh-Lộ Tẻ dài 28,8km; Lộ Tẻ-Rạch Sỏi dài 51,5km), Dự án Mỹ An-Cao Lãnh (mới khởi công vào tháng 7/2025) có kế hoạch hoàn thành vào năm 2028 với chiều dài 26,6km.

Các địa phương là cơ quan chủ quản 6 dự án/dự án thành phần với tổng chiều dài 216,93km, trong đó Dự án thành phần 1 Cao Lãnh-An Hữu do Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp là cơ quan chủ quản có kế hoạch hoàn thành vào năm 2025 với chiều dài 16km; 5 dự án có kế hoạch hoàn thành vào năm 2026, đưa vào khai thác toàn bộ năm 2027 với chiều dài 200,93km.

Các dự án này đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo rút ngắn tiến độ, cụ thể: Dự án thành phần 1 Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng dài 57km do Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang là cơ quan chủ quản hoàn thành vào 19/12/2025; Dự án thành phần 2, Dự án thành phần 3, Dự án thành phần 4 Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng dài 132,5km do Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ là cơ quan chủ quản và Dự án thành phần 2 Cao Lãnh-An Hữu dài 11,43km do Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp là cơ quan chủ quản hoàn thành vào 30/4/2026.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu ý kiến chỉ đạo hội nghị. (Ảnh: THANH GIANG)

Các dự án đã cơ bản hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, hiện chỉ còn vướng mặt bằng hạng mục giám sát điều hành giao thông tại Dự án Cần Thơ-Hậu Giang, Hậu Giang-Cà Mau qua địa bàn các tỉnh, thành phố Cần Thơ, An Giang, Cà Mau.

Về vật liệu xây dựng: tổng nhu cầu cát đắp nền khoảng 54,2 triệu m3, nhu cầu đá khoảng 8,7 triệu m3. Để bảo đảm nguồn vật liệu cho các dự án, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã quan tâm, nhiều lần trực tiếp kiểm tra, làm việc, chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ cấp phép, đến nay đã cơ bản đáp ứng nhu cầu các dự án, cụ thể:

Về vật liệu cát đắp: các địa phương đã cấp phép khai thác 63,31 triệu m3/nhu cầu 54,2 triệu m3 cho các dự án, tuy nhiên công suất được phép khai thác chưa đáp ứng tiến độ triển khai các dự án. Về vật liệu đá: Tổng nhu cầu các dự án là 8,6 triệu m3, đã xác định được nguồn 5,5 triệu m3, chưa xác định được nguồn 3,1 triệu m3.

Về tình hình triển khai thi công: để bảo đảm hoàn thành các dự án, các chủ đầu tư đã xây dựng kế hoạch chi tiết và quyết liệt chỉ đạo nhà thầu huy động tăng cường máy móc thiết bị, nhân lực, vật lực, tổ chức thi công “3 ca 4 kíp”, tuy nhiên, tiến độ một số dự án vẫn chưa đáp ứng được chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Quang cảnh Hội nghị về tình hình triển khai các dự án đường cao tốc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. (Ảnh: THANH GIANG)

Tình hình triển khai các dự án như sau:

Dự án Cao Lãnh-Lộ Tẻ: giá trị sản lượng đạt 92%; đã cơ bản hoàn thành tuyến chính, đang tiếp tục hoàn thiện hạng mục đường gom, nút giao Lộ Tẻ, hệ thống an toàn giao thông, dự kiến hoàn thành toàn bộ trước 19/12/2025.

Dự án Lộ Tẻ-Rạch Sỏi: giá trị sản lượng đạt 99%; đã cơ bản hoàn thành các hạng mục chính, đang hoàn thiện hệ thống an toàn giao thông, dự kiến hoàn thành toàn bộ vào cuối tháng 10/2025.

Dự án Cần Thơ-Cà Mau: do thời gian đầu thiếu hụt nguồn cát đắp nên việc hoàn thành công tác gia tải còn bị chậm so với kế hoạch, công tác dỡ tải để thi công móng mặt đường chủ yếu từ tháng 5 đến tháng 11/2025 (mùa mưa). Để bảo đảm tiến độ hoàn thành tuyến chính vào dịp 19/12/2025, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo chủ đầu tư yêu cầu các nhà thầu huy động 1.000 đầu máy thiết bị, 3.000 nhân lực, tổ chức 200 mũi thi công, đến nay, đã hoàn thành toàn bộ các cầu trên tuyến chính, đang dỡ tải và thi công cuốn chiếu móng mặt đường, giá trị sản lượng đạt 75%, tiến độ còn chậm do việc thi công móng, mặt đường bê tông nhựa bị ảnh hưởng rất lớn của điều kiện thời tiết.

Dự án Cao Lãnh-An Hữu: Dự án thành phần 1 đạt giá trị sản lượng đạt 68%; đã hoàn thành công tác gia tải, bắt đầu dỡ tải từ tháng 10/2025, đến hết tháng 12/2025 mới hoàn thành dỡ tải nên khó có khả năng hoàn thành vào 19/12/2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Giải ngân vốn giao năm 2025 đạt 96,6%. Dự án thành phần 2: Giá trị sản lượng đạt 53,4%, dự kiến hoàn thành công tác gia tải vào tháng 10/2025, đến hết tháng 4/2026 mới hoàn thành dỡ tải nên khó có khả năng hoàn thành vào 30/4/2026 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Giải ngân vốn giao 2025 đạt 63,2%.

Dự án Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng: Dự án thành phần 1 đạt giá trị sản lượng đạt 62%; chưa hoàn thành công tác gia tải (còn thiếu 2,3 triệu m3), dự kiến hoàn thành công tác gia tải vào cuối tháng 12/2025 nên khó có khả năng hoàn thành vào 19/12/2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Giải ngân vốn giao 2025 đạt 62,3%. Dự án thành phần 2, Dự án thành phần 3, Dự án thành phần 4: Giá trị sản lượng bình quân đạt 45%7; chưa hoàn thành công tác gia tải (còn thiếu 11 triệu m3), dự kiến hoàn thành công tác gia tải vào tháng 4/2026 nên khó có khả năng hoàn thành vào 30/4/2026 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Giải ngân vốn giao 2025 đạt bình quân 37,9%.

Dự án Mỹ An-Cao Lãnh: dự án vừa khởi công vào tháng 7/2025, Bộ Xây dựng đang chỉ đạo chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thi công 4km cuối tuyến để sớm hoàn thành kết nối, khai thác đồng bộ với Dự án thành phần 1 Cao Lãnh-An Hữu tại nút giao An Bình, phát huy hiệu quả đầu tư. Giải ngân vốn giao 2025 đạt 46,8%.

Quang cảnh hội nghị. (Ảnh: Thanh Giang)

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương trong vùng; nêu rõ, muốn Đồng bằng sông Cửu Long phát triển được thì phải giải quyết nhiều vấn đề, trong đó có hạ tầng chiến lược gồm hạ tầng giao thông, y tế, giáo dục, nguồn nhân lực chất lượng cao để vùng tăng tốc, bứt phá.

Vì vậy, Đảng, Nhà nước rất quan tâm vùng Đồng bằng sông Cửu Long, dành nguồn lực đầu tư nhiều công trình hạ tầng chiến lược như hệ thống đường cao tốc, cảng biển, đường thủy, sân bay cho vùng. Đến thời điểm này, tổng kinh phí dành phát triển hệ thống giao thông Đồng bằng sông Cửu Long đã gần 600 nghìn tỷ đồng. Điều này thể hiện tinh thần “đã nói là làm”, “đã làm, đã thực hiện là phải có hiệu quả”. Đảng, Nhà nước đã quan tâm, nhân dân ủng hộ giải phóng mặt bằng, do đó cấp ủy, chính quyền phải quan tâm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các Ban Quản lý dự án dự án, các nhà thầu triển khai nhanh chóng các dự án đang thi công, đáp ứng tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Phải động viên, đôn đốc, kiểm tra, xử lý kịp thời các khó khăn, vướng mắc phát sinh.

Thủ tướng nêu rõ, vừa qua, chúng ta đã triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, do đó phải rà soát, bố trí lại cán bộ để triển khai công việc suôn sẻ; quan tâm đời sống, sinh kế của người dân khi nhường đất ở, đất trồng trọt, nơi thờ tự cho các dự án, bảo đảm điều kiện sinh hoạt ở nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ.

Về công tác giải phóng mặt bằng, Thủ tướng yêu cầu thành phố Cần Thơ phối hợp chặt chẽ với Tập đoàn Điện lực Việt Nam xử lý dứt điểm các công trình điện giao chéo với các tuyến cao tốc, bảo đảm tháng 10 này phải xong.

Liên quan vật liệu xây dựng, Quốc hội, Chính phủ có các nghị quyết, do đó các địa phương phải căn cứ các nghị quyết này để cấp mỏ trực tiếp cho các chủ đầu tư, nhà thầu. Bộ Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn việc thực hiện cấp công suất mỏ vật liệu, đặc biệt coi trọng việc chống tiêu cực, không để xảy ra tình trạng găm hàng, đội giá, thao túng thị trường. Nếu có biểu hiện vi phạm pháp luật thì phải xử lý nghiêm.

Thủ tướng yêu cầu cơ quan công an, thanh tra vào cuộc điều tra làm rõ một vụ việc, xử lý nghiêm theo pháp luật. Các nhà thầu cũng phải linh hoạt trong công việc; tích cực chống tham nhũng, tiêu cực. Các Ban quản lý dự án, nhà thầu và địa phương phải phối hợp chặt chẽ với nhau xử lý hiệu quả việc này.

Về vấn đề cát biển, Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo một số tỉnh, thành phố trong vùng chỉ đạo chặt chẽ việc này, không để ách tắc, thiếu vật liệu thông thường cho san nền, gia tải. Việc này thuộc thẩm quyền của địa phương. Nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp thẩm quyền xử lý. Nâng công suất khai thác vật liệu phù hợp tiến độ các dự án. Quan tâm vấn đề môi trường, không để vì khai thác vật liệu mà gây sụt lún, sạt lở… Thúc đẩy tiến độ, đặc biệt chú ý chất lượng công trình. Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường hỗ trợ các địa phương trong công tác này. Nhân rộng các điển hình tiên tiến, cách làm hay.

Liên quan gia tải cưỡng bức, Bộ Xây dựng hướng dẫn cụ thể việc bảo đảm hiệu quả. Quyết liệt đẩy nhanh tiến độ dự án Cao Lãnh-Lộ Tẻ, Lộ Tẻ-Rạch Sỏi (2 dự án này khoảng 80km); đây là 2 dự án nâng cấp mặt đường tiêu chuẩn cao tốc, hoàn thành trong tháng 10/2025. Hỗ trợ tỉnh Đồng Tháp triển khai các giải pháp kỹ thuật để rút ngắn thời gian gia tải 16km Dự án thành phần 1 Cao Lãnh-An Hữu phấn đấu thông xe kỹ thuật trong năm 2025.

Đối với các dự án khác: đề nghị các tỉnh, thành phố Cần Thơ, An Giang, Đồng Tháp đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật để bàn giao toàn bộ mặt bằng cho dự án Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng, Dự án thành phần 2 Cao Lãnh-An Hữu trong tháng 10/2025. Các tỉnh kịp thời công bố giá cát, sỏi, đất đá để các chủ đầu tư, nhà thầu có thời gian xử lý.

Bộ Quốc phòng triển khai quyết liệt dự án cao tốc từ Cà Mau-Đất Mũi và đường ra Cảng Hòn Khoai, áp dụng các biện pháp khẩn cấp phục vụ mục đích an ninh quốc phòng; hỗ trợ các địa phương trong việc hút cát ở biển. Bộ Xây dựng tiếp tục đôn đốc chủ đầu tư, các nhà thầu huy động đủ lực lượng, thiết bị tập trung hoàn thành nhanh các dự án; xử lý nghiêm các nhà thầu chậm tiến độ; chuẩn bị tốt cho khởi công, khánh thành các dự án dịp 19/12 tới.

Nhân dịp này, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan triển khai nhanh các dự án phục vụ Tuần lễ Cấp cao APEC 2027 tại Phú Quốc.

Liên quan Bệnh viện Ung bướu thành phố Cần Thơ, Thủ tướng yêu cầu khẩn trương mua ngay 2 máy xạ trị. Về vấn đề triển khai Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải hỗ trợ ngay việc này; Bộ Tài chính xử lý vấn đề vốn tài trợ của Ngân hàng Thế giới (WB) cho đề án. Thủ tướng nhấn mạnh, dự án hạ tầng chiến lược hoàn thành sớm ngày nào, Đồng bằng sông Cửu Long sớm được hưởng thụ thành quả của Nhà nước.

Hà Thanh Giang