Nghệ An siết chặt '4 tại chỗ' sau thiệt hại thiên tai gần 9.000 tỷ đồng

Thiên tai khốc liệt, diễn biến khó lường

Ngày 12/12, Kỳ họp thứ 35, HĐND tỉnh Nghệ An khóa XVIII tiếp tục với phiên chất vấn và trả lời chất vấn về: "Hiệu quả quản lý Nhà nước trong công tác ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, phục hồi sinh kế bền vững cho người dân trên địa bàn tỉnh. Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp trong thời gian tới".

Theo báo cáo đánh giá, thiên tai năm 2025 mang tính cực đoan cả về tần suất lẫn cường độ. Tỉnh chịu tác động liên tiếp của 2 đợt không khí lạnh, 2 đợt rét đậm, rét hại, 12 đợt nắng nóng gay gắt, 18 trận lốc, mưa lớn cục bộ kèm sét. Bão số 3, 5, 6, 10 ảnh hưởng trực tiếp đến địa bàn Nghệ An...

Quang cảnh kỳ họp.

Lượng mưa năm nay phổ biến từ 1.800 - 2.500mm, cao hơn trung bình nhiều năm từ 40 - 70%; trong đó có 9 đợt mưa lớn diện rộng gây lũ quét, sạt lở và ngập úng nghiêm trọng tại nhiều khu vực.

Toàn tỉnh có 43 người thương vong (12 người chết, 31 người bị thương). Về tài sản, hơn 106.000 ngôi nhà bị ảnh hưởng, trong đó 269 nhà bị phá hủy hoàn toàn và gần 900 nhà hư hỏng rất nặng.

Nghệ An chịu thiệt hại nặng nề sau các cơn bão.

Các địa phương đã phải sơ tán hơn 13.000 hộ dân với hơn 41.000 nhân khẩu khỏi vùng có nguy cơ sạt lở, lũ quét. Hệ thống giáo dục và y tế chịu tổn thất lớn với 1.154 trường học và 250 cơ sở y tế bị hư hỏng.

Sản xuất nông nghiệp bị tàn phá. Hạ tầng thiết yếu như đường giao thông, điện... bị hư hại, ảnh hưởng nghiêm trọng. Tổng thiệt hại do thiên tai năm nay ước tính gần 9.000 tỷ đồng.

Làm gì để chuẩn bị "từ sớm, từ xa"?

Tại kỳ họp nhiều đại biểu quan tâm đến việc khắc phục hậu quả thiên tai vừa qua và nâng cao hiệu quả ứng phó. Trong đó, đại biểu Nguyễn Công Văn về thực trạng năng lực "4 tại chỗ" tại các xã hiện nay thế nào và phải làm gì để chuẩn bị "từ sớm, từ xa".

Ông Hoàng Quốc Việt - Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) đã thẳng thắn chỉ rõ nguyên nhân, thực trạng, giải pháp và bài học kinh nghiệm trong ứng phó với thiên tai.

Giám đốc Sở NN&MT đặc biệt nhấn mạnh hiệu quả của công tác chỉ đạo, lãnh đạo từ Trung ương đến tỉnh, từ tỉnh đến các sở, ngành và cấp xã, cùng với việc phát huy phương châm "4 tại chỗ" trong ứng phó. Chính quyền địa phương hai cấp vận hành từ ngày 1/7/2025 vừa tạo thuận lợi, vừa đặt ra thách thức không nhỏ cho công tác phòng chống thiên tai.

Ông Hoàng Quốc Việt - Giám đốc Sở NN&MT Nghệ An trả lời chất vấn.

Ông Hoàng Quốc Việt khẳng định phương châm "4 tại chỗ" đã được triển khai nghiêm túc, đạt hiệu quả cao, góp phần hạn chế tối đa thiệt hại. "Trong cơn bão số 3, có nơi lũ quét trôi luôn cả làng, với hơn 200 hộ dân như ở xã biên giới Mỹ Lý, nhưng mà chúng ta không thiệt hại về người", ông Việt cho biết.

Theo ông Việt, mô hình chính quyền 2 cấp mới vừa chạy được 22 ngày thì Nghệ An đối mặt với bão số 3, một thử thách quá nhanh và quá mạnh đối với nhiều xã còn non trẻ. Một số xã trung tâm có cán bộ kinh nghiệm, có lực lượng, có nền tảng tổ chức là triển khai tốt.

Bên cạnh một số xã làm tốt, vẫn còn xã chưa thực sự phát huy tinh thần "4 tại chỗ". Nhiều xã còn loay hoay, từ xây dựng phương án, tổng hợp báo cáo đến xử lý tình huống thực tế. Chính vì vậy, trong đợt mưa bão vừa qua, tỉnh và Sở phải tăng cường xuống tận cơ sở.

Ông Việt cho rằng, cần một chiến lược nâng cao năng lực tổng thể cho cấp xã. Trọng tâm là củng cố đội ngũ chỉ huy tại chỗ, nhất là bí thư và chủ tịch xã. Lực lượng cán bộ từng làm lãnh đạo cấp huyện khi điều động về xã được kỳ vọng đóng vai trò trụ cột, giúp các xã tăng tốc độ thích ứng, nâng phản xạ xử lý tình huống.

Giám đốc Sở NN&MT Nghệ An tin tưởng với sự quan tâm, hỗ trợ của cấp tỉnh và nỗ lực của đội ngũ cán bộ cơ sở, năng lực ứng phó thiên tai của cấp xã sẽ được cải thiện, phương châm "4 tại chỗ" sẽ phát huy hiệu quả cao hơn.

Hà Thị Hằng