Nghe sách có được tính là đọc sách không?

Brittany Lowry, nhà sáng tạo nội dung ở Alberta, Canada, đã đọc hơn 80 cuốn sách trong năm nay. Tuy nhiên, về mặt kỹ thuật, Lowry không đọc một từ nào, Lowry, 34 tuổi, chia sẻ về việc đọc sách nói của mình: "Tôi tính chúng là những cuốn sách tôi đã đọc. Ai mà không muốn giết rồng trong khi rửa bát chứ?"

Theresa Sutton, nhà tiếp thị số 38 tuổi ở Charlotte, Bắc Carolina, bày tỏ trên mạng xã hội: "Sách nói được tính là đọc". Thông điệp này trên BlueSky đã thu hút hơn 62.000 lượt thích và gần 4.000 bình luận.

Sutton bày tỏ: "Đây là một cuộc tranh luận không bao giờ kết thúc. Có những người theo chủ nghĩa đọc sách thuần túy. Họ cho rằng nếu bạn không chủ động đọc một cuốn sách thì nó không được tính. Lập trường của tôi gần với các nhà ngôn ngữ học, tin rằng đọc và nghe kích hoạt cùng một phần của não bộ".

Sutton cho biết đã đọc và nghe 90 cuốn sách trong năm nay và hy vọng sẽ vượt qua ngưỡng 100 cuốn vào cuối năm. Trong số này, sách nói ước tính chiếm một nửa.

Tại sao nghe sách bị phản đối?

Tuy nhiên, Kaitlin Obien-Thompson, 29 tuổi, đồng dẫn một chương trình podcast về sách, cho biết nghe sách thậm chí còn không gần với việc đọc thực sự. Obien-Thompson đã có "những cuộc trò chuyện gay gắt" với bạn bè khi họ nói rằng thường xuyên nghe sách nói.

Obien-Thompson cho biết mọi người bị mất tập trung khi nghe sách nói vì họ còn bận lái xe hoặc nấu ăn. “Họ thấy khó chịu” khi những người khác cho rằng nghe sách như vậy có khả năng bỏ lỡ những tình tiết quan trọng, Obien-Thompson nói.

Việc nghe sách bị chỉ trích vì độc giả có thể bỏ lỡ một số chi tiết khi đang làm việc khác. Ảnh: Epubor Ultimate.

Ngoài ra, đối với một số người, đọc sách cũng mang tính cạnh tranh. Trang web khám phá và giới thiệu sách Goodreads cho phép người dùng tham gia “Thử thách đọc sách”, trong đó các thành viên đặt mục tiêu về số lượng sách họ định đọc. Sách nói giúp người đọc đạt được mục tiêu đó vì họ có thể đọc trong khi tập thể dục, nấu ăn hoặc lái xe. Những người có ảnh hưởng trên Instagram và TikTok thường xuyên đăng tải về tiến trình đọc của họ mỗi tháng.

So với cùng kỳ năm 2023, doanh thu của các nhà xuất bản trong mảng sách nói đã tăng 27%, lên 797 triệu USD trong chín tháng đầu năm nay, theo Hiệp hội các nhà xuất bản Mỹ.

Theo Tổng giám đốc điều hành Hiệp hội này Brian Murray, sách nói thậm chí còn vượt qua doanh số bán sách điện tử tại HarperCollins Publishers.

Dù doanh số sách nói tăng cao, một trong những chủ đề gây tranh cãi nhiều nhất hiện vẫn là liệu những người nghe sách có thực sự tập trung đủ để tiếp thu thông tin hay không.

Krystal Dandridge, 26 tuổi, hiện làm việc cho một công ty giao hàng và sống tại Phoenix, không đồng ý. “Nghe sách khó tập trung hơn. Tôi ghi nhớ thông tin tốt hơn khi đọc”. Do đó, Dandridge không thích việc nghe sách.

Một chuyên gia về khả năng đọc viết cho biết kinh nghiệm giảng dạy và nghiên cứu trong nhiều thập kỷ của cho thấy những người đọc sách in sẽ hiểu văn bản sâu hơn và ghi nhớ nhiều hơn.

Timothy Shanahan, giáo sư danh dự tại Đại học Illinois ở Chicago cho biết: "Mặt tích cực là việc bạn tiếp thu được 40% đến 50% từ sách nói khi đang lái xe vẫn tốt hơn nếu bạn không nghe hoặc đọc sách".

Shanahan đã viết hoặc biên tập hơn 300 ấn phẩm về khả năng đọc viết. Ông cho biết trẻ nhỏ có xu hướng nhớ nhiều hơn khi nghe thông tin vì chúng chưa phát triển các kỹ năng ngôn ngữ cần thiết để hiểu các từ in. Nhưng đến một thời điểm nào đó, ở trường tiểu học hoặc trung học cơ sở, khả năng đọc hiểu sẽ vượt trội hơn khả năng nghe hiểu.

Khả năng tiếp cận của sách nói

Tuy nhiên, những người ủng hộ sách nói lại cho rằng sách nói đang tạo cơ hội tiếp cận với sách cho những người mù hoặc mắc chứng khó đọc. Roshni Radia, biên tập viên cao cấp về sách nói tại Spotify cho biết sách nói "tăng về khả năng tiếp cận".

Daniel Willingham, giáo sư tâm lý học tại Đại học Virginia, cũng không nghĩ rằng việc đọc sách in cải thiện khả năng hiểu của người lớn. Ông đã "tạm dừng" rất nhiều lần khi đọc một cuốn sách thực tế. “Với tôi, không phải lúc nào bạn cũng thực sự tập trung. Nghe sách nói không phải là gian lận. Quá trình tiếp thu chủ yếu là giống nhau”, Willingham cho biết.

Roshni Radia cũng nhận định: “Làm việc nhà không đòi hỏi bạn phải tập trung hoàn toàn. Bạn có thể làm nhiều việc cùng lúc”.

Diana Dapito, Giám đốc mảng nội dung tại Bắc Mỹ của Audible, cũng lên tiếng rằng chính nội dung sách mới là điều khiến một số người nghe mất tập trung. “Chúng tôi đã nghe từ nhiều khách hàng rằng họ lắng nghe chăm chú đến nỗi họ bỏ lỡ lối ra và đi xa hơn dự định”. Và một tính năng bổ sung của sách nói là người nghe có thể phát âm đúng tên của các nhân vật, ông Dapito cho biết.

Các câu lạc bộ sách hiện cũng học cách sống chung với cả hai định dạng sách nói và sách in. “Một trong những thành viên của chúng tôi có nhiều con, một người khác đi du lịch 90% thời gian, vì vậy về cơ bản là làm bất cứ điều gì hiệu quả để tiếp cận với sách. Tôi sẽ gặp vấn đề khi ở trong một câu lạc bộ mà tôi phải đọc mọi cuốn sách”, Wacey Turner, một người New York 39 tuổi làm việc trong lĩnh vực thương mại điện tử cho biết. Người này hy vọng mọi phương thức đều trở thành bình thường.

Minh Hoa