Nghệ nhân Thảo Nguyên và niềm đam mê hát chèo

Nghệ nhân Thảo Nguyên cùng giọng hát chèo mượt mà, sâu lắng trên sân khấu nghệ thuật quần chúng

Gần 10 năm nay, tuần nào, nghệ nhân Thảo Nguyên cũng có mặt tại Câu lạc bộ (CLB) Dân ca và Nhạc cổ truyền Nhà Văn hóa Lao động tỉnh Lâm Đồng, nơi bà vừa là giọng hát chủ lực, vừa phụ trách chuyên môn, chọn bài, sắp xếp chương trình, tập luyện tiết mục biểu diễn, giao lưu.

Mang tiếng hát chèo đến quê mới

Sinh ra ở Đông Anh - Hà Nội, một vùng văn hóa chèo, từ nhỏ, bà Nguyên đã say mê tiếng trống, nhị, phách của chiếu chèo làng. Lớn lên, bà tham gia phong trào văn nghệ địa phương, sở hữu giọng hát thanh ngọt, vang và giàu cảm xúc. Năm 1984, bà lập gia đình, rồi theo nhà chồng vào vùng kinh tế mới Nam Ban Lâm Hà. Cuộc sống khai hoang vất vả khiến tiếng hát chèo dần lắng lại giữa bộn bề mưu sinh.

Đến năm 1994, bà chuyển lên Đà Lạt để tiện việc học cho 3 đứa con. Vượt qua biết bao vất vả, biến cố do hoàn cảnh riêng, khi các con trưởng thành, bà tìm lại niềm vui nơi tiếng hát. Ban đầu là tham gia nhóm dân ca ở quán nhạc Quê Hương, sau đó gắn bó với CLB Dân ca và Nhạc cổ truyền. Xếp lại những lo toan đời thường, bà dần khẳng định giọng hát chèo đặc sắc, say mê và bền bỉ của mình.

Để có thời gian sinh hoạt CLB, bà phải sắp xếp việc nhà, vừa chăm sóc các cháu nội, ngoại để các con yên tâm đi làm ăn xa, vừa luyện hát. Bà kể vui: “Tôi tranh thủ lúc ru cháu ngủ để tập bài mới, coi như một công đôi việc. Tôi cứ cất tiếng hát là chúng nhanh chóng đi vào giấc ngủ. Các cháu lớn lên trong lời ru chèo của bà”.

Phụ trách chuyên môn, mỗi lần CLB tham dự hội diễn, hội thi, giao lưu, bà lại chọn bài, hướng dẫn tập luyện, chỉnh nhịp, luyến láy cho đúng cung điệu. Không có điều kiện học bài bản, bà tự học qua internet, nghe nghệ sĩ chuyên nghiệp hát trên Youtube, rồi ghi nhớ nhanh nhờ giọng hát trời phú.

Giữ lửa đam mê, gìn giữ các làn điệu chèo

Mỗi khi tiếng nhạc cụ dân tộc vang lên, nhị, hồ, đàn nguyệt, đàn bầu, trống, phách là lòng bà lại rạo rực. Chỉ cần nghe qua giai điệu, bà có thể cất tiếng hát theo; bà thuộc và hát vững vàng nhiều làn điệu chèo cổ khó như: lới lơ, luyện năm cung, đào liễu, đò đưa, quân tử vu dịch, gió thổi màn loan, đường trường thu không, chinh phụ... Với bà, mỗi làn điệu là một tâm trạng, một sắc thái biểu cảm riêng.

Không chỉ hát chèo, nghệ nhân Thảo Nguyên còn hát văn, hát xẩm và hát được nhiều làn điệu dân ca ba miền, đem lại sự phong phú cho chương trình biểu diễn. Trải qua hàng chục năm gắn bó với phong trào văn nghệ quần chúng, bà đã góp mặt trong hàng trăm chương trình văn nghệ của tổ dân phố, phường và tỉnh, giao lưu, hội thi, hội diễn, biểu diễn phục vụ cộng đồng để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp.

Đặc biệt, tại Liên hoan Dân ca, Dân vũ và Nhạc cổ truyền tỉnh Lâm Đồng lần thứ VII, CLB của bà biểu diễn 4 tiết mục thì đến 3 tiết mục có bà tham gia, giành 2 giải A và 1 giải B. Riêng tiết mục đơn ca hát văn, ngợi ca quê hương Lâm Đồng do bà thể hiện đã đoạt giải A trong số 6 tiết mục xuất sắc nhất liên hoan, góp phần đưa CLB đoạt giải Nhất toàn đoàn.

Nhạc sĩ Vũ Mạnh Đương - Chủ nhiệm CLB Dân ca và Nhạc cổ truyền tỉnh nhận xét: “Chị Thảo Nguyên không qua trường lớp chuyên nghiệp nhưng có giọng hát sâu lắng, truyền cảm, khả năng thẩm âm và thuộc lời rất nhanh. Ở nơi người hát chèo hiếm, người nghe chèo cũng ít, chị là một trong số ít giọng hát chèo nổi bật và luôn giữ được tình yêu, niềm say mê thực hành hát chèo và biểu diễn hết mình”.

Ở vùng đất cao nguyên, nơi tiếng hát chèo vốn không phổ biến, nghệ nhân Thảo Nguyên vẫn bền bỉ làm cho những làn điệu quê hương ngân vang, như sợi dây kết nối thế hệ hôm nay với cội nguồn văn hóa dân tộc.

Quỳnh Uyển .