Nghề phơi cá khô truyền thống tạo nhiều việc làm cho lao động vùng biển

Địa bàn hoạt động của nghề chế biến cá khô chủ yếu tập trung ở các khu phố: Chợ 1, Chợ 2 của thị trấn Vàm Láng. Số hộ tham gia có quy mô vừa và nhỏ chiếm 38% trên tổng số hộ dân trong khu vực làm nghề chế biến thủy sản (1.338 hộ), góp phần giải quyết việc làm thường xuyên cho trên 500 lao động, đặc biệt là lao động nữ.

Với nghề phơi cá khô Vàm Láng, mỗi năm người dân nơi đây sử dụng 5.000 tấn cá các loại, trị giá trên 50 tỷ đồng, cung cấp cho thị trường 1.500 tấn khô cá mối, cá lưỡi trâu, cá chỉ vàng, cá đổng, cá lù đù… Ngoài việc chế biến cá khô bán lẻ, nhiều hộ còn làm đầu mối thu gom, cung cấp cho các chủ vựa để bán ở thị trường tại Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Vĩnh Long, Long An…

Anh Lê Văn Danh, chủ cơ sở sản xuất cá khô khu phố Chợ 2, thị trấn Vàm Láng cho biết: Tùy theo con nước, tàu đánh bắt về lúc nào thì đem cá về lúc đó, không kể ngày đêm nhằm bảo đảm độ tươi của cá khô sau khi thành phẩm. Vào những lúc cá nhiều, làm không kịp công nhân sẽ ướp muối đá cho vào kho trữ lạnh để giữ độ tươi của cá. Quy trình làm cá khô truyền thống được tiến hành theo các bước như: làm sạch vây, vảy, ruột, sau đó ướp muối hoặc tẩm gia vị, đem xếp lên giàn phơi nắng, mỗi ngày cần được phơi 2 lần.

Nếu nắng tốt, chỉ cần phơi đủ 2 nắng là con khô đạt yêu cầu. Nhân công phụ trách khâu: rửa, cắt ruột, đánh vảy có tiền công 3.000 đồng/kg, khâu phơi có tiền công 5.000 đồng/vỉ, thu nhập bình quân của người lao động từ 100.000 - 120.000 đồng/ngày. Trước đây anh Danh từng đi biển, bây giờ lớn tuổi nên chuyển sang nghề làm cá khô với cơ sở chế biến thành lập hơn 10 năm nay. Trung bình hàng ngày cơ sở của anh có hơn 10 lao động tham gia các khâu chế biến, phơi, sấy khô.

Chị Trần Thị Thu, chủ cơ sở sản xuất, cung ứng hải sản, khô, ruốc nổi tiếng ở khu phố 2, thị trấn Vàm Láng, chia sẻ, khu vực sản xuất cá khô của chị trung bình mỗi ngày có 26 nhân công tham gia các khâu xẻ cá, phơi khô. Thu nhập bình quân của mỗi lao động từ 4,5-5 triệu đồng/tháng, vào những lúc tàu đánh bắt được mùa, thu nhập có thể tăng hơn vì lượng cá xẻ khô nhiều. Sản phẩm khô của chị chủ yếu được tiêu thụ ở Thành phố Hồ Chí Minh, với lượng thành phẩm trung bình 1 ngày 1 tấn khô cá mối, cá đổng, cá lưỡi trâu…

Chị Thu chia sẻ: Hiện nay, đầu ra sản phẩm khô của cơ sở đã ổn định, đôi lúc sản phẩm làm ra không đủ bán vì nhu cầu tiêu thụ lớn, trong khi nghề làm khô lại phụ thuộc nhiều vào lượng cá đánh bắt của tàu cá, đặc biệt là thời tiết. Vào mùa nắng, nhiệt độ cao, mẻ khô nhìn đẹp, hấp dẫn người ăn, cùng chi phí sản xuất không cao; trong khi vào mùa mưa, chất lượng con khô giảm cũng như chi phí sản xuất cao vì để khô đạt yêu cầu thì phải sấy bằng nhiệt.

Cơ sở của chị Thu cũng như một số cơ sở sản xuất cá khô khác đang sử dụng cách sấy khô truyền thống bằng cách sử dụng quạt đẩy hơi nóng từ bếp than tàn ong sang vỉ khô. Công đoạn này rất quan trọng vì nếu hơi nóng ít thì con khô không đạt yêu cầu, nếu ngược lại thì thịt khô bị chín.

Ông Huỳnh Thanh Toàn, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND thị trấn Vàm Láng, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang cho biết: Nghề chế biến cá khô Vàm Láng trong những năm qua phát triển tương đối ổn định, giải quyết trên 1.000 lao động địa phương. Thời gian tới, địa phương sẽ phối hợp các ngành liên quan cấp huyện để hướng dẫn cho người dân về chế biến gắn với bảo vệ môi trường, củng cố thương hiệu để đầu ra của sản phẩm có giá trị góp phần tăng thu nhập cho bà con.

UBND thị trấn Vàm Láng đã thường xuyên tiến hành vận động các cơ sở di dời sang khu vực quy hoạch làng nghề chế biến thủy sản để tạo điều kiện phát triển kinh tế, tập trung xử lý chất thải từ sản xuất, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Phó Chủ tịch UBND huyện Gò Công Đông Lê Hồng Tâm trao đổi: UBND huyện đã kiến nghị UBND tỉnh Tiền Giang sớm có quy hoạch tổng thể Làng nghề chế biến thủy sản thị trấn Vàm Láng, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và hệ thống xử lý nước thải tập trung cho làng nghề thị trấn Vàm Láng... Đồng thời, địa phương cũng kêu gọi đầu tư ứng dụng công nghệ, trang bị một số máy móc thiết bị vào một số khâu như: Chế biến, bảo quản và đóng gói sản phẩm... để mở ra cơ hội việc làm cho người dân thị trấn và các xã lân cận, duy trì nghề truyền thống gắn liền với nghề khai thác hải sản của vùng biển Gò Công.

Hữu Chí (TTXVN)